Şêx Seîd: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Etîket: Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
B paqijî, replaced: (z. → (jdb., 9'ê → 9ê (10), reşemiyê → sibatê, pûşperê → hezîranê (2), 29 hezîran]] 1925 → {{dîrok|29|hezîran|1925}} (3) AWB |
||
Rêz 22: | Rêz 22: | ||
| bandorbar = [[Mewlana Xalidê Kurdî]] |
| bandorbar = [[Mewlana Xalidê Kurdî]] |
||
}} |
}} |
||
'''Şêx Seîd''' an jî '''Şêx Seîdê Pîranî''' ( |
'''Şêx Seîd''' an jî '''Şêx Seîdê Pîranî''' (jdb. 1865 li [[Qollhêsar]]a [[Xinûs, Erzîrom|Xinûsê]] [[Erzîrom (parêzgeh)|Erzîrom]] − m. [[29ê hezîranê|{{dîrok|29|hezîran|1925}} li [[Amed]]ê), şêxê [[neqşîbendî]], pêşawa û [[şoreş]]gerê [[Kurd]] bû. Di sala [[1925]]an de li bakurê Kurdistanê [[Serhildana Şêx Seîdê Pîranê|Serhildana Şêx Seîd]] da dest pê kirin. |
||
Li hemberî zorbetî û îxanetên [[kemalîst]]an kalê Şêx Seîd di |
Li hemberî zorbetî û îxanetên [[kemalîst]]an kalê Şêx Seîd di {{dîrok|13|sibat|1925}} de serî bilind kir. [[Kurdistan]]ê bajar bi bajar ji destên dewleta romiyan (navê niha [[Tirkiye]]) derxistin. Êrişê ser [[Amed]]ê kirin û bi mehan bajar dorpêç kirin. Berhingariyeke dirêj da nîşan ku Amed nakeve. Dagirkirin bi qerera [[şûra]]yê hat rakirin. Têkoşer pêl bi pêl derbasî başûr û [[rojavayê Kurdistanê]] bûn. Rêberê bizavê Şêx Seîd û 49 hevalên wî ji bo derbasî Başûr bibin, bi rojê xwe diveşartin û bi şev dimeşiyan. Armanc berdewam kirina cenga awarte û xeyrî nîzamî bû. Bi xiyaneta bacenaxê Şêx Seîd ê serdar Qasim ([[Qaso]]), serokên serhildanê, Şêx Seîd û hevalên wî hatin dîlgirtin. |
||
Di |
Di 10ê gulana [[1925]]an de wan derxistin [[Dadgehên serxwebûnê|Dadgeha Serxwebûnê]] ya Rojhilatê (''Şark İstiklal Mahkemesi'') ya Diyarbekirê. Nêzîkî pêncî rojan darizandina wan dewam kir. Di {{dîrok|28|hezîran|1925}} de, derbarê Şêx Seîd û 47 hevalên wî de dadgehê biryara darvekirinê (îdam) da. Du kes bi çend salan ceza xwarin. 28 kes di heman rojê de û yên din û Şêx Seîd di 29ê hezîrana [[1925]]an de li taxa [[Deriyê Çiyê]] ya Amedê hatin darvekirin.<ref>https://ku.m.wikipedia.org/wiki/Serhildana_Şêx_Seîdê_Pîranî</ref> |
||
== Mijarên têkildar == |
== Mijarên têkildar == |
||
Rêz 39: | Rêz 39: | ||
{{Şoreşa Şêx Seîd}} |
{{Şoreşa Şêx Seîd}} |
||
⚫ | |||
[[Kategorî:Jidayikbûn 1865]] |
[[Kategorî:Jidayikbûn 1865]] |
||
Rêz 53: | Rêz 54: | ||
[[Kategorî:Kurdên hatine dardekirin]] |
[[Kategorî:Kurdên hatine dardekirin]] |
||
[[Kategorî:Kesên hatine dardekirin]] |
[[Kategorî:Kesên hatine dardekirin]] |
||
⚫ |
Guhartoya 18:24, 2 çiriya pêşîn 2021
Şêx Seîdê Pîran | |
---|---|
Jidayikbûn | 1865 |
Mirin | 29ê hezîrana 1925an (60 salî) Amed |
Cihê goristanê | Ne Kifş e |
Esil | Kurdê Zaza |
Bernav |
|
Hevwelatî | Împeratoriya Osmanî |
Perwerde | Medreseyên Kurdî |
Pîşe | Tefsîrzan, Hedîsvan û Fiqihzan |
Xebat | Serhildana Şêx Seîd |
Bandorbar | Mewlana Xalidê Kurdî |
Zarok |
|
Dê û bav |
|
biguhêre |
Şêx Seîd an jî Şêx Seîdê Pîranî (jdb. 1865 li Qollhêsara Xinûsê Erzîrom − m. [[29ê hezîranê|29ê hezîrana 1925an li Amedê), şêxê neqşîbendî, pêşawa û şoreşgerê Kurd bû. Di sala 1925an de li bakurê Kurdistanê Serhildana Şêx Seîd da dest pê kirin.
Li hemberî zorbetî û îxanetên kemalîstan kalê Şêx Seîd di 13ê sibata 1925an de serî bilind kir. Kurdistanê bajar bi bajar ji destên dewleta romiyan (navê niha Tirkiye) derxistin. Êrişê ser Amedê kirin û bi mehan bajar dorpêç kirin. Berhingariyeke dirêj da nîşan ku Amed nakeve. Dagirkirin bi qerera şûrayê hat rakirin. Têkoşer pêl bi pêl derbasî başûr û rojavayê Kurdistanê bûn. Rêberê bizavê Şêx Seîd û 49 hevalên wî ji bo derbasî Başûr bibin, bi rojê xwe diveşartin û bi şev dimeşiyan. Armanc berdewam kirina cenga awarte û xeyrî nîzamî bû. Bi xiyaneta bacenaxê Şêx Seîd ê serdar Qasim (Qaso), serokên serhildanê, Şêx Seîd û hevalên wî hatin dîlgirtin.
Di 10ê gulana 1925an de wan derxistin Dadgeha Serxwebûnê ya Rojhilatê (Şark İstiklal Mahkemesi) ya Diyarbekirê. Nêzîkî pêncî rojan darizandina wan dewam kir. Di 28ê hezîrana 1925an de, derbarê Şêx Seîd û 47 hevalên wî de dadgehê biryara darvekirinê (îdam) da. Du kes bi çend salan ceza xwarin. 28 kes di heman rojê de û yên din û Şêx Seîd di 29ê hezîrana 1925an de li taxa Deriyê Çiyê ya Amedê hatin darvekirin.[1]
Mijarên têkildar
Çavkanî
Girêdanên derve
Ev gotara ji bo zanyarekî şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |