Midyad: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine |
B robot serzêde kirin: fr:Midyad |
||
Rêz 289: | Rêz 289: | ||
[[de:Midyat]] |
[[de:Midyat]] |
||
[[en:Midyat]] |
[[en:Midyat]] |
||
[[fr:Midyad]] |
|||
[[nl:Midyat (stad)]] |
[[nl:Midyat (stad)]] |
||
[[pl:Midyat]] |
[[pl:Midyat]] |
Guhartoya 02:08, 29 adar 2009
Midyad | |
Kargêrî | |
---|---|
Welat | Kurdistan |
Dûgel | Tirkiye |
Parêzgeh | Mêrdîn (parêzgeh) |
Serbajar | Mêrdîn |
Demografî | |
Gelhe | 56.669 (2000) |
Erdnîgarî | |
Koordînat | 37°25′00″Bk 41°21′11″Rh / 37.4167°Bk 41.3531°Rh |
Dem (UTC) | UTC+2 |
Nexşe | |
Wêne:776px-Mardin districts ku.PNG | |
Wêne | |
Wêne:Midyat-Mardin.jpg
Midyad
|
Midyad (bi tirkî: Midyat, bi turoyo, ܡܕܝܕ Mëḏyaḏ; bi turoyoya Midyadê, Miḏyôyo) bajarekî biçûk li Bakûrê Kurdistanê ye. Midyad ser bi Parezgeha Mêrdînê ye. Li rojavayê Midyadê bajarokê Hezexê heye, li başûrê wê Nisêbîn, li rojava Mehsertê heye û li bakûrê wê Kercews û Kerboran hene. Midyad navenda herêma Torê ye, ku bi taybetî di dîroka Xiristiyaniyê de cihekî girîng digire. Ji Midyadê re ji ber zêdebûna dêrên bajêr Bajarê heft dêran jî tê gotin.
Civak
Li navenda bajêr û gundên derûdorê bi piranî kurd dijîn, lê hejmarek biçûk asûrî-suryanî û ereb jî dijîn. Li vî bajarî ji alîyekî ve dengê naqosên dêra, ji alîyê din ve bangên melayan di heman demê de tên bihîstin. Îro Midyad ji du beşan pêk tê. Yek jê Êstil e ku piraniya şêniyên wê Mehelmî ne, ya din jî Midyada kevin e ku piraniya şêniyên wê kurdên sunî û xirîstyaniyên aramî–suryanî ne. Li gundên derdora Midyadê heta beriya çend salan gelek gundên kurdên êzîdî jî hebûn, lê niştecihên wan gundan ji ber zilma dewleta tirk û cahşên herême neçar man û di salên heşteyî û nodî de warê xwe terk kirin û koçî Ewropa kirin. Ji ber heman sedeme piraniyê rûniştvanên xirîstiyanî jî Midyad û gundên derdorê terk kirin û wan jî koçî rojavayê Tirkiyê - bi taybetî Stembolê - Ewropa û welatên din kirin. Îro hejmarek kem xirîstiyanî û kurdên êzidî li Midyadê û gundên derdorê wê mane. Li gor serjimartinên şêniyan di sala 1997'a de 61.378 kes li Midyadê dijiyan.
Dîroka Bajêr
Belgeyên nivîskî yên pêşî derbarê Midyadê de digihêjin sedsala 13'an B.Z. (Beriya Zayînê), evder herêmek e ku divê ji bo keyayên Asûrê were talankirin. Aşûrnasîpalê Duyemîn bi gewzî di 879'an de dibêje wî ev herêm xistiye bin desthilatdariya xwe. Midyad di serdema Hz. Omer de dikeve bin hikmê Îslamê de (640).
Ajalên herêma Midyadê
Jîyana Sosyolojîk
Wargehên Midyadê
Pîşên Midyadê
Li Midyadê cûrbecûr kar û pîşeyên herêmê yên bi nav û deng hene: 1. Zîvkerî 2. Cumik 3. Kevirbirîn 4. Kurtankerî 5. Hekîmtî 6. Hosteyî ya kevira 7. Hedadî 8. Terzîti
Gundên Midyadê
Navê fermî (1928) Qeza: Midyat Nahiye: Midyat (navend) |
Navê kurdî (2008) | Navê bi tirkî (2008) |
Bacîn | Bacin | Güven |
? | Baqisyan | Alagöz |
Batî | Batê | Bardakçı |
Behwar | Behwar | Gülveren |
? | Dênwan | Çörekli |
? | Dibenê | İkizdere |
Ernas | Ernas | Bağlarbaşı |
? | Êwert | Gülgöze |
? | Hax | Anıtlı |
Helex | Helex | Narlı |
? | Hêştirek | Ortaca |
? | Kefnas | Çayırlı |
Kefrî | Kefrê | Arıca |
Kefseng | Kefseng | Dolunay |
Kerşaf | Kerşaf | Budaklı |
? | Kevirzê | Altıntaş |
Mesken | Mesken | Çamyurt |
Mezîzex | Mizîzex | Doğançay |
? | Qertmîn | Yayvantepe |
? | Pîrkan | Doğanyazı |
Selhî | Selhê | Barıştepe |
Sîtî | Sîtê | Çalpınar |
? | Zaxuran | Başyurt |
? | Zazê | Izbırak |
? | Zivinga Dirêj | Otlukköy |
Taqo | Taqa | Oyuklu |
? | Xerabya | Yenice |
Xerab Kefrî | ? | Elbeğendi |
? | Xanika | Hanlarköyü |
Ebşî | Ebşî, Ebşê? | Şenköy |
Estil | ? | ? |
Enhel | Enhel | Yemişli |
Berbûnes | Berbûnes | Pelitli |
Binkelb | ? | ? |
Bîder Mehmed (Bîder Meno, Bîder Memo?) | Bîder Mehmed | Harmanlı |
Hebisnas | Hebisnas? | Mercimekli |
Dalîn | ? | Sivrice |
Dîrezbin (Dêrezbin?) | ? | Acırlı |
Dîrîndîr (Dêrîndîr?) | ? | ? |
Rîş | ? | Düzoba |
Zernûqe | ? | Düzgeçit |
Ziyare | ? | Ziyaret |
Serî | ? | Sarıköy? |
Şaqûlîn | ? | ? |
Sewaz | ? | ? |
Qestelûnî | ? | ? |
Keferzote | ? | Kayalar |
Keferhewar | ? | Gelinkaya |
Qeferelab | ? | Yolbaşı |
Kele Kercos | ? | ? |
Kenderîb | ? | Söğütlü |
Kûze | ? | Üçağıl |
Kûcan | ? | ? |
Meqrî | ? | Kayalıpınar |
Nibil | ? | Toptepe |
Heweyrîn | ? | Çaldere |
Gundên Xirbe
Xirbê Ilto, Dêrhadet, Kûndelê, Xerabê Fêro, Qêsra Jêrî, Qêsra Jorî, Qûzre, Xirbê Koçek, Xirbê Diza, Bamered, Mamûsiva û Qiryasa.