Serê Kaniyê, Riha: Cudahiya di navbera guhartoyan de
B r2.7.1) (robot serzêde kirin: ar:رأس العين (أورفة) |
B r2.7.2+) (robot serzêde kirin: diq:Serê Hêni |
||
Rêz 144: | Rêz 144: | ||
[[cbk-zam:Ceylanpınar]] |
[[cbk-zam:Ceylanpınar]] |
||
[[de:Ceylanpınar]] |
[[de:Ceylanpınar]] |
||
[[diq:Serê Hêni]] |
|||
[[en:Ceylanpınar]] |
[[en:Ceylanpınar]] |
||
[[fr:Ceylanpınar]] |
[[fr:Ceylanpınar]] |
Guhartoya 23:09, 5 sibat 2012
Navçeya Serê Kaniyê Ceylanpınar | |
Bajarê Serê Kaniyê
| |
Navçe | |
Welat | Bakurê Kurdistanê |
---|---|
Dûgel | Tirkiye |
Parêzgeh | Riha |
Serbajar | Serê Kaniyê |
Hejmara bajarokan | 1 bajarok |
Hejmara gundan | 32 gund |
Hejmara mezran | 17 mezre |
Gelhe (2009) | 72.749[1] kes |
Rûerd | 2.003 km2 |
Berbelavî | 36,32 kes/km2 |
Bajarê navendî | |
Gelhe (2009) | 44.626 kes |
Koordînat | 36°50′59″Bk 40°3′0″Rh / 36.84972°Bk 40.05000°Rh |
Rûerd | 89,9 km2 |
Bilindayî | 365 m |
Koda postayê | 63570 |
Koda telefonê | (+90) 414 |
Serê Kaniyê an Serêkaniyê (bi tirkî: Ceylanpınar), navçeyeke Rihayê li bakurê Kurdistanê ye.
Serê Kaniyê dikevê ser sînorê Sûriyê an jî başûr rojavayê Kurdistanê. Li bakurê Serê Kaniyê Wêranşar, li aliyê rojava navçeya Kaniya Xezalan, li rojhilata wê jî parêzgeha Mêrdînê û li başûr jî dewlata Surî ye. Navçe 142 km ji parêzgeha Rihayê dûre û erda wê 2.020 km 2 ye.
Dîroka Serê Kaniyê
Diroka Serê Kaniyê vedigerê heya 5000 sala û li jora mezra botan hatiye avakirin. Li navçe Asûrîyan, Hitîtan, Abasiyan, Bizansiyan, Selçukîyan û Kurdan devlet avakirine. Di dema Asûriyan de nawçê ji dewleta Mirrî Mutanî'rı paytextî kiriye û navê vê paytaxtê Vaşşugar bû. Li şopawan medeniyata gişi li araziya çiftlika Serê Kaniyê û kepeze çuçık û a mezin em karin hina jî bibînin. Xedye Serê Kaniyê a dema dawi İbrahim paşayı.
Erdnîgarî
Mezin bunya Serê Kaniyê 1.900.000 dekare û gor kordinate metoroloji 36-50 hevêrkên berahîye bakur, 39-55 qincoko rojhelate deye. Bilindiya navçe 398 metro ye. Navçe 142 km ji Rihayê dûre. Li bakure Serê Kaniyê çiyaye Riha û li başûre we hudude Sûrî de çiyaye Abdulaziz heye.
Avhewa
Havînî germe û baran nayê, çêle baran tê û sare.
Ligor serjimêra sala 2000'ê hejmara niştecihên bajêr 45.641 bû. Niştecihên herêmê 85 % wan kurd in û 15 % ereb in.
Politîk
Hilbijartina navçe a dema davi dewletê îptal kir û gelê navçû rabû ser piyan û dewlet şermezar kirin. Li ser vê yekê hilbijartin çêbû û İsmail Arslan disa hilbijartin qezenç kir û rayê xwe zêde kirin. Lî navçe partiya kurda DTP'ê di hilbijartina de qezenç kiriye û serokê şeradariyê Ismail Arslan'ê kurd e.Hılbıjartına 2009'a ji DTP qezenç kır.
Gelê nawçê jiyana xwe bi çandinî û bi xwedîkirina heywana didomînin. Lı navçe çıftlıgık pir mezin ji heyı U gele nawçe li ve çiftlige karkeri ji dikin. Li navçê nîsk, pembo, nok, genim, fistixê entabê, kenevir tê çandin.
