Here naverokê

Suryanî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

535 bayt lê hatin zêdekirin ,  berî 11 salan
kurteya guhartinê tine ye
B (Bot: category → Kategorî)
Kurteya guhartinê tine
{{Yekkirin|[[Asûrî]], [[Aramî]]}}
{{Infobox gel
| nav = Suryanî/KeldanîAsûrî/AramîKeldanî ''Sūrāyē / Sūryāyē / Āṯūrāyē''
| wêne = Assyrian info.jpg
| ravek = Ashurnasirpal II · Abgar V yê Edessa · Efremê Suryanî · Papaz Konstantîn · Naum Faiq · Agha Putrus · Freydun Atturaya · Alphonse Mingana · Ammo Baba · Rosie Malek Yonan · Andre Agassi · Kennedy Bakircioglü
| çavk20 =
<!---------------- Ziman û ol------------>
| ziman = [[AramîZimanê suryanî|Suryanî]], [[Erebî]], [[Farsî]], [[Tirkî]]
| ol = Suryo-Ortodoks ([[Xiristiyanî]]): Suryo-Ortodoks, Keldanî, Nestorî
| nîşan = Syriac Aramaean Flag 450x250pFlagofAssyria.jpgsvg
| nîşanSernav = AramîyanAsûrîyan/Sûryanîyan
| nexşe =
| nexşeyaCihan = Rojhilata Navîn
| nexşeyaCihanNav = Tur AbdînBethnahrîn
| hêlîpan = 37.405
| hêlîlar = 41.495278
}}
 
'''AramiAsûrî''' (her wiha: '''Suryanî''') gelekê [[Rojhilata navîn]]ê ye.
 
Anegorî texmînan di navbera milyonek ta çend milyon Suryanî li rûerdê belavbûyî dijîn. Welatê wan [[Mezopotamya]] ye ku ew jê re dibêjin [[Bethnahrîn]]. Îro di navbera dewletên [[Tirkî]], [[Iraq]], [[Sûriye]] û [[Îran]]ê de li hev hatiye parkirin .
Bi teybetî piştî ku bi awayekî girseyî kesên ji gelê Suryanî ji welatê xwe dûr ketin û diasporaka bi hêz li derveyî welatê xwe avakirin, bi xurtî hewl dan ku li binyada xwe bigerin. Sedêmên vê yekê di serî de gihiştina bîreke neteweyî bû ku bêhtir bi derfetên li derveyî welat bi hêz bûbû. Ev hewldan ji ber lêgera gotinek nû ya îdeolojîk bû. Îro gelek îdiayên dîroknasên Suryanî û yên din li ser vê xalê hene.
 
Anegorî dîtina herî belav bûyi ku ji aliyê piraniya dîroknasên Suryanî tê pejirandin, Suryanî (yên berî zayînê împaratoriyeke mezin ava kiribûn û xwediyê şaristaniyeke gelekî dewlemend bûn) ne. Kesên vê dîtinê dipejirînin û lê xwedî derdikevin di wê baweriyê de ne ku hemû gelên kevnar ên Mezopotamya wekî Asûrî[[Asûr]]î, [[Babîl]]î, [[Ken’anî]], [[Fenîkî]], [[Aram (Welat)|Aramî]] û hwd. Ji yek binyadê ne û [[Samî]] ne. Ji ber vê sedemê ew gel bi hesanî tevlihev dibûn û di nav hevdu de diheliyan. Zimanê wan nêzîkî hev bûn, ev jî dibû sedema ku wan zimanê hevdu zû bipejiranda an jî bi hêsaniya tevlihevbûna zimanên wan zimanekî nû yê Samî diafirandin. Piştî belavbûna ola mesîhî li nav van gelên Mezopotamyayê ev gel bêhtir di nav hev de heliyan û bûn yek. Di serî de Suryanidûvre Akadî, Babîlî û Aramî bi xêra zimanê hevbeş, rabûn û rûniştina hevbeş û êdî ola hevbeş gelekî nû anîn holê ku ev jî gelê Suryanî ye.
 
Ditina din dibêje ku Suryanî Aramî ne. Ev dîtin pişta xwe dide rastiyeke dîrokî. Em îro dizanin ku piştî sedsala VIII. û VII. berî zayînê zimanê Aramî li Mezopotamyayê belav dibe û dibe zimanê bazirganiyê. Dîsa dema ku Axamenî (Pers) Aramî weke zimanê fermî dipejirînin (sedsala VI. berî zayînê) ev ziman di nav hemû gelên samî yên Mezopotamya de tê bi karanîn .
 
[[ar:آشوريون]]
[[arc:ܐܬܘܪ̈ܝܐ]]
[[bg:Асирийци]]
[[br:Asirianed]]
[[ca:Assiris]]
[[da:Syrianer]]
[[de:Aramäer (Gegenwart)]]
[[en:Syriac people]]
[[eo:Asirianoj]]
[[et:Assüürlased]]
[[fa:آسوری]]
[[fi:Assyrialaiskristityt]]
[[fr:Assyriens]]
[[he:אשורים]]
[[hu:Asszírok]]
[[ka:ასურელები]]
[[ko:아시리아인]]
[[ms:Orang Assyria]]
[[nl:Assyriërs (volk)]]
[[no:Assyrere]]
[[pl:Asyryjczycy (współcześni)]]
[[ro:Asirieni]]
[[ru:Ассирийцы]]
[[sh:Asirci]]
[[simple:Syriacs]]
[[sk:Asýrčania]]
[[sl:Asirci]]
[[sv:Assyrier/syrianer]]
[[tr:Süryaniler]]
Bikarhênerê bênav