Genim

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Genim
Dabeşandina zanistî
Cîhan: Plantae
Parçe: Magnoliophyta
Çîn: Liliopsida
Kom: Poales
Famîle: Poaceae
Binefamîle: Pooideae
Êl: Triticeae
Cins: Triticum
Cure: T. aestivum
Navê zanistî yê latînî
Triticum aestivum
L.
Tiştên xwarinê yê ji genimê tên çêkirin

Genim (bi latînî, Triticum), giyayekî ji famîleya Poaceae ye.

Li gorî lêkolînên li ser DNA'ya cureyên cuda yên genim, giyayekî gelek kevin e û warê wî yê çandinê Anatoliya, Kurdistan [1][2][3][4][5] û Mezopotamya[6] ye. Genimê roja îro jî ji van cureyên genim ên kevin e. Ji genim arvan û ji hevîrê arvan jî cure cure nan tên çêkirin. Di kulînên hemî welatan de nan wekî xurdemeniyeke bingehîn cihê xwe digire.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Jêder[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Şayes[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Rêyên Çandinî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nexweşiyên genimê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bikaranîn wekî xwarinê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Cureyên genim[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Triticum aestivum
  • T. aethiopicum
  • T. araraticum
  • T. boeoticum
  • T. carthlicum
  • T. compactum
  • T. dicoccoides
  • T. dicoccon
  • T. durum
  • T. ispahanicum
  • T. karamyschevii
  • T. macha
  • T. militinae
  • T. monococcum
  • T. polonicum
  • T. spelta
  • T. sphaerococcum
  • T. timopheevii
  • T. turanicum
  • T. turgidum
  • T. urartu
  • T. vavilovii
  • T. zhukovskyi

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ http://www.liberation.fr/sciences/0101228872-le-croissant-aux-origines-du-ble-des-biologistes-ont-localise-en-turquie-l-endroit-ou-la-premiere-cereale-a-ete-cultivee[Girêdan daimî miriye] (li gorî raojnameya fransî "liberation", genim hate ji bajarê "Karacadag", li Sîverak/riha, "Très précisément sur les pentes fertiles des montagnes volcaniques du Karacadag au sud-est de la Turquie")
  2. ^ http://books.google.fr/books?id=-MalcwbZlN4C&pg=PA735&lpg=PA735&dq=origine+bl%C3%A9+mesopotamie+kurde&source=bl&ots=s_9I_fBBnO&sig=TfAJmRMOAKwUbqZsavMXymaHR70&hl=fr&sa=X&ei=UwU2UfqWEein0AWhyYDoAQ&ved=0CFMQ6AEwBw#v=onepage&q=origine%20bl%C3%A9%20mesopotamie%20kurde&f=false ( Li gorî pirtûka "alimentation et nutrtition), genim ji Kurdistanê hate, rûpel 735)
  3. ^ http://www.futura-sciences.com/fr/doc/t/geographie/r/eure-et-loir-2/d/beauce-grenier-a-ble-de-la-france_805/c3/221/p4/ (li gorî "future science"; genim ji Kurdistanê hate)
  4. ^ http://www7.inra.fr/dpenv/pdf/bonjed21.pdf (li gorî bîolojînasan a Israelê, genim ji bakurê çemên firat û dîcle hate, rûpel 30)
  5. ^ http://www.univ-lehavre.fr/enseign/fst/projets/alternative_desherbages/cultures/cult_bl%E9.html Girêdana arşîvê 2012-12-10 li ser Wayback Machine (li gorî zaningeha "le Havre", li Fransayê, genim hate ji bakurê Mezopotamya yê)
  6. ^ http://jxb.oxfordjournals.org/content/early/2011/07/20/jxb.err206.full (li gora lêkolînên li ser aslê genim'an, Genim ji bakurê mezopotamya hate)

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Wîkîferheng Wîkîferheng: genim – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir