Heskîf: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntirCudahiya nûtir →
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
Kurteya guhartinê tine
B bt.
Rêz 1: Rêz 1:
{{Infobox navçe
{{İlçe bilgi kutusu (Türkiye)
| Nav = Navçeya Heskîfê
|isim = Hasankeyf
| Navê_din =
|harita2 = Hasankeyf.JPG
| Navê_fermî = Hasankeyf
|harita2 boyut = 250px
| Wêne = Hasankeyf P1040879 20080425150714.JPG
|harita2 açıklama = Dicle nehri üzerindeki Hasankeyf
| Wêne_sernav = Bajarê Heskîfê
|harita1 = Batman_districts.png
| Welat = [[Bakurê Kurdistanê]] <!--- KARGÊRIYÎ -------------->
|harita1 boyut = 250px
| Dûgel = [[Tirkiye]]
|harita1 açıklama = Batman Siyasi Haritası
| Parêzgeh = [[Batman (parêzgeh)]]
|harita = Latrans-Turkey location Batman.svg
| Serbajar = Heskîf
|harita boyut = 280px
| Qeymeqam = Cevat Uyanık
|harita açıklama = [[Türkiye|Türkiye'de bulunduğu yer]]
| Hejmara_nahiyan = <!--- BINEBEŞ ---------------->
|lat_deg =
| Hejmara_bajarokan = 1
|lat_min =
| Hejmara_taxan =
|lat_sec =
| Hejmara_gundan = 18
|lat_hem = N
|lon_deg =
| Hejmara_mezran =
| Gelhê_navçeyê = 7.412<ref>[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=72&p_yil=2008&p_dil=1&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env tuik]</ref> <!--- GELHE û ERDNÎGAR ------->
|lon_min =
| Gelhê_navçeyê_sal = [[2008]]
|lon_sec =
| Gelhê_bajaran =
|lon_hem = E
| Gelhê_gundan =
|rakım =
| Rûerd_navçe = 530
|yüzölçümü =
| Berbelavî_navçe = 14
|şehir nüfusu =
| Gelhe_serbajar = 3.251 <!--- BAJARÊ NAVENDÎ --------->
|ilçe nüfusu = 7.493
| Gelhê_serbajarê_sal= [[2008]]
|nüfus_itibariyle = [[2000]]
| Rûerd_serbajar =
|nüfus_ref =
| Bilindayî_serbajar = 490
|nüfus yoğunluğu =
| Koda_postayê = 72350
|ülke = Türkiye
| Koda_telefonê = (+90) 488
|bölge = Güneydoğu Anadolu
| nexşeya_cihan = Tirkiye
|il = Batman
| lat_deg = 37 | lat_min = 42 | lat_sec = 50 | lat_dir = N
|posta kodu =
| lon_deg = 41 | lon_min = 24 | lon_sec = 47 | lon_dir = E
|alan kodu =
|plaka = 72
|kaymakam = Cevat Uyanık
|belediye başkanı =
|websitesi =
|ilçe = [http://www.hasankeyf.gov.tr/ Hasankeyf Kaymakamlığı]
}}
}}
'''Heskîf''' (bi [[tirkî]], ''Hasankeyf'') yek ji navçeyên [[Batman]]ê ye. Mîrasek dîrokî dewlemend û taybet ya Heskîf heye. Herwekî Heskîf bi bermayiyên xwe yên dîrokî tê nasîn, piranî turîst û ajansên gerîn dawî heftê ziyaret dikin.


Dûgela Tirk niha dixwaze li vir [[bendav]]eke ji bo hilberîna elektrîkê çêbike. Heger biserbikeve dê hemî bermayiyên dîrokî û bajarê Heskîfê di bin avê de bimîne.
{{coor title dms|37|42|51|N|41|24|47|E}}


Li Heskîfê gelek zana û fîlozofên navdar bûne, wekî [[Elaedîn Heskîfî]] (1612-1677), [[Xatib el-Heskîfî]] (1068-1158).
'''Hasankeyf''', [[Batman (il)|Batman]]'a bağlı olan, iki yakasını [[Dicle Nehri]]nin ayırdığı tarihi bir ilçedir. 1975 yılı nüfus sayımlarına göre nüfusu 13.823 olan Hasankeyf, verdiği sürekli göçler nedeniyle 2000 yılında nüfusu 7493'e düşmüştür. Eski şehrinin tarihi, 10.000 yıl öncesine kadar gitmektedir. 1981'de doğal koruma alanı ilan edilmiştir.


== Gundên navçeya Heskîfê, 1928 ==
Kuzeyden güneye kıvrılıp giden [[Dicle]] nehri üzerinde yer alması ve o günlerde ticaretin önemli bir kısmının nehir yoluyla yapılması nedeniyle Hasankeyf, ticari ve ekonomik olarak da gelişti.
{{GotarêBingeh|Gundên navçeya Heskîfê, 1928}}


== Galerî ==
Hasankeyf'i [[Artuklu]]lar'dan alan (1232) [[Eyyubiler]], henüz bölgeye tam hakim olamadan Moğol istilasi ve harabiyeti ile karşılaştı. Birçok yerleşim yeri gibi burası da altüst oldu.
<gallery>
Wêne:Hasankeyf forteresse.jpg|Kela Heskîfê
Wêne:Hasankeyf_mosquee.jpg|Tirbeya Zeynel Abîdîn
Wêne:hasankeyf_vieux_pont.jpg|Pira kevn
Wêne:Hasankeyf_pont.jpg|Dîmenek gelemperî
Wêne:Turbeya Zeynelabîdîn.jpg|Tirbeya Zeynel Abîdîn
Wêne:Eskîf.jpg|Heskîf
Wêne:Eskif-3.jpg|Heskîf
Wêne:Hesenkêf.jpg|Şikeftên ser çem
Wêne:Heskîf.jpg|Heskîf, 2011
</gallery>


== Çavkanî ==
[[Eyyubi]]ler, [[Moğol]] şokunu atlattıktan sonra [[14. yüzyıl]] başlarından itibaren Hasankeyf'i yeniden imar etmeye başladı. Özellikle bugün Hasankeyf'te bulunan birçok eserde imzası bulunan Eyyubiler'in, [[Sultan Süleyman]] zamanında bu imar faaliyeti zirveye ulaştı. Hasankeyf, bu yıllarda tarihinin en parlak dönemlerinden birini yaşadı.
{{Çavkanî}}


* Harita Umum Müdürlügü 1:800,000 (1934).
Nihayet [[Osmanlılar]]'ın gücüne karşı direnemeyen, [[Safeviler]]'in baskıları ve iç hesaplaşmalarla iyice yıpranan Eyyubiler, [[1515]] yılında burayı Osmanlılar'a bıraktı.
* "Köylerimizin adlari" (1928).
* Dr Abdullah Gafur (1994). Kuzey Kurdistan'da yerleşim yerleri 1980. Stokholm.


== Girêdanên derve ==
== Ilısu Barajı tehlikesi ==
{{Commons|Category:Hasankeyf}}
* [http://www.sonbaski.com/hasankeyfim.htm Wêneyên Heskîfê]
* [http://www.sauvezhasankeyf.org/ Sauvez Hasankeyf] Kampanya îmzayan ji bo parastina Heskîfê dijî bendavê.
* [http://hasankeyfesadakat.kesfetmekicinbak.com/ Sadeqat bo Heskîfê] Kampanya îmzayan ji bo parastina Heskîfê dijî bendavê.


{{Koord|37|42|50|N|41|24|47|E|type:city|display=title}}
Hasankeyf, üzerinde yapılması planlanan [[Ilısu Barajı]] ile sular altında kalma ve tüm kültürel hazinesini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yerleşim merkezlerinin ve 10.000 yılı aşkın tarihi bulunan kültürel varlıklarından yanında bilirkişilerce hazırlanan raporda Ilısu Barajı'nın barındırdığı çevresel tehlikeler şöyle sıralanmıştır: <ref>{{Cite web | url = http://www.weed-online.org/111188.html | başlık = Ilisu Campaign main site | erişimtarihi = 2009-07-09 | yayımcı = [[WEED]] }}</ref>:
{{Bajar û gundên Heskîfê}}


[[Kategorî:Heskîf| ]]
* Soyu tükenen hayvanları besin ve habitatlarının yok edilmesi
* Kitlesel balık ölümleri
* Çökelme ve ötrofikasyon
* Su kalitesinde ciddi düşüş
* Sıtma gibi su kaynaklı hastalıklarda artış
* Su kaynaklı çatışmalarda artış (özellikle Türkiye ile komşu devletler arasında)

[[Dosya:Hasankeyf_baskaaci_panoramic.jpg|thumb|left|600px|]]

[[Dosya:Hasankeyf P1040876 20080425150701 pano cr.jpg|thumb|left|600px|[[Dicle]] nehri kıyısında kurulan, tarihi köprü, evler ve camisi ile ilgi çeken, son zamanlarda baraj yapımı ile gündeme gelen ve sert tartışmaların yapıldığı, günümüzde [[Batman]]’a gidenlerin en çok ilgisini çeken şirin bir ilçe olan '''Hasankeyf'''’in panoramik fotoğrafı.]]

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
* Blue Guide, Turkey, (ISBN 0-393-32137-1),p.590

== Dış bağlantılar ==
{{commonscat}}
{{portal|Türkiye}}
* [http://www.hasankeyf.gov.tr/ Hasankeyf Kaymakamlığı]
* [http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF679A66406202CCB01D3BB7E94B37162B Turizm Bakanlığı - Hasankeyf]

{{Batman ilçeler}}
{{Hasankeyf belde ve köyleri}}

[[Kategori:Hasankeyf| ]]


[[ar:حصن كيفا]]
[[ar:حصن كيفا]]
Rêz 90: Rêz 82:
[[id:Hasankeyf]]
[[id:Hasankeyf]]
[[it:Hasankeyf]]
[[it:Hasankeyf]]
[[ku:Heskîf]]
[[mrj:Хасанкейф]]
[[mrj:Хасанкейф]]
[[ms:Hasankeyf]]
[[ms:Hasankeyf]]
Rêz 97: Rêz 88:
[[ru:Хасанкейф]]
[[ru:Хасанкейф]]
[[sw:Hasankeyf]]
[[sw:Hasankeyf]]
[[tr:Hasankeyf]]

Guhartoya 11:24, 15 nîsan 2012

Navçeya Heskîfê
Hasankeyf
Bajarê Heskîfê
Navçe
Welat Bakurê Kurdistanê
Dûgel Tirkiye
Parêzgeh Batman (parêzgeh)
Serbajar Heskîf
Qeymeqam Cevat Uyanık
Hejmara bajarokan 1 bajarok
Hejmara gundan 18 gund
Gelhe (2008) 7.412[1] kes
Rûerd 530 km2
Berbelavî 14 kes/km2
Bajarê navendî
Gelhe (2008) 3.251 kes
Koordînat 37°42′50″Bk 41°24′47″Rh / 37.71389°Bk 41.41306°Rh / 37.71389; 41.41306
Bilindayî 490 m
Koda postayê 72350
Koda telefonê (+90) 488
Heskîf li ser nexşeya Tirkiye nîşan dide
Heskîf
Heskîf
Heskîf (Tirkiye)

Heskîf (bi tirkî, Hasankeyf) yek ji navçeyên Batmanê ye. Mîrasek dîrokî dewlemend û taybet ya Heskîf heye. Herwekî Heskîf bi bermayiyên xwe yên dîrokî tê nasîn, piranî turîst û ajansên gerîn dawî heftê ziyaret dikin.

Dûgela Tirk niha dixwaze li vir bendaveke ji bo hilberîna elektrîkê çêbike. Heger biserbikeve dê hemî bermayiyên dîrokî û bajarê Heskîfê di bin avê de bimîne.

Li Heskîfê gelek zana û fîlozofên navdar bûne, wekî Elaedîn Heskîfî (1612-1677), Xatib el-Heskîfî (1068-1158).

Gundên navçeya Heskîfê, 1928

Galerî

Çavkanî

  1. ^ tuik
  • Harita Umum Müdürlügü 1:800,000 (1934).
  • "Köylerimizin adlari" (1928).
  • Dr Abdullah Gafur (1994). Kuzey Kurdistan'da yerleşim yerleri 1980. Stokholm.

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Heskîf de hene.


Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Heskîf&oldid=461572" hatiye standin.