Koendama demarê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Rêz 29: | Rêz 29: | ||
{{clear|left}} |
{{clear|left}} |
||
===Şaneyê rehikî yan esebî=== |
===Şaneyê rehikî yan esebî=== |
||
[[Wêne:Neuron Hand-tuned.svg|Nexşa şaneyekî rehikî ye]] |
[[Wêne:Neuron Hand-tuned.svg|180px|Nexşa şaneyekî rehikî ye]] |
||
Sîstema rehikan bi heyîna nimûneyekî taybet ji [[şane]]yan ku bi navê [[şaneyê rehik]] an esebî tê danasîn (bi îngilîzî ''neuron'').<ref>KandelCh2</ref>Eger şaneyê rehikî ji şaneyên din di laşê têne saloxandin bi hejmar rêkên wî, lê taybetmeniyek bingehî ku şaneyê rehikî pê tê ye nasîn ew e, ku bi şaneyên din ragihandin dike bi navgîna [[sînaps]]an , ku ew pevekirinên betaneyê şane-bi-betaneyê şane ye.<ref>KandelCh2</ref>Sînaps ji makînezimekî girdî çêdibe ku sîgnalên elektrîktî û kîmiyayî veguhêz dike. |
Sîstema rehikan bi heyîna nimûneyekî taybet ji [[şane]]yan ku bi navê [[şaneyê rehik]] an esebî tê danasîn (bi îngilîzî ''neuron'').<ref>KandelCh2</ref>Eger şaneyê rehikî ji şaneyên din di laşê têne saloxandin bi hejmar rêkên wî, lê taybetmeniyek bingehî ku şaneyê rehikî pê tê ye nasîn ew e, ku bi şaneyên din ragihandin dike bi navgîna [[sînaps]]an , ku ew pevekirinên betaneyê şane-bi-betaneyê şane ye.<ref>KandelCh2</ref>Sînaps ji makînezimekî girdî çêdibe ku sîgnalên elektrîktî û kîmiyayî veguhêz dike. |
||
Guhartoya 18:10, 7 îlon 2013
Sîstema rehikan | |
---|---|
Sîstema rehikan an eseban a mirov | |
Latînî | Systema nervousum |
Sîstema rehikan, sîstema birikan, sîstema tûreyan an jî sîstema eseban (wekî sîstema demaran û sîstema temaran jî tê naskirin tevî ku demar, temar ji bo rêya xwînê jî tê bikaranîn), beşek ji laşên mirov û lawiran ku xebatên dilxwazî û nedilxwazî teve veguhêztina sîgnalên di nav perçeyên laşê saz dike. Sîstema rehikan di laşê mirov û gelek lawiran ji du beşên sereke çêdibin, sîstema rehikan ya navendî û sîstema rehikan ya dorahî. Sîstema rehikan ya navendî ji mejî û stûnkê piştê (mejî piştê an mejî spî) peyda dibe. Sîstema rehikan ya dorahî ji rehik an eseban bi giştî çêdibe û ku li her cî di laşê de dirêj û belav bû ye. Erka gelemper a sîstema eseban ew e, ku bi çalakiyên laşî kontrol bike wekî masûlkeyan.
Anatomiya sîstema rehikan
Şaneyê rehikî yan esebî
Sîstema rehikan bi heyîna nimûneyekî taybet ji şaneyan ku bi navê şaneyê rehik an esebî tê danasîn (bi îngilîzî neuron).[1]Eger şaneyê rehikî ji şaneyên din di laşê têne saloxandin bi hejmar rêkên wî, lê taybetmeniyek bingehî ku şaneyê rehikî pê tê ye nasîn ew e, ku bi şaneyên din ragihandin dike bi navgîna sînapsan , ku ew pevekirinên betaneyê şane-bi-betaneyê şane ye.[2]Sînaps ji makînezimekî girdî çêdibe ku sîgnalên elektrîktî û kîmiyayî veguhêz dike.
Çawaniya xebata sîstema rehikan
Herwiha binihêre
Çavkanî
Girêdanên derve
Li Wikimedia Commons medyayên di warê Koendama demarê de hene
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |