Lîsteya împeratorên Romê

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
(Ji Lîsteya Împeratorên Romê hat beralîkirin)
Augustus weke yekem împeratorê Romayê tê hesibandin.

Di Lîsteya împeratorên Romê de hemû împeratorên Împeratoriya Romê di nava xwe de dihewînê, ji Augustusê ku di sedsala 1'an BZ de Prinzipat damezirand, heta Herakleios ku dema desthilata wî di 610–641 PZ weke dawiya Serdema Antîkê tê binavkirin. Hinek Lêkolîner weke dawiya Serdema Antîkê demên berê, weke demên Romulus Augustulus, Iustinian I, anjî Maurikios destnîşan dikin.

Lîsteya împeratorên Romê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Destpêka Împeratoriyê (Prinzipat)[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Împerator Tevaya nav Dema desthilatdariyê Têbînî
Iulisch-claudische Dynastie
Augustus Imperator Caesar Augustus 27 v.–14 n.Chr. Adoptivsohn Caesars, mit Marcellus (25–23) und Agrippa (23/18–12 v.Chr.); Caesares: Gaius (17–4 n.Chr.), Lucius (17–2 n.Chr.), Agrippa Postumus (4–7)
Tiberius Tiberius Iulius Caesar Augustus 14–37 Mitregent seit 13 (Caesar seit 4), 22–23 mit Drusus (Caesar seit 4/19); Caesares: Germanicus (4/14–19), Nero (23–29), Drusus (23–30); Regent: Seianus (31)
Caligula Gaius Caesar Augustus Germanicus 37–41 Caesar seit 31; Caesar: Tiberius Gemellus (37)
Claudius Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus 41–54 Caesar: Britannicus (seit 43)
  Scribonianus Lucius Arruntius Camillus Scribonianus 42 Usurpator in Dalmatien
Nero Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus 54–68 Caesar seit 50; Regenten: Agrippina (54), Burrus (54–59)
Vierkaiserjahr
Galba Seruius Sulpicius Galba 68–69 gegen Nero; Caesar: Piso (69)
  Clodius Macer Lucius Clodius Macer 68 Usurpator (?) in Africa
  Nymphidius Gaius Nymphidius Sabinus 68 Usurpator in Rom
Otho Marcus Saluius Otho 69 gegen Galba
Uitellius Aulus Uitellius Germanicus 69 li hemberî Galba und Otho; „Caesar“: Uitellius
Flauische Dynastie
Uespasianus Titus Flauius Uespasianus 69–79 gegen Uitellius
  Iulius Sabinus (? Gaius) Iulius Sabinus 70 Gegenkaiser in Nordgallien, mit Iulius Classicus
Titus Titus Flauius Uespasianus 79–81 Mitregent seit 71 (Caesar seit 69)
  Terentius Maximus nenas 79/80 Usurpator in Kleinasien
Domitianus Titus Flauius Domitianus 81–96 Caesar seit 69, 95 mit Uespasianus und Domitian; Caesar: Flauius (bis 82)
  Saturninus Lucius Antonius Saturninus 89 Gegenkaiser in Obergermanien
Adoptivkaiser und Antoninische Dynastie
Nerua Marcus Cocceius Nerua 96–98
Traianus Marcus Ulpius Nerua Traianus 98–117 Caesar und Mitregent seit 97
Hadrianus Publius Aelius Traianus Hadrianus 117–138 Caesar: Lucius Aelius (136–138)
Antoninus Pius Titus Aelius Hadrianus Antoninus 138–161 Caesar 138
Marcus Aurelius Marcus Aurelius Antoninus 161–180 Mitregent seit 147 (Caesar seit 139), bis 169 mit Lucius Uerus; Caesar: Annius Uerus (166–169)
  Auidius Cassius Gaius Auidius Cassius 175 Gegenkaiser in Syrien und Ägypten
