Sêwreg

Sêwreg
Siwêreg
Siverek
Sêwreg
Navçe
Welat Bakurê Kurdistanê
Dûgel Tirkiye
Parêzgeh Riha (parêzgeh)
Serbajar Sêwreg

Hejmara bajarokan 3 bajarok
Hejmara gundan 121 gund

Gelhe (2009) 210.400[1] kes
Rûerd 4.314 km2
Berbelavî 48,8 kes/km2
Bajarê navendî
Gelhe (2009) 107.634 kes
Koordînat 37°45′19″Bk 39°19′1″Rh / 37.75528°Bk 39.31694°Rh / 37.75528; 39.31694
Bilindayî 780 m
Koda postayê 63600
Koda telefonê (+90) 414
Sêwreg li ser nexşeya Tirkiye nîşan dide
Sêwreg
Sêwreg
Sêwreg (Tirkiye)
Nexşeya bajarê
Map

Sêwreg, Sêwereg, Siwêreg an jî Sêrek[çavkanî hewce ye] (tirkî: Siverek) navçeya Rihayê ye. Siwêreg navçeyeke kurdan e. Di navbera Amed û Rihayê de cih digre, li Bakurê Kurdistanê ye. Nifûsa bajarê di sala 2008an de 105.475, yê hemû navcê jî 204.638 ye.

Dîrok[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Siwêreg her çiqas girêdayî Rihayê be jî, di hêla dîrokî û erdnigarî de zêdetir girêdayê Amedê ye ku 83 km jê dûrtir e, ye. Di Împeratoriya Osmanîyan de Siwêreg di parêzgeha Amedê cih digirt. Lewmane merivên Sêweregê xwe zêdetir weke xelkê Amedê dibînin. Diroka Siweregê pir kevnare ye. Li navçeyê qela, mizgeft, dêr, kanî, bermahiyên dîrokî, sîstema av û kanalîzasyonê hwd gelek in. Li navçeyê gelek ermenî û cihû jî hebûne, lê belê piştî damezrandina Komara Tirkiyê, cihû ji vir çûne. Hinek ji filehan (ermenî) ola Îslamê pejirandine û hêj jî dijîn. Ên ku nebûne Îslam di Komkujiya Ermeniyan de hatine tunekirin.

Navên Sêwregê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Di dîroka Sêweregê de navê bajêr û navcê gelek caran hate guhertin.

  • Di cavkaniyên bizantînî û ermenî de navê xwe weke Sevaverek derbas dibe. Ev nav tê maneya Xirbeya Reş û kevira herême mebest dike.
  • Sasanîdan bajarê weke Surk bi nav dikirin (Surk navê erda sor a herêmê ye).
  • Farisan navê Serrek lê kirin.
  • Ereban ji bajêr re navê as-Suwaidāʾ bikardianîn. Ev nav tê maneya Reşê û Evînê.
  • Naveke tirkîKankalesi (Kela Xwînê) ye[çavkanî hewce ye].

Gelhenasî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Hejmara rûniştvanên Siwêregê 127.000 e. Siwêreg ji Amedê 83 km û ji Rihayê 97 km dûr e. Li vê derê zêdetir Dimilî û Kurmancî tên axavtin. Li navçeyê hinek tirkmen û ereb jî (di Qerecedaxê de) hene. Cotkarî li Sêweregê gelek girîng e.

Sal Hejmara bajêr Hejmara gundan Kom
2008[2] 105.475 (%52) 99.163 (%48) 204.638
2007[3] 108.094 (%54) 93.674 (%46) 201.768
2000[4] 126.820 (%57) 97.282 (%43) 224.102
1990[5] 63.049 (%47) 70.783 (%53) 133.832
1980[6] 29.464 (%36) 52.558 (%64) 82.022
1975[7] 40.990 (%42) 56.075 (%58) 97.065
1970[8] 34.146 (%38) 55.881 (%62) 90.027

Navdarên Bajêr[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Gundên Sêweregê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

 Gotara bingehîn: Lîsteya gundên Sêweregê

Gelek gund bi vê navçeyê girêdayî ne:

Teyşt bi tirkî(yaygılı) Mizar (bi tirkî: Karakeçi), Xirbê Hestiyan, Bab hwd gundên heri mezin ên Siwêregê ne. Wekî din bi sedan gundên Siweregê hene.

Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

  1. ^ tuik, 2009
  2. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 2008 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08 2009.
  3. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 2007 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.
  4. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 2000 Genel Nüfus Sayımı Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.
  5. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 1990 Genel Nüfus Sayımı Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.
  6. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 1980 Genel Nüfus Sayımı Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.
  7. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 1975 Genel Nüfus Sayımı Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.
  8. ^ Türkiye İstatistik Kurumu, 1970 Genel Nüfus Sayımı Veri Tabanı[Girêdan daimî miriye]. Dema serlêxistinê: 02.08.2009.

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]