Xwê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Content deleted Content added
MerlIwBot (gotûbêj | beşdarî)
B robot zêdekirin:min:Garam dapua
Addbot (gotûbêj | beşdarî)
B Bot: 79 girêdanên înterwîkiyê ên ku niha li ser Wikidatayê ne, jê bibe
Rêz 19: Rêz 19:
[[Kategorî:Xwêya xwarinê]]
[[Kategorî:Xwêya xwarinê]]


[[ace:Sira]]
[[af:Sout]]
[[ar:ملح الطعام]]
[[arc:ܡܠܚܐ (ܐܨܪܐ)]]
[[arc:ܡܠܚܐ (ܐܨܪܐ)]]
[[ay:Jayu]]
[[az:Duz]]
[[bar:Soiz]]
[[bat-smg:Droska]]
[[be:Галіт]]
[[be-x-old:Соль]]
[[bjn:Uyah padu]]
[[bn:লবণ (খাদ্য)]]
[[bo:ཚྭ།]]
[[br:Holen]]
[[bs:So]]
[[ca:Sal comuna]]
[[ceb:Alasinon]]
[[chy:Vóhpoma'ôhtse]]
[[de:Speisesalz]]
[[el:Αλάτι]]
[[en:Salt]]
[[es:Sal]]
[[fa:نمک]]
[[fi:Ruokasuola]]
[[fr:Sel alimentaire]]
[[ga:Salann]]
[[gd:Salann]]
[[gn:Juky]]
[[gu:મીઠું]]
[[hak:Yàm]]
[[hi:साधारण नमक]]
[[hr:Kuhinjska sol]]
[[ht:Sèl]]
[[hu:Konyhasó]]
[[id:Garam dapur]]
[[io:Manjebla salo]]
[[ja:塩]]
[[jv:Uyah]]
[[ka:სუფრის მარილი]]
[[kn:ಉಪ್ಪು (ಖಾದ್ಯ)]]
[[ko:소금]]
[[ky:Кайнатма туз]]
[[lez:Кьел]]
[[lv:Sāls]]
[[mdf:Сал]]
[[min:Garam dapua]]
[[ml:കറിയുപ്പ്]]
[[mr:मीठ]]
[[ms:Garam]]
[[nah:Iztātl]]
[[nl:Keukenzout]]
[[nv:Áshįįh]]
[[pl:Sól kuchenna]]
[[pnb:نمک]]
[[ps:مالګه]]
[[pt:Sal de cozinha]]
[[ro:Sare de bucătărie]]
[[ru:Поваренная соль]]
[[rw:Umunyu]]
[[sah:Туус]]
[[si:ලුණු]]
[[sl:Sol]]
[[sn:Munyu]]
[[sq:Kripa]]
[[sr:Со (зачин)]]
[[sv:Salt]]
[[ta:உப்பு]]
[[te:ఉప్పు]]
[[th:เกลือ]]
[[tl:Asin]]
[[tr:Yemek tuzu]]
[[ug:تۇز]]
[[uk:Кухонна сіль]]
[[ur:نمک]]
[[vi:Muối ăn]]
[[war:Asin]]
[[yo:Iyọ̀]]
[[zh:食盐]]
[[zh-min-nan:Iâm]]
[[zh-yue:食鹽]]

Guhartoya 17:37, 8 adar 2013

Xwêya xwarinê

Xwê, solin mîneraleke xwezayî ye, bo bitehmkirina xwarina mirovan e. Di pêjgehan de cihekê sereke digire. Ji natrîûmklorîdê pêk tê. Zêde xwarina wê dikare ziyanê bide organîzmaya mirov.

Xwêyê herwiha didin ajalên malê jî. Xwê di pîşesaziyê de jî tê bikaranîn. Ji xwêya hebên wê mezin û hinekê zer re solin an sol tê gotin. Di hin devokan de solin bûye navê tevahiya xwêyê.

Dîroka xwêyê jî bi qasî ya şarezabûna mirovahiyê kevn e. Di dema Sumer û Babîlê de xwê ji bo konservekirina xurdemeniyan dihatiye bikaranîn. Carnan di demên xelayê de bihayê wê ji zêrê jî derbastir kiriye.

Hilberîna wê gelek hêsan e. Ji binê erdê wekî zinarên solinê tê derxistin û di fabrîkan de li ser dixebitin. Rêbaza din jî sûdwergirtina ji xwêya ava deryayê ye. Bi dûkelbûna ava deryayê ya şor ve, av diçe xwê dimîne.

Mirov xwêyê ji xwarinan digire. Bo mînak xwê ya di kidak (zebze) û xurdemeniyên din de heye, têra organîzmaya mirovan dike. Lê dîsa jî mirov bêî xwêyê nikarin, wê ji destexaneyên (sifreyên) xwe kêm nakin. Xwê dikare lêdana xwînê bilind bike, demaran bixitimîne, riya NDDê (nexweşiyên dil-demarê) vebike.