Commodus Lucius Aelius Aurelius Commodus 180–192 Mitkaiser seit 177 (Caesar seit 166)
  Maternus nenas 185/186–187 Usurpator (?) in Gallien und Italien
Zweites Vierkaiserjahr
Pertinax Publius Heluius Pertinax 193 Caesar: Pertinax
Didius Iulianus Marcus Didius Seuerus Iulianus 193 überbot Sulpicianus
Pescennius Niger Gaius Pescennius Niger Iustus 193–194 Gegenkaiser im Osten
Seuerer
Septimius Seuerus Lucius Septimius Seuerus Pertinax 193–211 li hemberî Didius Iulianus
  Clodius Albinus Decimus Clodius Septimius Albinus 193–197 Caesar in Britannien, seit 195/196 Gegenkaiser im Westen
Caracalla Marcus Aurelius Seuerus Antoninus 211–217 Mitkaiser seit 198 (Caesar seit 195/196), 211 mit Geta (Mitkaiser seit 209, Caesar seit 198)
Macrinus Marcus Opellius Seuerus Macrinus 217–218 218 mit Diadumenian (Caesar seit 217), kein Seuerer
Elagabalus Marcus Aurelius Antoninus 218–222 li hemberî Macrinus; „Caesar“: Hierocles (221)
  Gellius Maximus nenas 219 Gegenkaiser in Syrien; Nachfolger: Uerus (219)
  Seleucus Iulius Antonius Seleucus oder
Marcus Flauius Uitellius Seleucus
221/222 Usurpator in Niedermoesien (?)
Seuerus Alexander Marcus Aurelius Seuerus Alexander 222–235 Caesar seit 221; Regentin: Iulia Mamaea (bis 224 mit Iulia Maesa)
  Seius Sallustius (? Lucius) Seius Sallustius Macrinus 227 Usurpator in Rom (?Caesar seit 225); Vorgänger: Ouinius Camillus (?)
  Taurinus nenas ? Gegenkaiser in Syrien (?)

Qeyrana Împeratoriyê di sedsala 3'an de[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Împerator Tevaya nav Dema desthilatdariyê Têbînî
Împeratorên leşkerî ên dema destpêkê
Maximinus Thrax Gaius Iulius Uerus Maximinus 235–238 gegen Seuerus Alexander; Caesar: Maximus (seit 236)
  Magnus (? Gaius Petronius) Magnus 235 Gegenkaiser in Obergermanien; Nachfolger: Quartinus (235)
Gordianus I. Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus 238 Kaiser in Africa, mit Gordianus II., gegen Maximinus Thrax
Pupienus Marcus Clodius Pupienus Maximus 238 mit Balbinus, gegen Maximinus Thrax
Gordianus III. Marcus Antonius Gordianus 238–244 238 Caesar unter Pupienus und Balbinus; Regent: Timesitheus (241–243)
  Sabinianus (? Marcus Asinius) Sabinianus 240 Gegenkaiser in Africa
Philippus Arabs Marcus Iulius Philippus 244–249 seit 247 mit Philippus II. (Caesar seit 244)
  Pacatianus Tiberius Claudius Marinus Pacatianus 248–249 Gegenkaiser in Moesien und Pannonien
  Iotapianus Marcus F(uluius?) Ru(fus?) Iotapianus 248–249 Gegenkaiser in Syrien und Kappadokien
  Silbannacus Mar. Silbannacus 249? Gegenkaiser in Obergermanien oder Nordgallien
  Sponsianus nenas ? Gegenkaiser in Dakien (?)
Decius Gaius Messius Quintus Traianus Decius 249–251 gegen Philippus Arabs, 251 mit Herennius Etruscus (Caesar seit 250)
  Licinianus Iulius Ualens Licinianus 251 Gegenkaiser in Rom
  Priscus (? Lucius/Titus Iulius) Priscus 251 Gegenkaiser in Thrakien (durch Kniva?)
