Günter Grass

Günter Grass (* 16'ê kewçêrê 1927'a li Danzig) nivîskarê alman e. Li sala 1999ê Nobel Xelat a edebyatê wergirt.

Günter Grass

Wêne:Guenter grass.jpg

Günter Grass

Jiyan

• 16.10.1927 - Günter Grass li bajarê Danzig, ji dayîk bû. Babê wî Willy Grass Elmaniyekê Protestant bû. Dayika wî Helen Grass bi koka xwe Katolîkeka Polonî-Kaşûbî bû.
• 1933-44 - Xwendina seretayî ta Gemnasiyomê li Danzigê xwend
• 1946 - Ji zindana girtiyên Şerê Cîhanî yê Duyê hat berdan û mîna karkerekî li Hildesheimê karkir.
• 1947 - Mamosteyê bişaftina keviran li Düsseldorf
• 1948-52 - Xwendina Akadîmiya hunerî li ber destê van Professoran Mages û Pankok
• 1955 - Xwendina yekê li pêşberî Grûpa 47 li Berlînê.
• 1956 - Berhema wî a yekê "Die Vorzüge der Windhühner. Gedichte und Grafiken=? mirîşkên ba, helbest û Grafîk". Mala xwe bire Paris. Pêşengeha wî a yekem ji Plastîk û Grafikan li Stuttgart bû
• 1957 Xelata Grûpa 47 ji "Die Blechtrommel = def a tenekeyî
• 1959 Roman a wî "Die Blechtrommel" hate weşandin. Senat a bajarê Bremen nexwest xelata toreya bajêr bide Grass
• 1963 Bû endamê Berliner Akademie der Künste= Akadîmiya Huner a Berlîn
• 1965 Xelata Georg-Büchner- wergirt û . doktora şerefê li Kenyon-College,USA wergirt
• 1968 Xelata Fontane wergirt
• 1976 Bi Heinrich Böll û Carola Stern re Kovara L weşandin û di wê salê de şêwirmendiya nivîskaran û weşanxane li Luchterhand damezirand. Doktor a şerefê li Zankoya Harvard, li USA wegirt
• 1978 Xelata Alfred-Döblin wergirt.
• 1979 Film ê "Die Blechtrommel= def a tenekeyî" ji hêla Volker Schlöndorff, ko ji nivîsîna sînaroya a Grass bû, xelata zêrîn a Bundesfilmpreises= xelata filmên yekgirtina Elmaniya wergirt û xelata çûqilya xurmê a zêrîn li festîva Canne wergirt û her weha xelata Academy Award (Oscar) bo baştirîn fîlmê zimanê biyanî di sala (1980) ê wergirt.
• 1983 Bo rêvebirê Berliner Akademie der Künste= Akadîmiya Hunerê li Berlîn
• 1990 Mamosteyêmêvan ji bo waneya Poetik= Helbestvanî, li zankoya Frankfurt bû. Dektora şerefê li zankoya Posznan wergirt
• 1999 Mamosteyê Poetik ( Helbestvaniyê) li Zankoya Tübingen.
• Di 30.9. 1999 an de, nûçe ji hêla akadîmiya Siwêdî bo dana xelata Nobel, li Stockholmê belav bû, ko Grass xelata Nobel a toreyê wergirt.

Günter Grass niha li bajarê Lübeck dijî, cihê ko Günter-Grass-Haus (Mal a Günter Grass) li wir e.

Berhem

Roman

• Trilogî a Danzig
  • Die Blechtrommel = defa Teneke(1959)
  • Katz und Maus= Pisîk û Mişk (1961)
  • Hundejahre segên salan (1963)
• Örtlich betäubt = benca cihînî(1969)
• Aus dem Tagebuch einer Schnecke=Meyxaneyek ji pirtûka rojane (1972)
• Der Butt=masiyê pehnik (1979)
• Das Treffen in Telgte= Hevdîtina li Telgtê (1979)
• Kopfgeburten oder Die Deutschen sterben aus= Zayîna seriyan an Elmandimirin (1980)
• Die Rättin= Xilt (1986)
• Ein weites Feld= Zeviyekî dûr (1995)
• Mein Jahrhunder= Sedsala mint (1999)
• Im Krebsgang= rêgeha Penceşêr(2002)
• Letzte Tänze= dîlana dawî (2003)

Drama

• Die bösen Köche=Xwarinçêkerên xerab . Drama. (1956)
• Onkel,Onkel= Apo, Apo. Yariyek bi 4 fayîla ye. (1958)

Lyrik = Helbest

• Gleisdreieck = şivîl a sêçik(1960)
• Die Vorzüge der Windhühner= pêşengiya mirîşkên ba. helbest, Pexşan û xêzkêşan.
• Fundsachen des Nichtlesers= Heyokên dîtî ên nexwêner Helbestên kurt û xêzkêşan

Ên dîtir

• Widerstand lernen=fêrî berxwedanê bibin. Axaftinên siyasî 1980-1983. (1984)
• Zunge zeigen=ziman nîşan bidin. Bîranînên rojane bi xêz kêşanê (1988)

Xelatên wergirtî

Ji bilî ko xelata Nobel a Literatur, Grass pir xelatên bi nirx ên din wergirtine ji wan:

• 1965 Grass xelat a Büchnerpreis= Xelat a pirtûka li ser karê xwe ê helbest û pexşan bi navê " worin er kühn= ji kîve ev Dilbazî“xedarî“, ko jiyana me bi tundî rexne dike."
• 1967 Grass xelata Carl-von-Ossietzky-Medaille wergirt.
• 1994 akadîmiya Bavariya a ciwaniya huner xelata mezin a toreyê da Günter Grass=Großen Literaturpreis.
• 1995 Grass Hermann-Kesten-Medaille wergirt, û di sala pey re xelata Thomas-Mann a bajarê Lübeck wergirt.

Grêdanên derve

• Çend helbestên Günter Grass

Çavkanî

• Tengezarê Marînî