Fluor

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
OksîjenFluorNeon


F

Cl
Bi tevayî
Nav, direfş, nimre Fluor, F, 9
Kom, vedor, blok 17, 2, p
Cure Halojen
Tîrbûn 1,6965 kg/m3 (273 K)
Agahî
Giraniya atomê 18,9984 u
Nîveşkêla atomê 50 (42) pm
Nîveşkêla kovalansê 71 pm
Nîveşkêla Van der Waalsê 147 pm
Rêzbûna elektronan [He] 2s2 2p5
Rewşa di germiya odê de gaz
Xala helînê 53,53 K (-219,62 °C)
Xala kelînê 85,03 K (-188,12 °C)
Kabikê molî 11,20 · 10−6 m3/mol
Derenceya bilindbûnê -1
Elektronegatîfî 4,0 (Pauling-Skala)
Îzotop
Îzo LC t1/2 ÇA EX MeV ENû
17F

{syn.}

64,49 s ε 2,761 17O
18F

{syn.}

109,77 d β+, ε 1,656 18O
19F

100 %

Qayîm
20F

{syn.}

26,91 s β- 7,025 20Ne
21F

{syn.}

11,00 s β- 5,684 21Ne
Tevdîr girtin
Nîşanên xeterê
Ev tişt naşewite, lê dihêle bişewite Ev tişt pir jehrî ye Ev tişt diherfîne
Ev tişt
naşewite, lê
dihêle bişewite
Ev tişt
pir jehrî ye
Ev tişt
diherfîne
(O) (T+) (C)

Fluor [ˈfluːoːr] (bi latînî: fluorum, ji fluorite) elementek e. Direfşê xwe 9F e. Navî Fluor ji peyvê latînî fluor „çem“ tê. Elektronegatîvbûnê Fluor yê tewrî zêde di nav elementan da ye.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di salê 1530 da Georgius Agricola Fluorît (CaF2) dît. Wê demê ew carê yekemîn bû, kû navê Fluor derket. Fluor dîsa zêde hêja bû di Şerê cihanê yê duyemîn. Di wê demê da ji çêkirinê bombî atomî ra Fluor girekbû. Îzotopzêdekirinê Ûranê bi rêya Ûranheksafluorîd (UF6) tê çêkirin.[1][2]

Bi tevayî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Fluorê avî zer e, Fluorê gazî zerî vekirî ye. Di cîhanê da Fluor bes wek molekul heye, F2. Ji bo elektronegatîvbûnê xwe yê herî mezin Fluor zû hevgirtina bi elementên din çêdike. Heta bi Ksênon, Radon û Krypton ra Fluor dikare hevgirtina çêke. Hevgirtinên din jî zêde zû bi Fluor ra distînin, wekî av, Ammonîak, Monozîlan, Propan û hwd. Nimûne: Bi rêkê fluor av tê perçekirin û Oksîjen (O2) û Fluorhîdrojen (HF) çêdibe.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Voegtlin C., Hodge H.C.: Pharmacology and toxicology of Uranium Compounds. With a section on the pharmacology and toxicology of fluorine and hydrogen fluoride, National Nuclear Energy Series, McGraw Hill Book Company, 1949
  2. ^ Goldwhite H.: The Manhattan Project, in R. E. Banks, D.W.A. Sharp, J.C. Tatlow (eds.) Fluorine – the first hundred years, Elsevier, Lausanne & New York, 1986, S. 109 ff.