Hemedan

Mizgefta şair Baba Tahirê Uryan

Hemedan (bi farisî: همذان) bajarekî li rojhilatê Kurdistanê û paytexta parêzgeha bi heman navî ye. Di sala 2005'an de hejmara niştecihên bajêr derdora 400.000 bû ku piraniya wan faris bûn. Wêkîdin li bajêr azerî, kurd (kurdên lûr), çend hezar ermenî û cihû dijîn.

Nav û dîroka bajêr

Hêgmetane navê kevin ê bajêrê Hemedan ye ku pêtexta Împeratoriya Medan bû. Hêgmetane bi watayê "şûna kom bûna gel" tê zanîn. Hêgmetane yek ji kevintirîn bajêrên Îranê ye. Danîştuwanî Hemedanî êsta pêkhatuwe le fars, azerî, kurd. Zorîne fars in. Hemedan zor car le layen farsekan û Împeratoryetî mengol û Teymûrewe wêran kirawe. Kurroj (Kurûş) kurrî Mendanay şazadey Medya, katêk ke dewlletî Madî dagîr kird, saman û keresey keltûrî Şarî Hemedanî bird bo şarî Parsa (Parsepolîs).

Binavûdengên bajêr

• Baba Tahirê Uryan, şairê sedsala 10-11'an
• Abū l-Hasan Banīsadr, yekemîn serokdewletê Komara Îslamî ya Îranê.
• Şîrîn Ebadî, yekemîn xelatwergirta Nobelê ya jin û misilman
• Josef Emin, 1726 - 1809, siyasetmedarê ermenî
• Raschid ad-Din, wezîrê Ilkhane
• Ehsan Yarshater, edîtor Encyclopaedia Iranica
• Husain Quoli Hamadani, mamosteyê al-Afghani û Ayetullah Xumeynî