Gerdûnnasî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
||
| Rêz 5: | Rêz 5: | ||
== Gerdûnnasî di şaxên cihereng de == |
== Gerdûnnasî di şaxên cihereng de == |
||
Fîzîk û zanistên stêrfizîkî cihekî navendî digirin, ku vê dawiyê jê re gerdûnnasiya laşî tê gotin, ku bi têgihîştina gerdûnê bi çavdêrî û ceribandina zanistî ve mijûl dibe.Gerdûnnasjiya fizîkî diyar dike ku gerdûn bi qasî 13,7 ± 0,2 mîlyar (109) sal berê piştî [[Teqîna Mezin]] derketiye holê, û ku dîroka gerdûnê pêvajoyek birêkûpêk e ku ji serî heya dawiyê bi tevahî ji hêla qanûnên fizîkî ve tê rêvebirin. |
Fîzîk û zanistên stêrfizîkî cihekî navendî digirin, ku vê dawiyê jê re gerdûnnasiya laşî tê gotin, ku bi têgihîştina gerdûnê bi çavdêrî û ceribandina zanistî ve mijûl dibe.Gerdûnnasjiya fizîkî diyar dike ku gerdûn bi qasî 13,7 ± 0,2 mîlyar (109) sal berê piştî [[Teqîna Mezin]] derketiye holê, û ku dîroka gerdûnê pêvajoyek birêkûpêk e ku ji serî heya dawiyê bi tevahî ji hêla qanûnên fizîkî ve tê rêvebirin. |
||
[[Wêne:Universum.jpg|thumb|binnivîs]] |
|||
[[Kategorî:Zanist]] |
[[Kategorî:Zanist]] |
||
Guhartoya 08:29, 26 sibat 2022
 |
Gerdûnnasî, gerdûnzanî, an jî kozmolojî , babetê vî zanistî hemî cîhan û bîn bi giştîtiya xwe ve, û bi berfirehtirkirina ramanê, cihê mirovî tê da ye. Herçind e ko peyva "kozmolojî" peyveka binisbet nû ye (ji bo caran pêşîn li sala 1730'ê ji aliyê Christian Wolfî ve hat bikaranîn), lê xwîndina cîhanê bi giştîtiya xwe ve ji zû da babetê zanist, felsefe û olî bûye.
Zanistên ku bi gerdûnnasjiyê re mijûl dibin jê re gerdûnnas an jî kozmolog tê gotin. Di wêjeya hemdem de, "gerdûnnasî" an "kozmolojî" bi gelemperî wekî gerdûnnasiya fîzîkî tê binav kirin. Di vê çarçoveyê de, gerdûnnas gelek şaxên zanistê ji jîndenasiyê bigire heya bîrkariyê û hem jî stêrnasî di lêkolînên kozmolojîk de bikar tînin. Gerdûnnasî çêkirin, dîrok û paşeroja gerdûnê lêkolîn dike. Ew zanistên xwezayî, bi taybetî stêrnasî û fizîkê, tîne cem hev da ku têgihiştin û têgihîştina gerdûna laşî bi tevahî peyda bike.
Gerdûnnasî di şaxên cihereng de
Fîzîk û zanistên stêrfizîkî cihekî navendî digirin, ku vê dawiyê jê re gerdûnnasiya laşî tê gotin, ku bi têgihîştina gerdûnê bi çavdêrî û ceribandina zanistî ve mijûl dibe.Gerdûnnasjiya fizîkî diyar dike ku gerdûn bi qasî 13,7 ± 0,2 mîlyar (109) sal berê piştî Teqîna Mezin derketiye holê, û ku dîroka gerdûnê pêvajoyek birêkûpêk e ku ji serî heya dawiyê bi tevahî ji hêla qanûnên fizîkî ve tê rêvebirin.
