Bextiyarî

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

Bextiyarî an jî loriya bextiyarî zaravayê xelkê bextiyaran e. Xelkê bextiyar li ser hisaba xelkê lor e ku jê re lorên mezin tê gotin û li başûrê rojavayê Îranê dijîn. Her wisa gelek peyvên bextiyarî dişibin peyvên kurdî.

Li gor Şerefxanê Bidlîsî ku di pirtûka xwe ya Şerefname de nivisîye Bextiyariyan yek ji hozên/êlên rûniştiyên Çiyayê Simaqê, Kurdistan bûn ku koçê Luristan (erdnîgarî)ê bûne ye. [1]

Dîroknasê Osmanî Ahmed Cevdet Paşa Pirtûka xwe ya bi nav “Tarih-i Cevdet = Dîroka Cevdet Paşa” wiha dibêje:

“Lur, Bextiyarî, Guran/Goranî û Lak/Lek bi eslê xwe ve kurd in û ji heman rehê tên.  Her wiha di her yekê de binekomên wan hene”.

Hindek peyvên bextiyarî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • bava (bapîr)
  • dede (xwûşk)
  • da (da, dayik)Şerefxanê Bidlîsî
  • bûh, bû (bab, bav)
  • geh geh (bra)
  • kor (kur, lawik)
  • dor, doxter (dot, keçik)
  • botî (xalet, xaltî)
  • kîçî (mam, ap)
  • tata za (kurmam, kurap)
  • xwarza (xwarza)
  • homrîş (hevling)
  • coveh (cil, qemîs)
  • şovlar (şelwar, şel)
  • be der (derve)
  • hevş (hewş)
  • berd (ber, kevir)
  • keto, sey, seyu (se, kûçik)
  • golû (pişîk, pisîk)
  • hêrs (hêsir, rondik)
  • çêkê, kêçe (çen, çene)
  • bêq (beq)
  • gadîn (dûpişk)
  • gêrgîrak (gumgumok)
  • xalo, xolo (xal)
  • sevz (kesk, sewz)
  • kêlvon (qehweyî)
  • bînovş (binefş)
  • sohr (sor, sohr)
  • esepîd (sipî)
  • şêh (reş)

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bîbliyografî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Digard, Jean-Pierre (1981). Techniques des nomades baxtyâri d'Iran. Cambridge University Press, Cambridge - Editions de la Maison des sciences de l'homme, Parîs.

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]