Manîfestoya Komunîstî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
BKurteya guhartinê tine
Rêz 1: Rêz 1:
[[Wêne:Communist-manifesto.png|thumb|200px|Pirtûka Manîfesto]]
[[Wêne:Communist-manifesto.png|thumb|200px|Pirtûka Manîfesto]]
'''Manîfestoya Komûnîstî''' ([[Elmanî]]: ''Das Manifest der Kommunistischen Partei'' an jî tenê ''Das Kommunistische Manifest'') ew manîfestoya ko ji hêla [[Karl Marx]] û [[Friedrich Engels]] di sala [[1847]]an de li [[London]]ê bi daxwaza yekîtiya Komunîstan re hatibû nivisîn. Ew di [[1848]]an di dema [[Şoreşa Şibatê]] de li [[London]] û [[Fransa]]yê dema [[Şoreşê Adarê]] jî li welatên din belav bû.
'''Manîfestoya Komunîstî''' ([[almanî]]: ''Das Manifest der Kommunistischen Partei'' an jî tenê ''Das Kommunistische Manifest'') ew manîfestoya ko ji hêla [[Karl Marx]] û [[Friedrich Engels]] di sala [[1847]]'an de li [[London]]ê bi daxwaza yekîtiya Komunîstan re hatibû nivisîn. Ew di [[1848]]'an di dema [[Şoreşa Şibatê]] de li [[London]] û [[Fransa]]yê dema [[Şoreşê Adarê]] jî li welatên din belav bû.


== Çapa Pêşin û Çapên bi Zimanên din ==
== Çapa Pêşin û Çapên bi Zimanên din ==
Bingehên program û lênêrîna jiyanêyê Marx û Engelsê ko paşê bi gelemperî wek [[Marksîzm]] hat zanîn di vê manîfestoyê de hatibû rave kirin. Di rûpela destpêkê manîfestoyê de navê Marx û Engels tev şûn digirin. Lê di [[1883]]'an de di pêşgota çapa Elmanî de Engels wiha dinivise: "Fikrên bingehên ko di manîfesto de serwer ditînî... bitenê û bitûnî eyda Marx in."


Bingehên program û lênêrîna jiyanêyê Marx û Engelsê ko paşê bi gelemperî wek [[Marksîzm]] hat zanîn di vê manîfestoyê de hatibû rave kirin. Di rûpela destpêkê manîfestoyê de navê Marx û Engels tev şûn digirin. Lê di [[1883]]an de di pêşgota çapa Elmanî de Engels wiha dinivise: "Fikrên bingehên ko di manîfesto de serwer ditînî... bitenê û bitûnî eyda Marx in."
[[Wêne:Karl_Marx.jpg|thumb|Karl Marx]]
[[Wêne:Karl_Marx.jpg|thumb|Karl Marx]]
Çapa Manîfestoya pêşinê ko bi rengekî keska tîr, di 1848an li Londonê hatibû çap kirin. Ew çapa bi zimanê Elmanî bû. Wergera wêyê [[Îngîlîzî]] ji hêla ''Helen MacFarlane'' di [[1850]]an de hat kirin. Ew navbera 1872an de heta 1893an bi pêşgotinên cida yên ko hin zimanên din hat çap kirin: Di 1871an de bi fikrên Marx û Engelsên li ser Komûna Parîs, Di 1882an de bi pêşgotinekê ji nû ve bi [[Rûsî]], bi Marx di [[1883]]an de mir re jî, [[1890]]an de bi pêşgotinên Engels Elmanî, [[1892]]an de bi [[zimanê polonî]], [[1893]]an de jî bi [[îtalyanî]] hat çap kirin.


Çapa Manîfestoya pêşinê ko bi rengekî keska tîr, di 1848'an li Londonê hatibû çap kirin. Ew çapa bi zimanê almanî bû. Wergera wêyê [[îngîlîzî]] ji hêla ''Helen MacFarlane'' di [[1850]] de hat kirin. Ew navbera 1872'an de heta 1893'an bi pêşgotinên cida yên ko hin zimanên din hat çap kirin: Di 1871'an de bi fikrên Marx û Engels ên li ser [[Komûna Parîsê]], di 1882'an de bi pêşgotinekê ji nû ve bi [[rûsî]], bi Marx di [[1883]]'an de mir re jî, [[1890]]'an de bi pêşgotinên Engels almanî, [[1892]]'an de bi [[zimanê polonî]], [[1893]]'an de jî bi [[îtalyanî]] hat çap kirin.
Manîfesto bi peyvên ko komûnîzmê dişibîne şevreşkekê dest pê dike „Şevreşkek li [[Ewropa]]yê digerê –Şevreşka [[Komunîzm]]ê. Hêzên Ewropayê kevin bo ko vê şevreşkê def bikin hevlabendîyekê pîroz pêkanîn: [[Papa]] û [[çar]], [[Metternich]] û [[Guizot]], redîkalên [[Fransî]] û ajanên polîsê Elmanê..."

