Midyad: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
Zorrobot (gotûbêj | beşdarî)
B r2.7.3) (robot zêdekirin:nn:Midyat
Dexbot (gotûbêj | beşdarî)
B r2.7.1) (robot serzêde kirin: fa:میدیات
Rêz 80: Rêz 80:
[[de:Midyat]]
[[de:Midyat]]
[[en:Midyat]]
[[en:Midyat]]
[[fa:میدیات]]
[[fr:Midyad]]
[[fr:Midyad]]
[[gag:Midyat]]
[[gag:Midyat]]

Guhartoya 14:27, 13 îlon 2012

Midyad
Midyat
Navçe
Welat Bakurê Kurdistanê
Dûgel Tirkiye
Parêzgeh Mêrdîn (parêzgeh)
Serbajar Midyad

Hejmara bajarokan 7 bajarok
Hejmara gundan 54 gund

Gelhe (2008) 113.960 kes
Rûerd 1.054 km2
Berbelavî 108,1 kes/km2
Bajarê navendî
Gelhe (2008) 54.799 kes
Koordînat 37°25′0″Bk 41°22′11″Rh / 37.41667°Bk 41.36972°Rh / 37.41667; 41.36972
Bilindayî 1.000 m
Koda postayê 47500
Koda telefonê (+90) 482
Midyad li ser nexşeya Tirkiye nîşan dide
Midyad
Midyad
Midyad (Tirkiye)

Midyad (bi tirkî: Midyat, bi sûryanî, ܡܕܝܕ Mëḏyaḏ; bi turoyoya Midyadê: Miḏyôyo) navçekî û bajarekî biçûk li Bakûrê Kurdistanê ye. Midyad ser bi Parezgeha Mêrdînê ye. Li rojavayê Midyadê bajarokê Hezexê heye, li başûrê wê Nisêbîn, li rojava Mehsertê heye û li bakûrê wê Kercews û Kerboran hene. Midyad navenda herêma Torê ye, ku bi taybetî di dîroka Xiristiyaniyê de cihekî girîng digire. Ji Midyadê re ji ber zêdebûna dêrên bajêr Bajarê heft dêran jî tê gotin.

Civak

Li navenda bajêr û gundên derûdorê bi piranî kurd dijîn, lê hejmarek biçûk suryanî û ereb jî dijîn. Li vî bajarî ji aliyekî ve dengê naqosên dêra, ji aliyê din ve bangên melayan di heman demê de tên bihîstin. Îro Midyad ji du beşan pêk tê. Yek jê Êstil e ku piraniya şêniyên wê Mehelmî ne, ya din jî Midyada kevin e ku piraniya şêniyên wê kurdên sunî û aramî–suryanîyên xirîstiyanî ne. Li gundên derdora Midyadê heta beriya çend salan gelek gundên kurdên êzîdî jî hebûn, lê niştecihên wan gundan ji ber zilma dewleta tirk û cahşên herême neçar man û di salên heşteyî û nodî de warê xwe terk kirin û koçî Ewropa kirin. Ji ber heman sedeme piraniyê rûniştvanên xirîstiyanî jî Midyad û gundên derdorê terk kirin û wan jî koçî rojavayê Tirkiyê - bi taybetî Stembolê - Ewropa û welatên din kirin. Îro hejmarek kem xirîstiyanî û kurdên êzidî li Midyadê û gundên derdorê wê mane. Li gor serjimartinên şêniyan di sala 1997'a de 61.378 kes li Midyadê dijiyan.

Dîroka Bajêr

Belgeyên nivîskî yên pêşî derbarê Midyadê de digihêjin sedsala 13'an B.Z. (Beriya Zayînê), evder herêmek e ku divê ji bo keyayên Asûrê were talankirin. Aşûrnasîpalê Duyemîn bi gewzî di 879'an de dibêje wî ev herêm xistiye bin desthilatdariya xwe. Midyad di serdema Hz. Omer de dikeve bin hikmê Îslamê de (640).

Ajalên herêma Midyadê

Li Midyadê wekî hemî deverên Kurdistan ê, xwedî hinek taybetmendiyên ajalên cude ne.

Li herêmê Ajalên kedî û yên berî bi du beşa ne

  1. yên Kedî; Mê=Mîh/Mêşin, Bizin, Çêlek, Qantir, Mirîşk, Şamî, Mehîn, Kevok, Qaz,
  2. Yen Kedî; Nêr= Beran, Nêrî, Ga, Qantir, Dîk, Elok, Hesp, Kevok, Ordek,

Jiyana Sosyolojîk

Wargehên Midyadê

Pîşên Midyadê

Li Midyadê cûrbecûr kar û pîşeyên herêmê yên bi nav û deng hene:

  1. Zîvkerî
  2. Cumik
  3. Kevirbirîn
  4. Kurtankerî
  5. Hekîmtî
  6. Hosteyî ya kevira
  7. Hedadî
  8. Terzîti

Gundên Xirbe

Xirbê Ilto, Dêrhadet, Kûndelê, Xerabê Fêro, Qêsra Jêrî, Qêsra Jorî, Qûzre, Xirbê Koçek, Xirbê Diza, Bamered, Mamûsiva û Qiryasa.