Têkiliyên Îsraêl û Tirkiye
Têkiliyên Îsraêl û Tirkiye | |
---|---|
Dewlet | Îsraêl, Tirkiye |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Têkiliyên Îsraêl-Tirkiyê têkiliyên dualî yên dewleta Îsraêl û Komara Tirkiyeyê ne. Têkiliyên Îsraêl-Tirkiyê di adara 1949an de fermî bûn, dema ku Tirkiye yekem welatê piraniya misilmanan bû ku Dewleta Îsraêlê nas kir.[1][2][3]
Serdema osmanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Pêşewa Tirkiyê, Împeratoriya Osmanî, bi hewldana Siltan Bayezid II pêşwaziya penaberên cihû kir û hewla Bayezid II alîkariya Cihûyan kir ku di demên dijwar de bijîn.[4] Ji ber vê yekê, di encamê de, Cihû bi tundî dilsozê Împeratoriya Osmanî bûn û gelek ji wan reviyabûn Împeratoriya Osmanî. Rêberê siyonîst Theodor Herzl jî ji Siltanê osmanî Ebdulhemîd II xwest ku Filistînê bi dest bixe û soza vegerê ya Siyonê bi cih bîne.[5]
Bazirgani
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Tirkiye şeşem cihê herî mezin îxracata Îsraêlê ye. Kîmyewî û distilên petrolê îxracata sereke ne.[6] Tirkiye alavên berevaniyê yên bi teknolojiya bilind ji Îsraêlê dikire, lê Tirkiye pêlav û cil û bergên leşkerî dide Îsraêlê.[7] Îxalata Îsraêlî ya berhemên sebzeyan ji sala 2007an vir ve domdar maye û îthalata madeyên xwarinê, vexwarin û tûtinê yên hazir ji sala 2007 heta 2011 du qat zêde bûye.[8]
Hevkariya leşkerî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Tê zanîn ku Tirkiye û Îsraêl bi rastî hevalbendên leşkerî yên baş in û her amûrekê difiroşin hev.[9] Şîrketên berevaniyê yên Îsraêlî ji bo nûjenkirina hêzên esmanî yên Tirkiyê alîkarî kirin. Di peymanan de hevkariya hewayî, deryayî, bejahî û îstîxbaratî, çêkirina balafir, çek û mûşekan, serdanên leşkerî yên hevbeş, rahênan û rahênan, şandina çavdêran ji bo çavdêrîkirina rahênanên leşkerî, pevguhertina karmendan û perwerdeya leşkerî pêk tê.[10]
Têkiliyên çandî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Komeleya Arkadaş di sala 2003an de ji bo parastina mîrata cihûyên tirk, pêşxistina xwendina Cihû-Tirkî û xurtkirina têkiliyên di navbera Îsraêl û Tirkiyê de hat damezrandin.[11] Rêxistin ji destpêka wê ve zêdetirî 4,000 endamên xwe hene, nêzîkî 40 xwebexş hene ku operasyonên xwe yên berfireh bimeşînin û diwanzdeh şaxên wê li seranserê welat.[12]
Jî bibînin
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Timeline of Turkish-Israeli Relations, 1949–2006" (PDF). Ji orîjînalê (PDF) di 19 adar 2009 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 6 sibat 2016.
- ^ "Turkey and Israel". SMI. Ji orîjînalê di 22 sibat 2011 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 6 gulan 2010.
- ^ Abadi, pg. 6
- ^ Pessah, Tom (25 kanûna paşîn 2018). "When the Sultan took in Jewish refugees". +972 Magazine. Roja gihiştinê 18 tebax 2022.
- ^ Mayorek, Yoram (1999). "Herzl and the Ottoman Empire". Cemoti. 28 (1): 13–18. doi:10.3406/cemot.1999.1476.
- ^ Uri Friedman. "The Tie That Still Binds Israel and Turkey: Trade". The Wire. Ji orîjînalê di 19 adar 2012 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 nîsan 2016.
- ^ "ECONOMY – Business as usual between Turkey, Israel". Ji orîjînalê di 13 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 nîsan 2016.
- ^ "Turkey, Israel: Potential for a fresh start?". Ji orîjînalê di 27 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 nîsan 2016.
- ^ Katz, Yaakov (12 çiriya paşîn 2007). "Israel may sell Arrow and Ofek to Turkey". The Jerusalem Post. Ji orîjînalê di 8 kanûna pêşîn 2017 de hat arşîvkirin.
- ^ The Turkish Middle East Role: Between the Arabs and Israel Girêdana arşîvê 9 çiriya pêşîn 2012 li ser Wayback Machine U.S. Army War College, Carlisle Barracks, Pennsylvania
- ^ "Arkadash – The Turkish Jewish Community in Israel". Ji orîjînalê di 5 nîsan 2016 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 nîsan 2016.
- ^ "Israeli-Turks watch relations crumble between their lands". The Jerusalem Post - JPost.com. Ji orîjînalê di 11 kanûna paşîn 2013 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 nîsan 2016.
Ev gotara ji bo Tirkiyeyê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |