VEVAK

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

VEVAK - Vezarate Ettelaat Va Amnîate Keşwar (bi kurdî: „Wezareta sîxurî û ewlekariyê“, bi farsî:وزارت اطلاعات و امنیت کشور ) saziya sîxuriyê (îstîhbaratê) ya Komara Îslamî ya Îran e.

Armanca herî mezin a saziyê şopandin û têkbirina oppozîsyona Kurd û demokrat a li derveyî welêt e. Îran çalakiyên kuştinê jî di nav de, bi hemî rêbazan li têkbirin û tunekirina oppozîsyona li dijî sazûmaniya Îslamî digere.

Dîroka VEVAKê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Derbarê vê saziyê de kêm agahî hene. Piştî bidawîhatina rejîma şah, VEVAK jî wekî berdewama SAVAK (saziya sîxuriyê ya şah) hatiye damezirandin. Yekemîn gerînendeyê saziyê Huseyîn Fardûst bûye û ew di sala 1985'î de ji ber şika têkilî bi YKSSê re, hatiye zîndanîkirin.

Di nava salên 1983 - 1984'î de Mihemedî Reyşahrî sazî ji nû ve birêxistin kiriye û roja 18'ê gelawêjê 1984'î wekî roja damezrandina fermî îlan kiriye. VEVAK bi tevayî sazûmaniya mollayan diparêze û dixwaze vê rejîmê li welatên Îslam belav bike. Herçendî bi navê Îslamê tevbigere jî ew di bingehê de tenê berjewendiyên Farisan dimeşîne û li dijî tevgerên Kurdperwer têdikoşe.

VEVAK karbidestên profesyonel ên ji SAVAMA û SAVAKê derbasbûne jî bikartîne. Gorî gotinan serokkomarê Îranê yê niha jî sîxurgerî kiriye û di bûyera kujerî ya li dijî serokê PDK-Î Ebdulrehman Qasimlo û Dr. Mihemed Sadiq Şerefkendî de cihgirtiye.

Gerînendeyên saziyê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • 1. Mihemed Mihemedî Reyşahrî, 18'ê gelawêjê 1984 - 1989 ?
  • 2. Elî Fallahyan, 1989 ? - Gelawêj 1997
  • 4. Xorbanah Dorrî-Necefabadî, Gelawêj 1997 heya 23. Reşemî 1999
  • 5. Elî Yûnessî/Yunesî, 23'ê reşemiyê 1999 heya 24'ê gelawêjê 2005
  • 6. Xolam-Huseyîn Mohsenî-Eyayî, ji 24'ê gelawêjê 2005