Manîfesto bi peyvên ko komunîzmê dişibîne şevreşkekê dest pê dike „Şevreşkek li [[Ewropa]]yê digerê – Şevreşka [[Komunîzm]]ê. Hêzên Ewropayê kevin bo ko vê şevreşkê def bikin hevlabendîyekê pîroz pêkanîn: [[Papa]] û [[çar]], [[Metternich]] û [[Guizot]], radîkalên [[fransî]] û ajanên polîsê almanê..."
Ew bi bangê navdar jî xelas dibe: „Prolêterên hemû welatan, yekbin!“.
Ew bi bangê navdar jî xelas dibe: „Prolêterên hemû welatan, yekbin!“.


Rêz 14: Rêz 15:


== Beşa pêşin: Birjûva û Proleterya ==
== Beşa pêşin: Birjûva û Proleterya ==
Marx û Engels di va beşa manîfestoyê de pêsketinên cîvakîyên heta wê çaxê wek têkoşîna çînan salix didi. Heta niha Azad û [[Sklav]], [[Patrîsyan]] û [[Pleb]], Baron û [[serf]]...“. Gorî Marx û Engels jî niha ew têkoşîna çînan peresendîye têkoşîna navbera birjûva û proleteran.
Marx û Engels di va beşa manîfestoyê de pêşketinên cîvakîyên heta wê çaxê wek têkoşîna çînan salix didi. Heta niha Azad û [[Sklav]], [[Patrîsyan]] û [[Pleb]], Baron û [[serf]]... Gorî Marx û Engels jî niha ew têkoşîna çînan peresendîye têkoşîna navbera birjûva û proleteran.

[[Wêne:Engels2.jpg|thumb|Friedrich Engels]]
[[Wêne:Engels2.jpg|thumb|Friedrich Engels]]


== Beşa duyem: Proletar û Komunîst ==
== Beşa duyem: Proletar û Komunîst ==
Gorî Marx Komûnîst Partî ne li hembera tu partiyên karkeran e. Gorî Marx û Engels Komûnîst bo ra kirina milkên şexsî têkoşînê dikine. Dîsa gorî Manîfestoyê Komûnîstan tu welat tune ne û hemû komûnîst di çîna proleterê de ne.
Gorî Marx Komunîst Partî ne li hembera tu partiyên karkeran e. Gorî Marx û Engels Komûnîst bo ra kirina milkên şexsî têkoşînê dikine. Dîsa gorî Manîfestoyê Komunîstan tu welat tune ne û hemû komûnîst di çîna proleterê de ne.


== Beşa sêyem: Lîteratûra Komûnîzm û sosyalîzm ==
== Beşa sêyem: Lîteratûra Komunîzm û sosyalîzm ==
Di vê beşê de Marx û Engels beşên Komunîzm û Sosyalîzm û merhaleyên wan salix didin.


== Beşa çaram: Şûna Komunîst Partî di li hembera Partiyên hember de ==
Di vê beşê de Marx û Engels beşên Komûnîzm û Sosyalîzm û merhaleyên wan salix didin.
Di vê beşê de Marx û Engels li hin welatên dijên tevgerên komunîstan û rewşê wan salix didin.


[[Wêne:Karlmarxtomb.jpg|thumb|Banga navdara Manîfestoyê ''Prolêterên hemû welatan, yekbin!'', li ser tirba Karl Marx li Londonê]]

== Beşa çaram: Şûna Komûnîst Partî di li hembera Partiyên hember de ==

Di vê beşê de Marx û Engels li hin welatên dijên tevgerên komûnîstan û rewşê wan salix didin.

