Bênîn

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Republic of Benin Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Bênîn
Ala Mertal
Dirûşm: Fraternity, Justice, Labour Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Sirûd: L'Aube Nouvelle Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Bênîn li ser nexşeyê
Map
Paytext

8°50'Bk, 2°11'Rh
Zimanên fermî
Zimanên tên bikaranîn
  • Tofin
  • Nateni
  • Foodo
  • Kyenga
  • Saxwe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Rêveberî demokrasiya nûnerî Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokdewlet Patrice Talon (2016–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokwezîr Patrice Talon (2016–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Avakirin
 •  Dema avakirinê 2 kanûna pêşîn 1990 (People's Republic of Benin) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre 
 •  Rûerd 114.763 ±1 kîlometre çargoşe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Gelhe
 •  Giştî 11.175.692 (2017) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Demjimêr
Hatûçûna ajotinê
  • right Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Koda telefonê +229
Malper
https://www.gouv.bj/ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

Bênîn an jî Komara Bênînê (fransî: Bénin) dewleteke li rojavayê Efrîqayê ye. Li wir dora 10.160.556 (sal: 2014) kes hene. Paytexta Bênînê Porto Novo ye.

Cografya[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Petrol ji bo firotanê

Erda Bênînê 112.622 km² ye. Ev dewlet digehe Nîjer, Nîjeriya, Burkîna Faso û Togoyê, li başurê ew digehe deryaya Atlantîkê.

Dîn[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Bênînê 23,3% bawermendên dînê xwezayî ne, berê pir kes di nav wî dînî de bûn. Dora 42,8% ji niştecihan xiristiyan in, 24,4% jî misilman in. 9,5% ji kesên Bênînê de dînê xwe tune.

Ziman[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Bênînê kesên li wir fransî û dora 90 zimanên efrîqî dibêjin[çavkanî hewce ye]. Li wir mehê adarê 2005an da 60% ji mêrên ser 15 saliyê de nexwenda ne, ê jina hên pire, nêzîkî 75%.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di sala 1863an de Fransa hat û Porto Novo, paytexta Bênînê ji xwe re bir. Di 1868an de bajarê Cotonou li başurê Bênînê ket destê fransayiyan; paşê, dora salê 1879an, Fransayê erdên bakurê Bênîn dibirin.

Di tebaxa 1960î Bênîn sebixwe bû. Ew xwe ji Fransayê ketand.

Herêmên Bênînê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bênîn ji 12 herêman pêk tê:

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]