Trebonianus Gallus Gaius Uibius Trebonianus Gallus 251–253 mit Hostilian (251, Caesar seit 250) und Uolusianus (Caesar 251)
Aemilianus Marcus Aemilius Aemilianus 253 gegen Trebonianus Gallus
Ualerianus Publius Licinius Ualerianus 253–260 gegen Aemilianus, mit Gallienus
  Uranius Antoninus Lucius Iulius Aurelius Sulpicius Seuerus Uranius Antoninus 253–254 Gegenkaiser in Syrien
Gallienus Publius Licinius Egnatius Gallienus 253–268 Mitkaiser im Westen (?Caesar 253), seit 260 Alleinherrscher, mit Saloninus (260, Caesar seit 258) und Marinianus (268); Caesar: Ualerianus II (256–258); Rex Regum: Odaenathus (263–267, Osten, mit Herodian)
  Regalianus Publius C(assius?) Regalianus 260 Gegenkaiser in Pannonien; Vorgänger: Ingenuus (260)
Macrianus Titus Fuluius Iunius Macrianus 260–261 Gegenkaiser im Osten, mit Quietus (durch Macrianus Maior); Vorgänger: Mareades (260, durch Schapur I.); Nachfolger: Ballista (261, beide Syrien), Mussius Aemilianus (261–262), Memor (262, beide Ägypten)
  Ualens Ualens Thessalonicus 261 Gegenkaiser in Griechenland; Gegenkaiser: Piso
  Celsus nenas ? Usurpator in Africa
  Trebellianus nenas ? Usurpator in Kleinasien
  Aureolus nenas 268 Usurpator (?) in Norditalien
Împeratorên Imperium Galliarum
Postumus Marcus Cassianius Latinius Postumus 260–269 gegen Gallienus und Claudius Gothicus; Caesar und Mitkaiser: Postumus II. (?–269)
  Laelianus Ulpius Cornelius Laelianus 269 Gegenkaiser in Obergermanien
Marius Marcus Aurelius Marius 269 gegen Claudius Gothicus
Uictorinus Marcus Piau(u)onius Uictorinus 269–271 gegen Claudius Gothicus, Quintillus und Aurelian; Caesar: Uictorinus II (270/271)
Domitianus nenas 271 gegen Aurelian, evtl. mit/gegen Tetricus
Tetricus I. Gaius Pius Esuuius Tetricus 271–274 gegen Aurelian; Caesar: Tetricus II. (seit 273)
  Faustinus nenas 274 Usurpator in Nordgallien
Împeratorên leşkerî ên dema dawî
Claudius Gothicus Marcus Aurelius Claudius 268–270
  Censorinus nenas 269–270 Usurpator in Italien (?)
