Ûlaxya
Ûlaxya | |
|---|---|
| |
 | |
| 44°26′Bk 26°06′Rh / 44.43°Bk 26.1°Rh | |
| Parzemîn | Ewropa  |
| Dewlet | Romanya |
| Paytext |
|
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Ûlaxya[1], Wilaxya,[çavkanî hewce ye] Vlaxya,[çavkanî hewce ye] Eflax,[çavkanî hewce ye] Ûlaxistan[çavkanî hewce ye] (bi wateya "Axa Rûmeniyan", "Axa Ûlaxan", bi zimanê rûmenî: Țara Românească, bi osmanî: Eflaq an jî Ûlax) herêm û wilayeta dîrokî ye ku dikeve başûrê Romanyaya îroyîn.
Ûlaxya bi du deveran tê dabeşkirin: li rojava Ûlaxyaya Biçûk (Oltenia) ye û li rojhilat jî Ûlaxyaya Mezin (Muntenia) ye.[2]
Erdnîgarî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ûlaxya ji aliyê bakur ve bi çiyayên Karpatê yên Başûr û ji aliyê başûr ve bi çemê Dunayê ve, ku ew jî sînorê Bulgaristanê ye.[3][4] Çemê Olt navbera Ûlaxya Mezin (Muntenia) û li rojava Ûlaxya Biçûk (Oltenia) derbas dike.
Bajarê ya herî mezin ê Ûlaxyayê, paytexta Romanyayê, bajarê Bûkareşt e.
Bikaranîna din a peyva Ûlaxya
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Peyvên Ûlaxya di herêmen romanîaxivên Yewnanistanê ji teyê gotîn. Li Ûlaxya Mehrî (bi çekî: Vallasko) nave xwe ji koçberên ûlaxî ya Serdema Navîn avakirin, wekî heya îro ne hemî asîlmê bûnê.[5][6]
Li hin herêmên Almanya û Awistiryayê, Ûlaxya di demekê de wekî vegotinek ji bo herêmeke dûr an devereke çol, bêmêhvan, bi gotinek rast (ji nêrînek alman an awistirî) tê bikaranîn: li pişt çiyayên Karpatê.[7]
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ Farqînî, Zana (2000). Büyük Türkçe-Kürtçe Sözlük/Ferhenga Mezin tirkî-kurdî. Stembol: Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
*ûlah [sic] (= ûlax), navê gelê xwecih ê Romanyayê ku tirkên osmanî li wan danîne; ûlaxkî, zimanê ûlaxî
- ^ Wallachia". Dictionary.com Unabridged (Online). n.d. Retrieved 6 November 2021.
- ^ Ștefan Pascu, Documente străine despre români, ed. Arhivelor statului, București 1992, ISBN 973-95711-2-3
- ^ A multikulturális Erdély középkori gyökerei – Tiszatáj 55. évfolyam, 11. szám. 2001. november, Kristó Gyula – The medieval roots of the multicultural Transylvania – Tiszatáj 55. year. 11th issue November 2001, Gyula Kristó
- ^ Giurescu, Istoria Românilor, p. 481
- ^ Tout ce pays: la Wallachie, la Moldavie et la plus part de la Transylvanie, a esté peuplé des colonies romaines du temps de Trajan l'empereur... Ceux du pays se disent vrais successeurs des Romains et nomment leur parler romanechte, c'est-à-dire romain... " in Voyage fait par moy, Pierre Lescalopier l'an 1574 de Venise a Constantinople, in: Paul Cernovodeanu, Studii și materiale de istorie medievală, IV, 1960, p. 444
- ^ Ioan-Aurel Pop, Istoria și semnificația numelor de român/valah și România/Valahia, reception speech at the Romanian Academy, delivered on 29 Mai 2013 in public session, Bucharest, 2013, pp. 18–21". Retrieved 23 July 2019. See also I.-A. Pop, "Kleine Geschichte der Ethnonyme Rumäne (Rumänien) und Walache (Walachei)," I-II, Transylvanian Review, vol. XIII, no. 2 (Summer 2014): 68–86 and no. 3 (Autumn 2014): 81–87.
| Neteweyî | |
|---|---|
| Yên din | |
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |