Pêşînên kurdan

Pêşînên kurdan, Ev rûpel tiştên ku di dîroka kurdan de herî pêşîn di nav kurdan de ji aliyê kîjan kurdê ve hatibe kirin an hatibe nivîsandin cîh girtine.

Pêşiya Mîladê û Piştî Mîladê

• Helbesta herî pêşîn a pêşiya Îsa pêxember an pêşiya mîladê tê gotin ku ji aliyê Baraboz ve hatiye nivîsandin.
• Fîlozofê herî pêşîn Mazdek e.

Serdema îslamê

• Kurdê ku herî pêşîn bi kurdîtiyê hatibe naskirin sehabeyê kurd Cabanê Kurdî ye.
• Helbesta herî pêşîn ya kurdî ya zaravayê goranî ji aliyê Besamê Kurdî ve, zaravayê kurmancî ji aliyê Ebdulsemedê Babek û Eliyê Herîrî ve, zaravayê lekî jî ji aliyê Baba Tahirê Uryan ve hatiye nivîsandin.
• Muzîknasê herî pêşîn Îbrahîmê Mewsilî ye.
• Felsefevanên herî pêşîn Emerê Suhrewerdî, Şihabedînê Suhrewerdî û Amîdî ye.
• Stêrnasê herî pêşîn Dînewerî ye.
• Dîroknasê li ser nîjada kurdan yê herî pêşîn pirtûk nivîsiye Dînewerî ye.
• Erdnas, matematîknas û riweknasê herî pêşîn Dînewerî ye.
• Avahîsazê herî pêşîn Mûnîs e.
• Gerokê herî pêşîn Îbn Fedlan e.
• Dengbêjê herî pêşîn Evdalê Zeynikê, Dengbêja herî pêşîn Sosika Simo ye.
• Alimê herî pêşîn Şêx Xelîlê Kurdî ye.
• Di nav kurdan de herî pêşîn Dînewerî û Fexredînê Exlatî çavdêriya stêrnasiyê ava kirine.
• Alîme û destxet (xetat)a herî pêşîn Şehre Dîneweriye ye.
• Fizîknasê herî pêşîn Îsmaîlê Cizîrî ye.
• Kurdê ku navê wî li ser kratera heyvê hatibe nivîsandin yê herî pêşîn Ebûlfida ye.
• Ferhenga herî pêşîn ya zimanê kurdî (Kurmancî) Ehmedê Xanî nivîsiye.
• Ferhenga pêşîn ya Kurdî-Erebî-Farisî Îsmaîlê Bazîdî nivîsiye. Pirtûka Gulzar
• Ferhenga herî pêşîn ya zaravayê Soranî Merûf Nûdhî nivîsiye. Pirtûka Lûxametnameyî Ehmedî
• Li ser zanista stêrnasî û erdnîgariyê bi zimanê kurdî herî pêşîn Ehmedê Xanî pirtûk nivîsiye.
• Bijîşkê herî pêşîn Şemsedînê Şehrezûrî ye.
• Mewlûda Kurdî a herî pêşên Melayê Batê nivîsiye.
• Helbestvan û wêjevanê neteweyî ê kurdan yê pêşîn Ehmedê Xanî ye.
• Misgervan (Sanatkar)ê herî pêşîn Mehmûdê Kurdî ye.
• Zimannasê kurdî yê herî pêşîn Eliyê Teremaxî ye. (Pirtûka wî ya Serfa Kurmancî ye).
• Kurdnasê herî pêşîn Dînewerî, Şerefxanê Bidlîsî û Mele Mehmûdê Bazîdî ne.
• Dîroknasa herî pêşîn Mestûre Erdelan e.
• Li ser (tib) bijîşkiyê bi zimanê kurdî herî pêşîn Melayê Erwasê berhem nivîsiye.
• Kovara herî pêşîn ji aliyê Celadet Alî Bedirxan ve hatiye derxistin.^{[çavkanî hewce ye]}
• Rojnameya herî pêşîn bi navê "Kurdistan" ji aliyê Mîqdad Mîdhed Bedirxan ve hatiye derxistin.
• Enstîtuya herî pêşîn "Enstîtuya Kurdî ya Parîsê ye.^{[çavkanî hewce ye]}