Quintillus Marcus Aurelius Claudius Quintillus 270
Aurelianus Lucius Domitius Aurelianus 270–275 gegen Quintillus, besiegte Zenobia und die Tetrici; Regentin: Ulpia Seuerina (275)
  Felicissimus nenas 271 Usurpator (?) in Rom
  Septimius nenas 271 Gegenkaiser in Dalmatien
  Urbanus nenas 271/272 Usurpator
Uaballathus Lucius Iulius Aurelius Septimius Uabalathus Athenodorus 272 Gegenkaiser im Osten, Rex Regum seit 267; Regentin: Zenobia; Vorgänger: Maeonius (267, Syrien); Nachfolger: Firmus (272, Ägypten), Antiochus (273, Syrien)
Tacitus Marcus Claudius Tacitus 275–276
Florianus Marcus Annius Florianus 276
Probus Marcus Aurelius Probus 276–282 gegen Florianus
  Proculus nenas 280/281 Gegenkaiser in Niedergermanien (und Nordgallien?), mit Bonosus
  Saturninus Iulius Saturninus 281 Gegenkaiser in Syrien und Ägypten
Carus Marcus Aurelius Carus 282–283 gegen Probus
Carinus Marcus Aurelius Carinus 283–285 283 Mitkaiser im Westen (Caesar seit 282), bis 284 mit Numerian (Osten, Caesar seit 282) und Nigrinian
  Sabinus Iulianus Marcus Aurelius Sabinus Iulianus 284–285 Gegenkaiser in Pannonien und Norditalien

Antîka dereng[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Împerator Tevaya nav Dema desthilatdariyê Têbînî
Tetrarchie
Diocletianus Gaius Aurelius Ualerius Diocletianus 284–305 gegen Carinus, 285 Alleinherrscher, ab 286 Kaiser im Osten
  Amandus C. C. Amandus 285/286 Usurpator in Gallien, mit Aelianus
  Domitianus Lucius Domitius Domitianus 297–298 Gegenkaiser in Ägypten; Nachfolger: Achilleus (298)
  Eugenius nenas 303/304 Usurpator in Syrien
Maximianus Marcus Aurelius Ualerius Maximianus 286–305 Kaiser im Westen, Caesar seit 285, Gegenkaiser in Italien 307–308 (mit Maxentius) und Gallien 310
Carausius Marcus Aurelius Maus(aeus?) Carausius 286–293 Gegenkaiser in Britannien und Nordgallien (seit 290 nominell Caesar); Nachfolger: Allectus (293–296, Britannien)
  Iulianus nenas 297/298 Usurpator in Africa
Constantius I Marcus Flauius Ualerius Constantius 305–306 Kaiser im Westen, Caesar seit 293
Galerius Gaius Galerius Ualerius Maximianus 305–311 Kaiser im Osten, Caesar seit 293; Caesar: Candidianus (seit 310)
Ualerius Seuerus Flauius Ualerius Seuerus 306–307 Kaiser im Westen, Caesar seit 305
Maxentius Marcus Aurelius Ualerius Maxentius 306–312 Kaiser im Westen, bis 311 Gegenkaiser (bis 307 nominell Caesar), 308–309 mit Romulus
  Domitius Alexander Lucius Domitius Alexander 308–309/310 Gegenkaiser in Africa
Licinius Gaius Ualerius Licinianus Licinius 308–324 Kaiser im Osten (bis 311 nominell im Westen), mit Ualens (316–317) und Martinianus (324, beide gegen Konstantin I.); Caesar: Licinius II. (seit 317)
Maximinus Daza Gaius Galerius Ualerius Maximinus 310–313 Kaiser im Osten, Caesar seit 305
Dînastiya Konstantînî
Konstantin I Gaius Flauius Ualerius Constantinus 306–337 Kaiser im Westen (bis 310 nominell Caesar), seit 324 Alleinherrscher; Caesares: Bassianus (313–314, Italien), Crispus (317–326, Gallien), Dalmatius (seit 335, Balkan); Rex Regum: Hannibalianus (seit 335, Armenien)
  Calocaerus nenas 333/334 Usurpator auf Zypern
Konstantin II Flauius Claudius Constantinus 337–340 Kaiser im Westen, Caesar seit 317
Constans Flauius Iulius Constans 337–350 Kaiser im Westen, Caesar seit 333, bis 340 neben Konstantin II.
