Mîtanî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
B Bot: 45 girêdanên înterwîkiyê ên ku niha li ser Wikidatayê ne, jê bibe |
Kurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
[[Wêne:Near East 1400 BCE.png|thumb|300px|Tixûbên Keyaniya Mîtanî di salên 1400'ên B.Z. de]] |
[[Wêne:Near East 1400 BCE.png|thumb|300px|Tixûbên Keyaniya Mîtanî di salên 1400'ên B.Z. de]] |
||
Li goreyê dîrokvan Spayizerî, '''Mîtanî''' beşek ji [[Sobarî|Sobariyan]] in. Sobarî jï beşek ji gelên [[Arî]] û kaliken [[Kurd]]an in |
Li goreyê dîrokvan Spayizerî, '''Mîtanî'''an '''[[Xanîgalbat]]''' beşek ji [[Sobarî|Sobariyan]] in. Sobarî jï beşek ji gelên [[Arî]] û kaliken [[Kurd]]an in. |
||
=== Navê welatê "Mîtanî" === |
|||
Bi nivîsa [[Hîtîtiyan]] [[KUR]] <sup>[[Cities of the ancient Near East|URU]]</sup>''Mî-ta-an-nî'' / ''Mî-ît-ta-nî''. Li ser kevirên [[Asûriyan]] em dibînin peyvên<ref>http://empires.findthedata.org/q/132/2518/What-was-the-Mitanni-Empire</ref> ''Xanîgalbat''<ref>http://books.google.fr/books?id=qho7AAAAIAAJ&pg=PA5&lpg=PA5&dq=khanigalbat&source=bl&ots=Gi2d297UmN&sig=EQU14-2xM2u58TFM1Degnv0x0x8&hl=fr&sa=X&ei=evEYU (The Cambridge Ancient History (fascicle): 49: Assyrian ..., Volume 2,Partie 25 Par J. M. Munn-Rankin)</ref> / ''Hanigalbat'', bi nivîsa mixan ''Ḫa-ni-gal-bat''. |
|||
=== Dîrok === |
|||
Di sedsala 16ê B.Z. da, hukmeteka pir xurt u capuk avakir. Paytexta wan bajarê [[Wassogn|Wassognê]] bûye. [[Suriye]], [[Emûriye]], welatên [[Aşûrî]] û Kurdistan, heta herêma [[Kerkûk|Kerkûkê]] hemî di bin hukmê wan da bune. Dewleta wan yek ji dewletên mezin û rûmetdar yên wê demê ([[Misir]], [[Haysi]], [[Qasi]], Mitani) bûye. [[Zimanê Mîtanî|zimanê]] wan xweser bûye. Ew hukumet li beranberî êrîşen Aşûriyan ducaran ma û hindek ji axa xwe winda kir. Qirale Aşûrî, [[Aşûr Nesir Pal]], dûmahi bi desthilata wan anî. |
|||
Mîtaniyan gelek salan hukim kiriye. Mîtaniyan jibo cara yekê di dîrokê da, maadena [[asin|asinî]] vedîtîye û bi kar anîye. Aşûrî parçeyek biçûk ji împratoriya Mîtanî bûn, lê ji ber hêrîshên ji hemî layan şikestin. Aşûriyan û [[Hîtît|Hittiyan]] dest li ser wan navçeyan dane. |
Mîtaniyan gelek salan hukim kiriye. Mîtaniyan jibo cara yekê di dîrokê da, maadena [[asin|asinî]] vedîtîye û bi kar anîye. Aşûrî parçeyek biçûk ji împratoriya Mîtanî bûn, lê ji ber hêrîshên ji hemî layan şikestin. Aşûriyan û [[Hîtît|Hittiyan]] dest li ser wan navçeyan dane. |
||
Heft êlên Mîtaniyan hebûn û ji êlên wan re digotin "MIL" an jî "MILAN".<ref>http://wikitry.com/index.php/Mitanni</ref> |
Heft êlên Mîtaniyan hebûn û ji êlên wan re digotin "MIL" an jî "MILAN".<ref>http://wikitry.com/index.php/Mitanni</ref> |
||
=== Dawiya welatê Mîtaniyan === |
|||
Împaratora Asûriyan şer û ceng kirr bi welatê Mîtaniyan; û piştî xirab kirana axan Mîtanî, Asûriyan çûn li bakurê Mezopotamya ji bo şer kirina bi Hîtîtên<ref>http://books.google.fr/books?id=HcHJ3CSa_sMC&pg=PA453&lpg=PA453&dq=khanigalbat&source=bl&ots=eMeEgpX8_c&sig=WDYVfkIhxRjEcbap2gc2rDyiDBA&hl=fr&sa=X&ei=NvIYUouYGcrB0QWhj4DIAg&ved=0CD4Q6AEwAjgK#v=onepa (Histoire de l'humanité, Volume 2 publié par Unesco)</ref>. |
|||
== Çavkanî == |
== Çavkanî == |
Guhartoya 18:25, 24 tebax 2013
Li goreyê dîrokvan Spayizerî, Mîtanîan Xanîgalbat beşek ji Sobariyan in. Sobarî jï beşek ji gelên Arî û kaliken Kurdan in.
