Manîsa
Manîsa
| |
|---|---|
Şaredariyên bajarên mezin ên Tirkiyeyê, administrative territorial entity, bajarê mezin û bajar | |
| Manisa | |
Dîmenek ji Manîsayê | |
Manîsa li ser nexşeyê![]() | |
| Koordînat: 38°36′52″Bk 27°25′45″Rh / 38.61444°Bk 27.42917°Rh | |
| Dewlet | Tirkiye |
| Li beşa îdarî | |
| Paytexta | Parêzgeha Manisayê |
| Qada rûerdê | |
| • Giştî | 13339 km2 (5150 sq mi) |
| Bilindahî | 71 m (233 ft) |
| Nifûs (2022)[1] | 385.452 |
| Dem |
|
| Koda postayê | 45 |
| Plakaya erebeyê | 45 |
| Malper | www |
| biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Manîsa (bi tirkî: Manisa, bilêvkirina tirkî: [maˈnisa]) bajarekî li herêma Egeyê ya rojavaya Tirkiyeyê ye û navenda îdarî ya parêzgeha Manîsayê ye ku bi qasî 40 km li bakurê rojhilatê bajarê mezin ê Îzmîrê ye. Bajêr ji navçeyên navendî yên Şehzadeler û Yunusemreyê pêk tê. Li gorî daneyên sala 2022an nifûsa bajêr 385.452 kes e.
Manîsaya nûjen navendeke pîşesazî û xizmetguzariyê ye ku pir geş dibe û ji ber nêzîkbûna xwe ya bi bajarê bendera navneteweyî û navenda metropolîtan a herêmî ya Îzmîrê û ji ber erdên xwe yên dewlemend ên ku ji hêla mîqdar û cûrbecûr hilberîna çandiniyê ve dewlemend in, sûd werdigire. Bi rastî, nêzîkbûna Îzmîrê di heman demê de ji hemî aliyên jiyana li Manisayê re di forma trafîkek giran a rojane ya di navbera her du bajaran de, ku ji hev veqetandî ne bi ajotinek nîv saetî ku ji hêla otobanek şeş-xêzî ya xweşik ve tê xizmet kirin, lêbelê ji ber qurvên xwe û hilkişîna bilez (asta deryayê li Deriyê Sabuncubeli heta zêdetirî 500 metreyan) li ser dîmenên mîtolojîk ên Çiyayê Spîlê her gav hewceyê baldariyê ye.
Beşa dîrokî ya Manisayê ji deşteke daristanî ya li çiyayê Spîlê, li kêleka Çemê Çaybaşiyê ku li kêleka "Kevirê Digirî" ("Ağlayan Kaya") ya Niobe diherike, pireke kevnar a bi navê "Pira Sor" ("Kırmızı Köprü") û herwiha ber bi çend goristan-perestgehên bi şêwaza tirkî ve ku dîroka wan vedigere serdema Saruhan (sedsala 14an) dirêj dibe. Di bin desthilatdariya osmaniyan de di sedsalên piştî wê de, bajar berê xwe dabû axa pêlan a li destpêka deştê. Di çend dehsalên dawî de, firehiya Manisayê li ser deşta xwe ya fireh a ku ji hêla bermayiyên aluviyal ên Çemê Gedizê ve hatî çêkirin, ji sê qatan zêdetir bû, pêşkeftinek ku tê de avakirina apartmanên nû, herêmên pîşesaziyê û kampusa Zanîngeha Celal Bayar roleke sereke lîst.
Bajarê Manisayê jî pir tê ziyaretkirin, bi taybetî di festîvalên adar û îlonê de, festîvala berê berdewamiya kevneşopiya "Belavkirina Pasta Mesir" a pêncsed salî ye, û herwiha ji bo parka neteweyî ya Çiyayê Spîlê a nêzîk. Ew di heman demê de xalek destpêkê ye ji bo cîhên din ên geştyarî yên navdar ên navneteweyî ku li nêzîkê herêma girêdayî Manisayê ne, wekî Sardîs û Alaşehir li hundir. Herwiha di bajêr de civatek cihûtiyan jî hebû.[2]
Nifûs
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]| Sal | Nifûs | ±% |
|---|---|---|
| 1927 | 28.328 | — |
| 1935 | 36.431 | +28,6% |
| 1960 | 77.464 | +112,6% |
| 1980 | 111.228 | +43,6% |
| 2000 | 149.151 | +34,1% |
| 2012 | 356.702 | +139,2% |
| 2013 | 364.332 | +2,1% |
| 2014 | 370.879 | +1,8% |
| 2015 | 380.368 | +2,6% |
| 2016 | 390.182 | +2,6% |
| 2017 | 400.686 | +2,7% |
| 2018 | 410.440 | +2,4% |
| 2019 | 417.578 | +1,7% |
| 2020 | 420.015 | +0,6% |
| Çavkanî: Li ser Wîkîdaneyê bibîne | ||
Erdnîgarî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Rûerda bajarê 13.339 km2 ye. Bajar li herêma Egeyê cîh digire û Aydın 156 km, Balıkesir 137 km, Denizli 208 km, İzmir 36 km, Kütahya 317 km û Uşak 195 kîlomêtro ji bajarê dûrin.
Navbera Manîsa û çar bajarên mezin ev in.
- Manîsa-Stembol: 417,0 Km
- Manîsa-Enqere: 561,9 Km
- Manîsa-Îzmîr: 38,5 Km
- Manîsa-Bursa: 296,3 Km
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Li Wikimedia Commons medyayên di warê Manîsa de hene
