Alîkarî:IPA/Kurdî

Nîgara jêr dide ku çawa Alfabeya Fonetîk a Navneteweyî (IPA) temsîl û kurdî nîqaşî li gotara Wîkîpediya dike. Nîqaşên di serî de li ser bingeha kurmancî, soranî û badînî ye.

Bêdeng (konsonant)
IPA	Deng	Tîpên latînî	Tîpên erebî	Mînak	Bilêvkirina îngilîzî
/b/	Deng^ⓘ	B b	ب	bira	brother
/d͡ʒ/	Deng^ⓘ	C c	ج	cîran	joy
/t͡ʃ/	Deng^ⓘ	Ç ç (nerm)	چ	çav, çîrok	church
/t͡ʃʰ/	Deng^ⓘ	Ç ç (req)	چ	çadir, çend
/d/	Deng^ⓘ	D d	د	derî	door
/f/	Deng^ⓘ	F f	ف	ferheng, firotin	family
/ɡ/	Deng^ⓘ	G g	گ	gund	good
/h/	Deng^ⓘ	H h	ھ‎	heval	house
/ħ/	Deng^ⓘ	Ḧ ḧ	ح	ḧerf	Ne nameya îngilîzî ye
/ʒ/	Deng^ⓘ	J j	ژ	jor	pleasure
/k/	Deng^ⓘ	K k (nerm)	ک	kevn, kêm, çek, rakirin	kind
/kʰ/	Deng^ⓘ	K k (req)	ک	kar, Kurdistan	keep
/l/	Deng^ⓘ	L l (zirav)	ل	law, mal, lîmon	lemon
/lˁ/	Deng^ⓘ	L l (qelew)	ڵ	welat, sal	bull
/m/	Deng^ⓘ	M m	م	mêr	mother
/n/	Deng^ⓘ	N n	ن	nîsk	node
/ŋ/ ^[1]		Ň ň (ng)		maň	long
/p/	Deng^ⓘ	P p (nerm)	پ	pênc, payîz	policy
/pʰ/	Deng^ⓘ	P p (req)	پ	parastin, pere	pack
/pˤ/	Deng^ⓘ	P p (stûr/qelew)		pez, piling
/q/	Deng^ⓘ	Q q	ق	qirik, qijik	No English equivalent
/ɾ/ ^[2]	Deng^ⓘ	R r	ر	karwan	better in American English
/r/ ^[3]	Deng^ⓘ Deng^ⓘ	Ř ř (rr)	ڕ	piř	Ne miqabilê Îngilîzî; trill r ku Spanî perro
/s/	Deng^ⓘ	S s	س	sor, sêv	cinema
/sˤ/		S s (qalin/stûr)		sed, sal	herfa ص ya erebî
/ʃ/	Deng^ⓘ	Ş ş	ش	şîn	sheep
/t/	Deng^ⓘ	T t (nerm)	ت	taze	tea
/tʰ/	Deng^ⓘ	T t (req)	ت	ta (sarma yan germa), tam (hemî, giş), tek (bi tenê)	city (brîtanî)
/tˤ/	Deng^ⓘ	T t (stûr/qelew)	ت	ta (çeq yan şax), tam (çêj), teng	bi erebî ar (طَالِب) tîpa ar (ط)
/v/	Deng^ⓘ	V v	ڤ	viyan	vote
/w/	Deng^ⓘ	W w	و	werz	web
/x/	Deng^ⓘ	X x	خ	xeyall	loch in Scottish English
/ɣ/	Deng^ⓘ	Ẍ ẍ (gh)	غ	aẍa	Ne nameya îngilîzî ye
/j/	Deng^ⓘ	Y y	ی	yar	year
/z/	Deng^ⓘ	Z z (nerm)	ز	zarok, zer, ziman	zoo
/zˤ/	Deng^ⓘ	Z z (qelew)	ز	zanîn, zerf
/ʕ/		' / ʿ	ع	ʿezîz	Ne nameya îngilîzî ye

Dengdêr (vokal)
IPA	Tîpên latînî	Tîpên erebî	Mînak	Bilêvkirina îngilîzî
/ɑː/	Deng^ⓘ	A a	ا	masî / ar	hat / lava
/ɛ/	Deng^ⓘ	E e	ە	berx / esp	bed / guide
/eː/	Deng^ⓘ	Ê ê	ێ	bêdeng	bear; bi fransî été
/ɪ/	Deng^ⓘ	I i		Kurdistan	hill
/iː/	Deng^ⓘ	Î î	ی	bîr	see
/oː/	Deng^ⓘ	O o	ۆ	roj	oracle
/øː/ ^[4]		Ö ö		xö	sir
/ʊ/	Deng^ⓘ	U u	و	gulan	nuke
/uː/	Deng^ⓘ	Û û	وو	sûr	root
/yː/ ^[5]		Ü ü	ۊ	kü	choose (li îngilîziya skotyayî)

Kurdiya başûrî (sdh)

Mijarên têkildar[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

^ Bikaranîn, li derdora zaravayên ku li Silêmaniyê, Seqiz, Sine û cîhê din de heye. Hinekên din jî mîna normal ew bi lêv [n] bi nameyê [g] di şûna wê fonema [ŋ], e.g. maň/mang.
^ Peyva-di destpêkê de ne pêk e
^ Hemû peyva-destpêkê r ya pir kêfxweş in, tu çawa ew hatiye nivîsandin bi.
^ Bi hebûnên piranî Jafi bilêvkirin.
^ Bi piranî bilêvkirina Başûrê Kurdistanê.

Girêdan[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

[ng-1] Bikaranîn, li derdora zaravayên ku li Silêmaniyê, Seqiz, Sine û cîhê din de heye. Hinekên din jî mîna normal ew bi lêv [n] bi nameyê [g] di şûna wê fonema [ŋ], e.g. maň/mang.

[r-2] Peyva-di destpêkê de ne pêk e

[rr-3] Hemû peyva-destpêkê r ya pir kêfxweş in, tu çawa ew hatiye nivîsandin bi.

[ö-4] Bi hebûnên piranî Jafi bilêvkirin.

[ü-5] Bi piranî bilêvkirina Başûrê Kurdistanê.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]