Xezalê Serê Kaniyê
Wan xezala nave xe danı Serê Kaniyê û bı türki nave navçe buyı ceylanpınar.Bere xezale Serê Kaniyê dıhatın ber qaniya xabure û jı xabure av veduxarın.Xabur jı bo gı bîr vebun ava we mıçıki. Jı bo gı xezalen Serê Kaniyê pıçık buyı hatını parastın.Niha 1500 xezale Serê Kaniyê heyı.Xezalen navçe jı bo gı pır bunu te fırotın ji
Çand û huner
Peykersazî
Li gundê Axirtoş peykervanî tê avakirin. Li vî gundî peykervanê Musa Cengiz bi peykervanî dixebite û peykerên xwe dişîne derve (Ewrûpa).
Wêne
Cil
Şelvar: devla pantor tê li xe qirin.
Dêrî (Pêşmal ango bervank): wekî nîv etekî ye. Rengê wê diguhere. Li hev qurmiçandiye û bi piştanekê li dora navtengê tê girêdan. Lê hertim 2 dêrî bi hev re li berdibin. Yek wek bervank (pêşmal) û yek jî wek nîv eteke (paşmal) tê liberkirin. Her du jî, ji yek cawî(qumaş) tên çêkirin.
Yêleg (Surt, Sixme, Êleg): ji du parçeyan pêk tê. Rengê pêşiyê û rengê estar heye. Estar her tim ji hevrîşim çêdibe. Ew li gorî temenê jinê tê guhartin, jinên ciwan rengên vekirî û gulgulî bi kar tînin, lê yên temen mezin rengên girtî li ber dikin.
Qutik (Kutik): ji qumaşên yêlegan ê giran tê çêkirin. Ew ji êleg dirêjtir û girantir e. Ji her du aliyan jî tê berkirin. Ango aliyên xwe yên bervajî nîn e.
Şala Kurmancî: ji qumaşekî buha ye. Ji rîs tê çêkirin. Qalind û germe, zivistanê diavêjin ser pişta xwe. 2-3 reng tê de cih digirin, hin caran jî tên bi rengekî ye
Govende li Serê Kaniyê tên lîstin
Lorke
Peşye bi nigê rast du gav tê avêtin dûvre nigê çep ji wê ji dûvre nigê rast tê avêtin pî tê avêtin ser mila. Govendik zû û tevlîhev tê lîstin.
Delilo
Govend bı nıge rast despe dıkı. Govendgêr sê gav davejı dûvre nıge çep davejı peşye. Veger bı nıge çep despe dıkı sê gav pışdı te avetın û pozisyana peşye ten sıtendın û wılo berdewam dıkı.
Şêrızdin
Bablekan
Dûz
Lîstike zaroken Serê Kaniyê
Heft tok
Bi heft kevra te listin. Divê gi van heft kevira ji nêve her du tiliya di derbas biki. Êgı van heft kevra derbas biki lîstike qezenç dıkı.
Guzike jıkesti
Bı du lîstikvana te listin. Hundure cerge lîstikvanık kewırık datinı. Lîstikvane dı ji ew kevırehan jı cerge duxazı gı derxı.Dı çareke dı dernexıst dıbı dora listikvanedı. Gı lîstikvane peşye dı carke dı kevır derxıst. Listikvane ebe kevır duxazı gı texı cerge u listikvane peşye nahelı gı texı cerge. Durı revık despedıkı gi listıkvan ev kevre han karıbı texı cerge listikvane dı dıbı ebe.
Lîstika xar
Lîstikvanık xara xwe datini erde. Lîstikvane dı ji nîşan dıgrı u duxazı gı lı xare xı. Gı lı xare xıst ev xarahan dı bı awi.
Vîzîk (Deleme)
Bı 3-4 lîstikvana te listın. 3-4 heval ebekık dı neqinın û delemawi datinin erde. Listikvan nîşan li delama erde dıkrın û li delema erde dıxın. Gava li delema erde dixin divê gı delama wan bigerı. Gı delama wan negeri dibin ebe
- Gotara bingehîn: Gundên Serê Kaniyê
32 gund û 17 mezrayê navçeya Serê Kaniyê hene. Li navçê gundê bê kareba (ceryan) tunene û li hemû gunda telefon heye.
Galerî
-
Parka Aşitiyê
-
Toki Serê Kaniyê
Çavkanî
Girêdanên derve