Stembol

Stembol

İstanbul
Stembol İstanbul
Bajarê hejmara wî ya niştecihan zêdeyî milyonekê
	İstanbul
	Stembol li ser nexşeyê;
	Stembol
	Koordînat: 41°0'36"Bk, 28°57'37"Rh
Parzemîn	Ewropa, Asya
Dûgel	Tirkiye
Beşa îdarî	Istanbul Province (1923–) ;
Paytexta	Istanbul Province; Împeratoriya Osmanî (1453–1922) ;
Dema avabûnê	29 gulan 1453
Rêvebir
• Şaredar	Ekrem İmamoğlu (2019–)
Rûerd
• Giştî	5343 km² ;
• Bilindahî	100 m
Gelhe	15.462.452 (2020)
Dem	UTC+3
Koda telefonê	212
Nîşana wesayîtê	34
Malper	www.ibb.istanbul/; www.ibb.istanbul/en ;
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Stembol^[1] an jî Stenbol (bi tirkî: İstanbul) mezintirîn bajarê Tirkiyeyê ye û li ser sinorê Ewropayê û Asyayê ye. Sinorên bajêr li bakûr bi Deryaya Reş, li rojava çiyayê Tekirdağ, li başûr bi Deryaya Marmara û li rojhilat jî bi Adapazarı û Kocaeliyê ve tê girêdan.

Navçeyên Stembolê[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Li Stembolê 39 navçe hene.

Li hêla Ewropayê

Li hêla Asyayê

Ew di sedsala 7an berî zayînê bi navê Byzantion hat saz kirin. Di 513 b.z. de Darius wir dagir dike. Di 330î de împeratorê Romayê Konstantîn wê darê bi navê Nova Roma ("Romaya Nû") dike paytexta împeratoriyê ye. Lê pê re ew bi navê Konstantinopolis, ango "bajarê Konstantîn", tê zanîn. Ew demekê paytexta Bîzansê bû û Yustîniyan I dor salên 530î de Hagia Sophia (Aya Sofya) çê dike. Ew di 1204an de di Rêwîtiyên Xaçayê Çaram de dest leşkerên xaçperestan dikeve. Ji bo talanan wê demê de nifusa bajêr gelek kêm bû. Di 1261ê de împeratorê Bîzansê Mixayîl VIII Konstantinopolis şûn da hundura Bîzansê kir.^[2]

Di 29ê gulana 1453an de^{[çavkanî hewce ye]} siltanê osmanî Mehmed II bajar dagir kir û kire paytexta împeratoriyê. Ew heta Osmanan hilwaşiyan. paytexta împeratoriya Osmanî bû.

Di 29ê adara 1930î de navê bajêr bi fermî hat kirin İstanbul (Stembol).

↑ MUHAMMED, HUSEIN (10 nîsan 2013). "Stembol û dengnasiya kurmancî". nefel.com.
↑ Kopîkirina arşîvê, ji orîjînalê di 17 kanûna pêşîn 2012 de hat arşîvkirin, roja wergirtinê: 13 kanûna pêşîn 2012