James Franck: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Content deleted Content added
Rûpela nû hate tomar kirin
 
FlaBot (gotûbêj | beşdarî)
B robot serzêde kirin: bg, bn, ca, cs, da, de, en, eo, es, fa, fi, fr, gl, he, hr, ht, id, io, it, ja, lv, mr, nl, no, oc, pl, pt, ro, ru, sk, sl, sv, sw, tr, zh
Rêz 19: Rêz 19:
[[Kategorî:Xelata Nobelê]]
[[Kategorî:Xelata Nobelê]]
[[Kategorî:Xelata Nobel a fîzîkê]]
[[Kategorî:Xelata Nobel a fîzîkê]]

[[bg:Джеймс Франк]]
[[bn:জেম্‌স ফ্রাংক]]
[[ca:James Franck]]
[[cs:James Franck]]
[[da:James Franck]]
[[de:James Franck]]
[[en:James Franck]]
[[eo:James Franck]]
[[es:James Franck]]
[[fa:جیمز فرانک]]
[[fi:James Franck]]
[[fr:James Franck]]
[[gl:James Franck]]
[[he:ג'יימס פרנק]]
[[hr:James Franck]]
[[ht:James Franck]]
[[id:James Franck]]
[[io:James Franck]]
[[it:James Franck]]
[[ja:ジェイムス・フランク]]
[[lv:Džeimss Franks]]
[[mr:जेम्स फ्रांक]]
[[nl:James Franck]]
[[no:James Franck]]
[[oc:James Franck]]
[[pl:James Franck]]
[[pt:James Franck]]
[[ro:James Franck]]
[[ru:Франк, Джеймс]]
[[sk:James Franck]]
[[sl:James Franck]]
[[sv:James Franck]]
[[sw:James Franck]]
[[tr:James Franck]]
[[zh:詹姆斯·夫兰克]]

Guhartoya 10:47, 18 çiriya paşîn 2008

James Franck (* 26'ê gelawêjê 1882 li Hamburg; † 21'ê gulanê 1964 li Göttingen), fîzîknasekî alman-DYAyî bû. Sala 1925'î bi tevî hevalê xwe Gustav Hertz Xelata Nobel a fîzîkê wergirtiye.

Jînenîgarî

Di malbateke bingeh-Cihû de hatiye jiyanê. Piştî dibistana amadeyî li zanîngeha Heidelberg û Berlînê perwerdeya fîzîk û kîmyayê dibîne. Bi dilê xwe tevlî şerê cîhanê yê yekemîn dibe û di êrîşeke gazî de giran birîndar dibe. Bi destpêkirina şerê duyemîn û hatina ser desthilatdariyê ya Nazîyan, direve DYA. Li DYAyê bala xwe bi giranî dide ser xebatên fotosentezê. Herwiha di gelek çalakiyên sincî de cihdigire.

Xebat û girîngiya Franck

Ew fîzîknasekî zîrek û yek ji parêzvanên mafê mirovan bû. Li DYAyê bi tundî li dijî atombombe avêtina DYAyê ya Japon derdikeve. Dema artêşa Alman Denmarkê dagirdikin, kîmyagerekî Hûngaryayî, George de Hevesy ji bo Nazî xelata wî negirin di nava avasîdê de vedişêre. Bi dawîbûna şer re êdî komîteya Nobel jî xelatan ji elementa zêr çêdike.

Li ser Franck (bi Almanî)

  • Markus Wegner, Eine Erinnerung an James Franck ...es muß auch Menschen meiner Art geben., in Festschrift für das 125-jährige Jubiläum des Wilhelm Gymnasiums Hamburg, 2006 Bîranînek li ser Franck
  • Jost Lemmerich, Aufrecht im Sturm der Zeit - Der Physiker James Franck, 1882-1964. Diepholz/Stuttgart/Berlin: GNT-Verlag 2007, ISBN 978-3-928186-83-4 Mafdarek bahoza demê - Fîzîknas James Franck.