[[Wêne:Karlmarxtomb.jpg|thumb|Banga navdara Manîfesto ''Prolêterên hemû welatan, yekbin!'', li ser tirba Karl Marx li Londonê]]


== Girêdanên Derve ==
== Girêdanên Derve ==
Rêz 35: Rêz 34:
* [http://librivox.org/manifest-der-kommunistischen-partei-von-karl-marx-und-friedrich-engels/ wek mp3 bo guhdane ser]
* [http://librivox.org/manifest-der-kommunistischen-partei-von-karl-marx-und-friedrich-engels/ wek mp3 bo guhdane ser]


==Çavkanî==
[[Kategorî:Komûnîzm]]
{{Çavkanî}}

[[Kategorî:Komunîzm]]
[[Kategorî:Pirtûk]]
[[Kategorî:Pirtûk]]
[[Kategorî:Sosyalîzm]]
[[Kategorî:Sosyalîzm]]

Guhartoya 06:15, 5 çiriya pêşîn 2011

Pirtûka Manîfesto

Manîfestoya Komunîstî (almanî: Das Manifest der Kommunistischen Partei an jî tenê Das Kommunistische Manifest) ew manîfestoya ko ji hêla Karl Marx û Friedrich Engels di sala 1847'an de li Londonê bi daxwaza yekîtiya Komunîstan re hatibû nivisîn. Ew di 1848'an di dema Şoreşa Şibatê de li London û Fransayê dema Şoreşê Adarê jî li welatên din belav bû.

Çapa Pêşin û Çapên bi Zimanên din

Bingehên program û lênêrîna jiyanêyê Marx û Engelsê ko paşê bi gelemperî wek Marksîzm hat zanîn di vê manîfestoyê de hatibû rave kirin. Di rûpela destpêkê manîfestoyê de navê Marx û Engels tev şûn digirin. Lê di 1883'an de di pêşgota çapa Elmanî de Engels wiha dinivise: "Fikrên bingehên ko di manîfesto de serwer ditînî... bitenê û bitûnî eyda Marx in."

Karl Marx

Çapa Manîfestoya pêşinê ko bi rengekî keska tîr, di 1848'an li Londonê hatibû çap kirin. Ew çapa bi zimanê almanî bû. Wergera wêyê îngîlîzî ji hêla Helen MacFarlane di 1850'î de hat kirin. Ew navbera 1872'an de heta 1893'an bi pêşgotinên cida yên ko hin zimanên din hat çap kirin: Di 1871'an de bi fikrên Marx û Engels ên li ser Komûna Parîsê, di 1882'an de bi pêşgotinekê ji nû ve bi rûsî, bi Marx di 1883'an de mir re jî, 1890'an de bi pêşgotinên Engels almanî, 1892'an de bi zimanê polonî, 1893'an de jî bi îtalyanî hat çap kirin.

Manîfesto bi peyvên ko komunîzmê dişibîne şevreşkekê dest pê dike „Şevreşkek li Ewropayê digerê – Şevreşka Komunîzmê. Hêzên Ewropayê kevin bo ko vê şevreşkê def bikin hevlabendîyekê pîroz pêkanîn: Papa û çar, Metternich û Guizot, radîkalên fransî û ajanên polîsê almanê..." Ew bi bangê navdar jî xelas dibe: „Prolêterên hemû welatan, yekbin!“.

Ew manîfestoya 30 rûpelan ji çar beşan pêk tê.

Beşa pêşin: Birjûva û Proleterya

Marx û Engels di va beşa manîfestoyê de pêşketinên cîvakîyên heta wê çaxê wek têkoşîna çînan salix didi. Heta niha Azad û Sklav, Patrîsyan û Pleb, Baron û serf... Gorî Marx û Engels jî niha ew têkoşîna çînan peresendîye têkoşîna navbera birjûva û proleteran.

Friedrich Engels

Beşa duyem: Proletar û Komunîst

Gorî Marx Komunîst Partî ne li hembera tu partiyên karkeran e. Gorî Marx û Engels Komûnîst bo ra kirina milkên şexsî têkoşînê dikine. Dîsa gorî Manîfestoyê Komunîstan tu welat tune ne û hemû komûnîst di çîna proleterê de ne.

Beşa sêyem: Lîteratûra Komunîzm û sosyalîzm

Di vê beşê de Marx û Engels beşên Komunîzm û Sosyalîzm û merhaleyên wan salix didin.

Beşa çaram: Şûna Komunîst Partî di li hembera Partiyên hember de

Di vê beşê de Marx û Engels li hin welatên dijên tevgerên komunîstan û rewşê wan salix didin.

Banga navdara Manîfestoyê Prolêterên hemû welatan, yekbin!, li ser tirba Karl Marx li Londonê

Girêdanên Derve

Çavkanî