Bi nivîsa Hîtîtiyan KUR URUMî-ta-an-nî / Mî-ît-ta-nî. Li ser kevirên Asûriyan em dibînin peyvên[1] Xanîgalbat[2] / Hanigalbat, bi nivîsa mixan Ḫa-ni-gal-bat.
Dîrok
Di sedsala 16ê B.Z. da, hukmeteka pir xurt u capuk avakir. Paytexta wan bajarê Wassognê bûye. Suriye, Emûriye, welatên Aşûrî û Kurdistan, heta herêma Kerkûkê hemî di bin hukmê wan da bune. Dewleta wan yek ji dewletên mezin û rûmetdar yên wê demê (Misir, Haysi, Qasi, Mitani) bûye. zimanê wan xweser bûye. Ew hukumet li beranberî êrîşen Aşûriyan ducaran ma û hindek ji axa xwe winda kir. Qirale Aşûrî, Aşûr Nesir Pal, dûmahi bi desthilata wan anî.
Mîtaniyan gelek salan hukim kiriye. Mîtaniyan jibo cara yekê di dîrokê da, maadena asinî vedîtîye û bi kar anîye. Aşûrî parçeyek biçûk ji împratoriya Mîtanî bûn, lê ji ber hêrîshên ji hemî layan şikestin. Aşûriyan û Hittiyan dest li ser wan navçeyan dane. Heft êlên Mîtaniyan hebûn û ji êlên wan re digotin "MIL" an jî "MILAN".[3]
Dawiya welatê Mîtaniyan
Împaratora Asûriyan şer û ceng kirr bi welatê Mîtaniyan; û piştî xirab kirana axan Mîtanî, Asûriyan çûn li bakurê Mezopotamya ji bo şer kirina bi Hîtîtên[4].
Çavkanî
- ^ http://empires.findthedata.org/q/132/2518/What-was-the-Mitanni-Empire
- ^ http://books.google.fr/books?id=qho7AAAAIAAJ&pg=PA5&lpg=PA5&dq=khanigalbat&source=bl&ots=Gi2d297UmN&sig=EQU14-2xM2u58TFM1Degnv0x0x8&hl=fr&sa=X&ei=evEYU (The Cambridge Ancient History (fascicle): 49: Assyrian ..., Volume 2,Partie 25 Par J. M. Munn-Rankin)
- ^ http://wikitry.com/index.php/Mitanni
- ^ http://books.google.fr/books?id=HcHJ3CSa_sMC&pg=PA453&lpg=PA453&dq=khanigalbat&source=bl&ots=eMeEgpX8_c&sig=WDYVfkIhxRjEcbap2gc2rDyiDBA&hl=fr&sa=X&ei=NvIYUouYGcrB0QWhj4DIAg&ved=0CD4Q6AEwAjgK#v=onepa (Histoire de l'humanité, Volume 2 publié par Unesco)
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |