Germkirin, Hewakirin û Basarkirin

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Yekîneya GHBê ya banê bi dîmena vekêşana hewaya nû
Kanala hewalêkirinê ya bi valahiya belavkera dergehê. Vana li seranserê avahiyek têne saz kirin da ku hewa li hundur an derveyî jûreyan bigerin. Di naverastê de damperek heye ku vekêşanê vedike û digire û hindiktir hewayê nav cîhê dike.

Germkirin, Hewakirin û Basarkirin (GHB), (bi inglîzî: Heating, ventilation, and air conditioning) an jî bi kurte: HVAC[1] bikaranîna teknolojiyên cihêreng e, ku ji bo kontrolkirina germahî, şilbûn û paqijiya hewayê li cîhek dorpêçkirî ye. Armanca wê peydakirina rehetiya germî û qalîteya hewaya hundurîn a pejirandî ye. Sêwirana pergala GHKê binavdeka endezyariya mekanîkî ye, ku li ser bingeha prensîbên thermodînamîk, mekanîka şilavê, û veguheztina germê ye. "Sarkirin" carinan bi îngilîzî wekî HVAC&R an HVACR li kurtenivîsan an jî "hewadarkirin" tê avêtin, wekî di HACR de (wek binavkirina qutkerên tîrêjê yên HACR) tê zêdekirin.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

GHBê li ser îcad û vedîtinên ji aliyê Nikolay Lvov, Michael Faraday, Rolla C. Carpenter, Willis Carrier, Edwin Ruud, Reuben Trane, James Joule, William Rankine, Sadi Carnot û gelekên din ve hatine çêkirin, pêk tê.[2]

Germkirin[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Germkirin alavên armanca germahiyê (ango sorkirinê) ji bo avahiyê çêbikin. Ev dikare bi germkirina navendî ve were kirin. Pergalek wusa ji boyîler, firne, an pompeya germê ya avê vedihewîne, hilm, hewaya cîhê navendî, wekî jûreyek firnê ya xaniyek, an jûreyek mekanîkî li avahiyek mezin germ dike. Germahî dikare ji aliyê konveksyon, rêvegirtin an radyasyonê ve were veguheztin. Germkirina cîhê ji bo germkirina odeyên yekane têne ji yekîneyekî yekane tê bikar anîn û pêk tê.

Bend[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Yekîneya germkirina navendî

Germkirin ji bo celebên sotemeniyê, di nav de sotemeniyên hişk, şil û gazan hene. Cûreyekî din a çavkaniya germê elektrîk e, bi gelemperî rîbên germkirinê ji têl berxwedana bilind pêk tê (binêre Nichrome). Ev prensîba ji bo germkerên binke dep û germên birbar jî tê bikar anîn. Germkirina elektrîkê bi gelemperî ji bo pergalên pompeya germê wekî germahiyek piştgir an pêvek têne bikar anîn.

Pompeya germkirinê di salên 1950an de, li Japonya û Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê populerbûna xwe bi dest xist.[3] Pompeyên germahiyê dikarin germahiyê ji çavkaniyên cihêreng, wekî hewaya hawîrdorê, hewaya derçûyê ji avahiyekê an ji erdê derxînin. Pompeyên germahiyê ji derveyî avahiyê hewaya hundur vediguhezînin. Di destpêkê de, pergalên pompeya germahiyê ya GHBê tenê di avûhewayên nerm de dihatin bikar anîn, lê digel çêtirkirinên di xebata germahiya nizm û kêmkirina baran de ji ber xaniyên bikêrtir, ew populerbûna di avhewayên sartir zêde dibin û ew dikarin bi sarkirina hundurê jî berevajî tevbigerin.

Hewa[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Pergalên hewaya germ hewaya germkirî bi navgîniya pergalên danûstendinên kanalîzasyonê belav dikin û hewayê bi kanalên metal an fiberglass vedigerînin. Gelek pergal heman kanalan di hewaya ji aliyê kelek vaporatorê ve sar dike, ku ji bo hewayê belav bikin. Pêkanîna hewayê bi gelemperî di nav parzûnên hewayê de tê fîltrekirin da ku toz û pariyên polen jê bibin.[4]

Xeter[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Bikaranîna sobeyan, germkirina cîh û boyleran wekî rêbazek germkirina hundurîn dikare bibe sedema şewitandina bêkêmasî û belavkirina karbonmonoksît, oksîtên nîtrojenê, formaldehîd, pêkhateyên organîkên dilşewat û hilberên din ên şewitandinê. Şewitandina netemam dema ku oksîjen têr neke çêdibe; têketina sotemenî ne di nav gemarên cihêreng de hene û derketin jî hilberên zerardar in, ku ya herî xeternak jî karbonmonoksît e, ku gazek bê tam û bêhn e, û bandorên neyînî yên cidî yên tenduristiyê dike.[5]

Çerxa Sarkirinê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Nîşanek stîlîzekirî ya hêsan a çerxa sarincê: 1) pêça kondensasyonê, 2) valveya berfirehkirinê, 3) pêça helmîner, 4) pêpest

Di çerxa sarincê de çar hêmanên bingehîn ji bo sarkirinê bikar tîne, ku ev pêpest, xestkirin, cîhaza pîvandinê û helmîner in.

Enerjiya germkirinê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di paşerojê de, germkirina avê ji bo germkirina avahiyan bikêrtir bû û li Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê standard bû. Îro, pergalên hewayên bi zorê dikarin ji bo klîma duqat bikin û bêhtir populer bin.

Hin feydeyên pergala hewayên bi zorê, ku niha bi berfirehî li dêr, dibistan û niştecîhên bilind têne bikar anîn, ev in.

  • Bandorên merckirina hewaya baş
  • Teserûfa enerjiyê heta %15-20
  • Merckirina hê 

Kêmasiyekî lêçûna sazkirinê dikare ji pergalên kevneşopî yên GHBê hinekî zêdetir be.

Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Standardên herî naskirî yên ji bo sêwirana GHBê li ser bingeha daneyên ASHRAE ne. Çar cildên Destûrên ASHRAE yên herî populer Bingehîn, Refkirin, Serlêdanên GHBê, Pergal û Amûrên GHBê ne. Guhertoyên heyî yên çar pirtûkên destan li jêr têne xuyakirin:[6]

  • 2020 Destana ASHRAE - Pergal û Amûrên GHBê
  • 2019 Destana ASHRAE - Serlêdanên GHBê
  • 2018 ASHRAE Destûra Sarkirinê
  • 2017 Destana ASHRAE - Bingehîn

Teknîsyenî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Teknîsyerê GHBê
Pîşe
Cureyê pîşeyê
Pîşeyî
Sektora çalakiyê
Avahî
Danasîn
Perwerdeya pêwîst
Dema şagirdîyê
Karên peywendîdar
Karpenter, elektrîker, lûlekar, lehîmger

 

Keyaniya Yekbûyî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Rêber A: Sêwirana Jîngehê
  • Rêber B: Germkirin, guheztin, klîma û sarincê
  • Rêber C: Daneyên Referansê
  • Rêber D: Pergalên veguheztinê li Avahiyan
  • Rêber E: Endezyariya Ewlehiya Agir
  • Rêber F: Karbidestiya Enerjiya Avahiyan
  • Rêber G: Endezyariya Tenduristiya Giştî
  • Rêber H: Pergalên Kontrola Avahîsaziyê
  • Rêber J: Daneyên hewa, rojê û ronahiyê
  • Rêber K: Elektrîkên avahiyê
  • Rêber L: Jiyandinbarkirin
  • Rêber M: Endezyariya Sexbêrî û Rêvebir

Awistralya[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Komeleya Peyivdarên Klîma û Mekanîkî ya Awistralya (AMCA), Enstîtuya Awistralya ya Sarinkirin, Klîma û Germkirinê (AIRAH), Komeleya Mekanîkî ya Sarinkirina Awistralya û CIBSE berpirsiyar in.

Binêre[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ Merriam–Webster Dictionary.
  2. ^ Swenson, S. Don (1995). HVAC: heating, ventilating, and air conditioning. Homewood, Illinois: American Technical Publishers. ISBN 978-0-8269-0675-5.
  3. ^ Iain Staffell, Dan Brett, Nigel Brandon and Adam Hawkes (30 gulan 2014). "A review of domestic heat pumps".{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: lîsteya nivîskaran (lînk)
  4. ^ (Alta.), Edmonton. Edmonton's green home guide : you're gonna love green. OCLC 884861834.
  5. ^ Bearg, David W. (1993). Indoor Air Quality and HVAC Systems. New York: Lewis Publishers. rr. 107–112.
  6. ^ "ASHRAE Handbook Online". www.ashrae.org. Roja gihiştinê 17 hezîran 2020.

Bêhtir xwendin[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]