Constantius II Flauius Iulius Constantius 337–361 Kaiser im Osten, Caesar seit 324, 350 mit Uetranio (Illyrien) und Nepotianus (Rom, gegen Magnentius), seit 350/353 Alleinherrscher; Caesar: Constantius Gallus (351–354, Syrien)
Magnentius Flauius Magnus Magnentius 350–353 Gegenkaiser im Westen; Caesar: Decentius (seit 351, Gallien)
  Patricius nenas 351/352 Gegenkönig in Palästina
  Siluanus Claudius Siluanus 355 Usurpator in Niedergermanien
Iulianus Flauius Claudius Iulianus 361–363 Caesar in Gallien seit 355, Gegenkaiser im Westen 360
Iouianus Flauius Iouianus 363–364 364 mit Uarronian, kein Mitglied der Dynastie
Dînastiya Ualentînî
Ualentinianus I Flauius Ualentinianus 364–375 Kaiser im Westen
  Ualentinus nenas 368 Usurpator (?) in Britannien
  Firmus nenas 372–374/375 Gegenkaiser in Africa
Ualens Flauius Ualens 364–378 Kaiser im Osten, 369–370 mit Ualentinianus Galates
  Procopius nenas 365–366 Gegenkaiser in Thrakien und Bithynien; Nachfolger: Marcellus (366, Bithynien und Lydien)
  Theodorus nenas 371 Usurpator (?) in Syrien
Gratianus Flauius Gratianus 375–383 Kaiser im Westen, Mitkaiser seit 367
Ualentinianus II Flauius Ualentinianus 375–392 Kaiser im Westen, bis 383 neben Gratian, Exil 387–388; Regenten: Iustina (bis 387), Arbogast (seit 391)
Dînastiya Theodosiusî
Theodosius I Flauius Theodosius 379–395 Kaiser im Osten, 388–391 auch in Italien, seit 392/394 Alleinherrscher
Magnus Maximus Flauius Magnus Maximus 383–388 Kaiser im Westen, gegen Gratian, seit 384 mit Uictor, seit 387 gegen Ualentinian II.
Eugenius Flauius Eugenius 392–394 Gegenkaiser im Westen (durch Arbogast)
Arcadius Flauius Arcadius 395–408 Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 383; Regent: Rufinus (395)
Honorius Flauius Honorius 395–423 Kaiser im Westen, Mitkaiser seit 393 (gegen Eugenius), 421 mit Constantius III.; Regent: Stilicho (bis 408)
  Gildo nenas 397–398 Usurpator (?) in Africa
Konstantin (III.) Flauius Claudius Constantinus 407–411 Gegenkaiser im Westen (409 Mitkaiser des Honorius), seit 409/410 mit Constans (II., Caesar seit 408); Vorgänger: Marcus (406), Gratian (407, beide Britannien)
  Priscus Attalus nenas 409–410
414–415
Gegenkaiser in Italien (durch Alarich) bzw. Südgallien (durch Athaulf)
  Maximus nenas 409/410–411
418–420
Gegenkaiser in Spanien (durch Gerontius bzw. Gunderich)
  Iouinus nenas 411–413 Gegenkaiser in Gallien (durch Gundahar und Goar), seit 412 mit Sebastianus
  Heraclianus nenas 413 Usurpator (?) in Africa
Theodosius II Flauius Theodosius 408–450 Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 402, 439 mit Arcadius II. (?); Regenten: Anthemius (bis 414), Pulcheria (414–416/423)
Iohannes nenas 423–425 Kaiser im Westen (durch Castinus?)
Ualentinianus III Flauius Placidus Ualentinianus 425–455 Kaiser im Westen, Caesar seit 424 (gegen Iohannes); Regentin: Galla Placidia (bis 437); erkannte Geiserich als Regenten in Africa an
  Pirrus nenas 428 Usurpator (?) in Italien
Marcianus Flauius Marcianus 450–457 Kaiser im Osten
Petronius Maximus Flauius Petronius Maximus 455 Kaiser im Westen; Caesar: Palladius
Auitus Flauius Eparchius Auitus 455–456 Kaiser im Westen (durch Theoderich II.)
