Mîtanî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Content deleted Content added
Alsace38 (gotûbêj | beşdarî)
Wergerina nivîsa wikipedia bi zimanê îngilizî!
Alsace38 (gotûbêj | beşdarî)
→‎Jêografî: Erê her tişt ji bona gelê min e....
Rêz 15: Rêz 15:


=== Jêografî ===
=== Jêografî ===
Paytexta Mîtanî '''[[Waşşûkanî]]''' bû, bi kurdî îroyîn "Xweşik-kanî" e.
Paytexta Mîtanî '''[[Waşşûkanî]]''' bû, bi kurdî îroyîn "Xweşik-kanî" e. Cihê bajarê antîk Waşşûkanî bajarên kurd [[Serê Kaniyê, Hesîçe]] û [[Serê Kaniyê, Riha]].


== Çavkanî ==
== Çavkanî ==

Guhartoya 18:50, 24 tebax 2013

Tixûbên Keyaniya Mîtanî di salên 1400'ên B.Z. de

Li goreyê dîrokvan Spayizerî, Mîtanîan Xanîgalbat beşek ji Sobariyan in. Sobarî jï beşek ji gelên Arî û kaliken Kurdan in.

Navê welatê "Mîtanî"

Bi nivîsa Hîtîtiyan KUR URUMî-ta-an-nî / Mî-ît-ta-nî. Li ser kevirên Asûriyan em dibînin peyvên[1] Xanîgalbat[2] / Hanigalbat, bi nivîsa mixan Ḫa-ni-gal-bat.

Dîrok

Di sedsala 16ê B.Z. da, hukmeteka pir xurt u capuk avakir. Paytexta wan bajarê Wassognê bûye. Suriye, Emûriye, welatên Aşûrî û Kurdistan, heta herêma Kerkûkê hemî di bin hukmê wan da bune. Dewleta wan yek ji dewletên mezin û rûmetdar yên wê demê (Misir, Haysi, Qasi, Mitani) bûye. zimanê wan xweser bûye. Ew hukumet li beranberî êrîşen Aşûriyan ducaran ma û hindek ji axa xwe winda kir. Qirale Aşûrî, Aşûr Nesir Pal, dûmahi bi desthilata wan anî.

Mîtaniyan gelek salan hukim kiriye. Mîtaniyan jibo cara yekê di dîrokê da, maadena asinî vedîtîye û bi kar anîye. Aşûrî parçeyek biçûk ji împratoriya Mîtanî bûn, lê ji ber hêrîshên ji hemî layan şikestin. Aşûriyan û Hittiyan dest li ser wan navçeyan dane. Heft êlên Mîtaniyan hebûn û ji êlên wan re digotin "MIL" an jî "MILAN".[3]

Dawiya welatê Mîtaniyan

Împaratora Asûriyan şer û ceng kirr bi welatê Mîtaniyan; û piştî xirab kirana axan Mîtanî, Asûriyan çûn li bakurê Mezopotamya ji bo şer kirina bi Hîtîtên[4].

Jêografî

Paytexta Mîtanî Waşşûkanî bû, bi kurdî îroyîn "Xweşik-kanî" e. Cihê bajarê antîk Waşşûkanî bajarên kurd Serê Kaniyê, Hesîçe û Serê Kaniyê, Riha.

Çavkanî