Erich von Manstein

Erich von Manstein

Jidayikbûn	24ê çiriya paşîn a 1887an Berlîn
Mirin	9ê hezîrana 1973an an jî 10ê hezîrana 1973an (85 salî) Icking ou Munîh
Cihê goristanê	Niedersachsen
Navê jidayikbûnê	Fritz Erich Georg Edouard von Lewinski
Hevwelatî	Almanya, Rûsyaya Çarî
Allégeance	Almanyaya Nazî
Pîşe	Abteilungsleiter
Salên çalak	1906-1944
Bav	Eduard von Lewinski (en)
Xizm	Georg von Manstein (d) (adoptive parent)
Artêş	Imperial German Army (en)
Payeyên leşlerî	General (en) General field marshal (en)
Şerên tevlêbûyî	Şerê Cîhanî yê Yekem Siege of Leningrad (en) Parastina Stalîngradê Third Battle of Kharkov (en) Battle of Kursk (en) Siege of Sevastopol (en) Battle of France (en) Operation Barbarossa (en) Şerê cîhanî yê duyem 1939 Invasion of Poland (en) Battle of the Dnieper (en)
Cezayê birrî	Tawana şer (en)
Ketiye girtîhê	Nuremberg Court Prison (d) (1946)
Xelat	Lîsteya berfireh Friedrich Order (en) Wehrmacht Long Service Award (en) Honour Cross of the World War 1914/1918 (en) Iron Cross 1st Class (d) Iron Cross 2nd Class (d) Wound Badge (1918) in Black (d) Eastern Medal (en) Order of Michael the Brave (en) Hanseatic Cross Knight of the Royal House Order of Hohenzollern (d) Clasp to the Iron Cross of 1914 2nd class (d) (1939) Clasp to the Iron Cross of 1914 1st Class (d) (1939) Knight's Cross of the Iron Cross (en) (1940) Knight's Cross of the Iron Cross with Oak Leaves (d) (1943) Crimea Shield in Gold (d) (1943) Knight's Cross of the Iron Cross with Oak Leaves and Swords (d) (1944)

Şanenav

Erich von Manstein, xwedî dîrokek dirêj a leşkerî bû, di temenek piçûk de tevlî artêşê bû û di dema Şerê Cîhanê yê Yekem (1914-1918) de li her du eniyên rojava û rojhilat xizmet dît. Ew di dawiya şer de gihîşte pileya kaptanê û di serdema navberê de çalak bû û alîkariya Almanya ji nû ve avakirina hêzên xwe yên çekdar kir. Di îlona 1939an de, di dema dagirkirina Polonya de di destpêka Şerê Cîhanê yê Duyemîn de, ew wekî serekê karmendê Koma Artêşa Başûr a Gerd von Rundstedt kar dikir. Adolf Hitler stratejiya Manstein hilbijart ku di gulana 1940 de êrişî Fransa bike, planek ku paşê ji hêla Franz Halder û endamên din ên OKH-ê ve hate berfireh kirin.

Bi pêşbîniya reaksiyoneke tund a Hevalbendan ger ku îmkana sereke ya dagirkirinê bi ser Hollandayê ve hatibe, Manstein operasyonek nûjen çêkir - paşê bi navê Sichelschnit ("Kurkirina Tozê") - bang kir ku êrîşek di nav daristanên Ardennesê de û ajotinek bilez ber bi navçê ve. Kanalê Îngîlîzî Fransa û Hevalbendan ji Belçîka û Flanders qut dibin. Di dawiya kampanyayê de, ew bi pileya generaliyê hate bilind kirin û di meha hezîranê de di dagirkirina Yekîtiya Sovyetê de çalak bû. Di dorpeçkirina Sevastopolê (1941-1942) û… Şerê Nîvgirava Kerçê de pêşengiya hêzên sînorî kir û di 1ê tîrmeha 1942an de wekî Field Mareşal hate destnîşankirin, piştî ku ew beşdarî dorpêçkirina Lenîngradê bû.

Di şer de bextê Almanyayê di Kanûna 1941ê de zivirînek nebaş girtibû, û sala paşîn di dema şerê karesatbar a Stalîngradê de, Manstein di Kanûna Pêşîn de ("Operasyona Bahoza Zivistanê") ferman da xebatek alîkariyê ya têkçûyî. Dûv re wekî "greve paşvekişînê" tê zanîn, dijberiya Manstein di Şerê Sêyemîn ê Kharkiv (sibat-adar 1943) de erdek girîng ji nû ve bi dest xist û di encamê de sê artêşên Sovyetê hatin hilweşandin û sê leşkerên din jî vekişiyan. Ew yek ji fermandarên destpêkê yên Şerê Kurskê bû (tîrmeh-tebax 1943). Nakokiyên wî yên domdar bi Hîtler re li ser birêvebirina şer bû sedema ji kar dûrxistina wî di adara 1944 de, wî qet fermanek din bi dest nexist û ew di tebaxa 1945an de, bi mehan piştî têkçûna Alman, ji hêla Ingilîzan ve hate girtin.

Manstein di tebaxa 1946an de di darizandinên sereke yên sûcên şer ên Nurnbergê de şahidî kir û axaftinek amade kir ku ligel bîranînên xwe yên paşîn, bû alîkar ku efsaneya Wehrmacht-a pak were bicîkirin - ku hêzên çekdar ên Alman di sûcên hovane de ne sûcdar in. Ew ji ber tawanên cengê li Hamburgê di sala 1949an de hat dadgehkirin û bi neh ji hivdeh tawanan hat mehkûmkirin, di nav wan de muameleya xerab bi girtiyên şer re û neparastina jiyana sivîlan di warê operasyonên xwe de. Cezayê wî yê hejdeh salan paşê daxist diwanzdeh salan û wî tenê çar sal xizmet kir berî ku di sala 1953 de were berdan.

Di nîvê salên 1950an de wek şêwirmendê leşkerî yê hikûmeta Almanyaya Rojava, wî alîkariya ji nû ve avakirina hêzên wê yên çekdar kir. Bîranînên wî, Verloren Sieg (1955), ku bi îngilîzî wekî Serkeftinên Wenda hatin wergerandin, pir rexne li serokatiya Hitler dikir, û tenê bi aliyên leşkerî yên şer re mijûl dibû, guh neda çarçoweya wê ya siyasî û exlaqî. Manstein di sala 1973an de li nêzîkî Munîhê mir.