Dînastiya Leonî
Leon I Flauius Ualerius Leo 457–474 Kaiser im Osten (durch Aspar); Caesar: Patricius (469/470–471)
Maiorianus Flauius Iulius Ualerius Maiorianus 457–461 Kaiser im Westen, Caesar 457, kein Mitglied der Dynastie
  Marcellus nenas 457 Usurpator in Gallien
Libius Seuerus Flauius Libius Seuerus 461–465 Kaiser im Westen (durch Ricimer)
Anthemius Flauius Procopius Anthemius 467–472 Kaiser im Westen, Caesar 467
  Aruandus nenas 468 Usurpator (?) in Gallien
  Romanus nenas 470 Usurpator in Italien (durch Ricimer)
Olybrius Flauius Anicius Olybrius 472 Kaiser im Westen (durch Ricimer und Geiserich), gegen Anthemius
Glycerius nenas 473–474 Kaiser im Westen (durch Gundobad)
Leon II Flauius Leo 474 Kaiser im Osten, Mitkaiser seit 473 (Caesar seit 472)
Iulius Nepos Flauius Iulius Nepos 474–480 Kaiser im Westen, Caesar 474 (gegen Glycerius), Exil seit 475 in Dalmatien
Romulus Augustulus Romulus Augustus 475–476 Gegenkaiser im Westen (durch Orestes)
Zenon Flauius Zeno 474–491 Kaiser im Osten, 474 Mitkaiser Leos II., Exil 475–476, seit 480 Alleinherrscher; Caesar: Basiliscus Leo (476–477)
Basiliscus Flauius Basiliscus 475–476 Gegenkaiser im Osten, mit Marcus (Caesar 475)
  Marcianus Flauius Marcianus 479 Usurpator in Konstantinopel
  Iustasas nenas 484 Gegenkönig in Palästina
  Leontius nenas 484–488 Gegenkaiser in Kilikien und Syrien (durch Illus und Uerina)
  Thela nenas 490–493 Gegenkaiser (Caesar) in Italien (durch Odoaker)
Anastasius I Flauius Anastasius 491–518 erkannte Theoderich und Chlodwig als Regenten in Italien und Gallien an
  Longinus Flauius Longinus 491–492 Usurpator in Konstantinopel
  Uitalianus Flauius Uitalianus 513–515 Usurpator (?) in Thrakien und Moesien; Uorgänger: Areobindus (512)
Dînastiya Iustînî
Iustinus I Flauius Iustinus 518–527 beseitigte Theocritus
Iustinianus I Flauius Petrus Sabbatius Iustinianus 527–565 Mitkaiser 527 (Caesar seit 525)
  Iulianus Iulianus Sabarides 529 Gegenkönig in Palästina
  Hypatius Flauius Hypatius 532 Gegenkaiser in Konstantinopel
Iustin II Flauius Iustinus 565–578 beseitigte Iustin
Tiberius II Flauius Tiberius Constantinus 578–582 Caesar und Mitregent seit 574; Caesar: Germanus (582, Usurpator 602?)
Mauricius Flauius Mauricius Tiberius 582–602 582 Caesar und Mitkaiser, seit 590 mit Theodosius (III.) und Tiberios
Phocas Flauius Focas 602–610 gegen Maurikios, kein Mitglied der Dynastie
Dînastiya Herakliyonî
Heraclius Flauius Heraclius 610–641 gegen Phokas, seit 613 mit Konstantin III., seit 638 mit Heraklonas (Caesar seit 632); Caesar: David Tiberios (seit 638)
  Iohannes Ioannes Copsinus 616–617 Usurpator (?) in Italien
  Eleutherius nenas 619–620 Gegenkaiser in Italien
Împerator Tevaya nav Dema desthilatdariyê Têbînî

Dewletên piştî Împeratoriya Romayê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Ji Serdema Navîn de hinek desthilatdaran xwe weke Împeratorên Romayê binav kirin, weke:

  • desthilatdarên franko-almanî piştî hatina Karlê Mezin (800–924) ser desthilatê û ji salên 962–1806
  • desthilatdarên yewnanî û latînî di navbera salên 1204–1461
  • û desthilatdarên din ji sedsala 15'an ve.

Binêre li vir[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  • Wîkîpediya almanî