Gumgumoka gawiran

Gumgumoka gawiran an sûsmarê keviran
Rewşa parastinê
	; Kêmtirîn metirsî (IUCN 2.3)
Dabeşandina zanistî
Cîhan:	Animalia
Filûm:	Chordata
Çîn:	Reptilia
Kom:	Squamata
Famîle:	Agamidae
Cins:	Laudakia
Cure:	L. stellio
Navê zanistî yê latînî
	Laudakia stellio; (Linnaeus, 1758)
Hevwate
	Stellio stellio; Agama stellio;

Gumgumoka gawiran an sûsmarê keviran (Stellagama stellio), cureyekî sûsmaran e ku li ciyên germ dijî ye.

Şayes

Dirêjiya gumgumoka gawiran nêzî 30 cm.^[1]Serê gumgumokê sê goşe ye û pehn e. Dûvik û piyên dirêj in. Rengê gumgumokê qehewî vekirî an tarî ye, lê bi rengê gewr an komirê jî heye.^[1]

Etîmolojî

Navê wê ya latînî (Agama Stellio) an Laudakia stellio ji bêjeyên (stelliōn-, stēliōn-) ku wateya wê qirtîşê deqderî. Wateya bêjeyê stella, stêr e.

Reftar û hawidor

Gumgumoka gawiran an sûsmarê keviran dikane rengê xwe bi kêfa xwe biguhêre û gor hawidorê wê.Lê dema ku dikeve xeterê, rengê xwe diguhêre û bi lez vedişêre di nav keviran da ku bi rastî ciya jiyana wê ye.

Belavbûna erdnîgarî

Gumgumoka gawiran xwecihê welatên din: Kîpros, Tirkiye, Yewnan, Îran, Îraq, Sûrî, Libnan, Urdun, Erebistana Siyûdî û Misrê. ^[2] Li her derê Kurdistanê tê dînê ku bi taybetî nêv qulikên zinar û latan dijî.

Pêşangeh

Gumgumok an sûsmarek e keviran li Rehovot, Îsrael (2013).
Gumgumok an sûsmarek e keviran li Negev, Îsrael (2007).
Gumgumok an sûsmarek e keviran li Acre, Îsrael (2007).
Gumgumok an sûsmarek e keviran li Didim, Tirkiye (2005).

Binecure

Gelek binecureyên vê gumgumokê hene û S. stellio ku belkî mîna cureyekî aloz e.^[3] Pir lêkolînên zanistî wê çêbibin û ev cureyeya eger were dabeşandin û belavkirin.^[4]

Stellagama stellio stellio
Stellagama stellio brachydactyla
Stellagama stellio cypriaca
Stellagama stellio daani
Stellagama stellio picea
Stellagama stellio salehi
Stellagama stellio vulgaris

Çavkanî

^ ^a ^b Arnold, E.N. and Ovenden, D. (2002) A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe. Second Edition. HarperCollins Publishers, London.
^ Amr, Z.S.S., Al Johany, A.M.H., Akarsu, F., Üzüm, N., Kumlutaş, Y., Baha El Din, S., Lymberakis, P., Hraoui-Bloquet, S., Ugurtas, I.H., Werner, Y.L., Disi, A.M., Tok, V., Sevinç, M., Sadek, R., Crochet, P.-A., Kaska, Y., Avci, A. & Yeniyurt, C. 2012. Stellagama stellio. In: IUCN 2013. IUCN Red List of Threatened Species
^ Amr, Z. S. S., et al. 2012. Stellagma stellio. In: IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2.
^ Baig, K. J., et al. (2012). A morphology-based taxonomic revision of Laudakia Gray, 1845 (Squamata: Agamidae). Vertebrate Zoology 62(2) 213-60.

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Gumgumoka gawiran de hene.

Stellagama stellio, ser Wîkîcureyê.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[:0-1] Arnold, E.N. and Ovenden, D. (2002) A Field Guide to the Reptiles and Amphibians of Britain and Europe. Second Edition. HarperCollins Publishers, London.

[2] Amr, Z.S.S., Al Johany, A.M.H., Akarsu, F., Üzüm, N., Kumlutaş, Y., Baha El Din, S., Lymberakis, P., Hraoui-Bloquet, S., Ugurtas, I.H., Werner, Y.L., Disi, A.M., Tok, V., Sevinç, M., Sadek, R., Crochet, P.-A., Kaska, Y., Avci, A. & Yeniyurt, C. 2012. Stellagama stellio. In: IUCN 2013. IUCN Red List of Threatened Species

[iucn-3] Amr, Z. S. S., et al. 2012. Stellagma stellio. In: IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2.

[baig-4] Baig, K. J., et al. (2012). A morphology-based taxonomic revision of Laudakia Gray, 1845 (Squamata: Agamidae). Vertebrate Zoology 62(2) 213-60.

[1]

[2]

[3]

[4]