Sîbîrya

Sîbîrya Сибирь
Herêm
Sîbîrya li ser nexşeyê
Sîbîrya
Koordînat: 60°0'Bk, 105°0'Rh
Parzemîn	Ewrasya
Dûgel	Rûsya
Rûerd
• Giştî	13.100.000 km²
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

       Navçeya federal a Sîbîryayê        Sîbîryaya erdnîgarî ya Rûsyayê        Sîbîryaya dîrokî (û Sîbîryaya îro ya li gorî çend çavkaniyan)

Sîbîrya, Sibîrya an jî Sibîr (bi rûsî: Сибирь, Sibir, tê wateya Welata Xewî) welata navçayên Rûsyayê li ser parzemîna Asyayê dikeve ye. Ew li rojava bi Ural, bakur Okyanûsa Arktîk, rojhelat Pasîfîk û başûr jî Çîn, Mongolya û Qezexstan tê sînorkirin. Ew li sêyan du xakên Rûsyayê di welata Sîbîrya de dimên û bi tunî nêzî 9,6 milon km² digire. Ew erdnîgarî wek Sîbîryaya Rojhelat, Sîbîryaya Bakur, Sîbîryaya Navîn û Sîbîryaya Başûr tê parvekirin.

Erdnîgarî

Sînorên Sîbîryayê bi vebirî hat diyar nekirin e.

Di zimanê mongolî de Sîbîrya tê manê welatê razî.

Ew rojhelat-rojavayî de di Ûral de heta Pasîfîk 7.000 km dirêj dibe. Li bakur başûrî jî ew Okyanûsa Arktîk de heta Qezexstan, Mongolya û Çin 3.500 km dajo.

Rûbarên mezin û golên Sîbîryayê

Çemên ku tê dikevin deryaya Cemsera Bakur (li bakurê)

• Ob û milên wî: Aley, Çariş, Çulim (dirêjbûna wî 1.799 km ye), Ket, Vasyugan, Îrtiş (dirêjbûna wî 4.248 km ye; milê wî çemê Tobolê 1.591 km ye), Sosva, Nadim...
• Yenîsey tala Okyanûsa Arktîk dibe û milên wî ev in: Angara, Tungusa Jor, Tungusa Jêr, Kureyka...
• Lena tala Okyanûsa Arktîk dibe û milên wî: Vîtîm, Olyokma, Aldan, Vîlyuy...
• Kolima tala Okyanûsa Arktîk dibe û milên wî wek Îndîgîrka...

Çemên ku tê dikeve deryaya Oxotskê (li rojhilatê)

• Amur 2.824 km dirêj e û bi dirêjahiya sînora di navbera Çîn û Rusya de diherike û milên wî wek Zeya, Ussurî...

Siruşt

Siruşta Sîbîrya siruşteke gelek ciyawazî ye. Ew germahî havîne heta +40 °C bilind dibe, lê zivistanî jî heta -67 °C dikeve. Pir caran ew 9 mehan di bin berfê de dime.

Girêdan

• Wêne û Nexşeyên Sîbîrya ^{Girêdana arşîvê 2006-06-13 li ser Wayback Machine} (SWR)
• Sîbîrya ^{Girêdana arşîvê 2016-01-29 li ser Wayback Machine}