Şîle: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Girêdanan biguhêre
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntirCudahiya nûtir →
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
74.916 guhartin
BKurteya guhartinê tine
Sayit25 (gotûbêj | beşdarî)
9895 guhartin
Kurteya guhartinê tine
Rêz 1: Rêz 1:
{{Koord|30|S|71|W|display=title}}
[[Wêne:Mapa administrativo de Chile.png|thumb|Nexşeya Şîleyê]]
{{Infobox Welat2
'''Şîle''' (bi {{audio|1=Es-Chile.ogg|2=spanî}} ''República de Chile''; bi [[inglîzî]] ''Chile''), [[welat|welatekê]] [[parzemîn]]a [[Amerîkaya Başûr]] e. Navê fermî yê vî welatî ''Komara Şîleyê'' ye.
|nav =
|navê rastî = {{navê rastî|es|República de Chile}}
|navê hevbeş = Şîle
|konvansiyonel navê dirêj = Komara Şîleyê
|rewş =
|wêneyê ala = Flag of Chile.svg
|sernav ala =
|ala hidûd =
|ala jêrenot =
|wêneyê mertal = Coat of arms of Chile.svg
|sernav mertal =
|awayê sembol =
|sembol jêrenot =
|dirûşma netewî = {{vunblist |{{native phrase|es|"Por la razón o la fuerza"|italics=off}} |{{raise|0.45em |{{small|"Aliyê rastê an karînê"}}&nbsp;{{lower|0.5em|<ref>{{cite web|title=100 peso Coin |url=http://www.bcentral.cl/eng/banknotes-coins/coins/m0100.htm |work=[[Central Bank of Chile]] |accessdate=16 September 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120510231608/http://www.bcentral.cl/eng/banknotes-coins/coins/m0100.htm |archivedate=10 May 2012 }}</ref>}}}} }}
|dirûşma bi kurdî =
|sirûda netewî = <br/>''[[Sirûda Neteweyî ya Şîle]]'' <div style="padding-top:0.5em;text-align:center;"><center>[[File:United States Navy Band - National Anthem of Chile.ogg]]</div></center>
|sirûda keyane =
|awayê sembolên din =
|sembolên din =
|wêneyê nexşe = Chile (orthographic projection).svg
|wêneyê nexşe2 =
|nexşe mezinî = 220px
|nexşe mezinî2 =
|nexşe sernav =
|nexşe sernav2 =
|nexşe sernûçe = Şîle bi keskê tarî tê xuyakirin; îdîakirin ku di heman demê de naskirin [[Herêma Antarktîka Şîleyê|Herêma Antarktîkê]] bi keskê ronî tê xuyakirin.
|nexşe sernûçe2 =
|cih =
|paytext = [[Santiago de Chile|Santiago]]<sup>a</sup>[[Wêne:Coat of arms of Santiago (Chile).svg|right|20px|Nîşana Santiago de Chile]]
|paytext2 =
|bajarê mezin = [[Santiago de Chile|Santiago]][[Wêne:Coat of arms of Santiago (Chile).svg|right|20px|Nîşana Santiago de Chile]]
|bicîhbûna mezin = paytext
|awayê bicîhbûna mezin =
|latd = 33 |latm = 26 |latNS=S
|longd= 70 |longm= 40 |longEW=W
|zimanên fermî = [[Zimanê spanî|Spanî]]
|zimanên naskirin =
|zimanên herêmî =
|awayê ziman = [[Zimanê Neteweyî]]
|awayê ziman2 =
|ziman =
|ziman2 =
|zimanên bin =
|zimanên bin2 =
|komên etnîkî =
|komên etnîkî sal =
|dîn =
|demonîm = Şîleyan
|awayê rêveberiyê = [[Sîstema serokatiyê|serokatiya]] [[Dewleta yekîne|yekîne]] yên [[komara destûrî]]
|sernav rêber1 = [[Serokê Şîleyê|Serok]]
|navê rêber1 = {{nowrap|[[Michelle Bachelet]]}}
|sernav rêber2 =
|navê rêber2 =
|sernav rêber3 =
|navê rêber3 =
|sernav rêber4 =
|navê rêber4 =
|sernav rêber5 =
|navê rêber5 =
|pêşvebirî = [[Kongreya Neteweyî ya Şîleyê|Kongreya Neteweyî]]
|meclîsa jorîn = [[Senatoya Şîleyê|Senato]]
|meclîsa jêrîn = [[Odeya Cîgirên Şîleyê|Odeya Cîgiran]]
|awayê serxwebûnê = [[Dîroka Şîleyê|Serxwebûn]]
|nota serxwebûnê = ji [[Spanya|Spanyayê]]
|bûyera avakirinê1 = [[Hikûmeta Cûntayê ya Şîle (1810)|Yekem Hikûmeta Cûnta]]
|dema avakirinê1 = 18 Rezber 1810
|bûyera avakirinê2 = Îlankirin
|dema avakirinê2 = 12 Reşemî 1818
|bûyera avakirinê3 = Naskirin
|dema avakirinê3 = 25 Avrêl 1844
|bûyera avakirinê4 = {{nowrap|[[Destûra Bingehîn a Şîleyê|Destûra niha]]}}
|dema avakirinê4 = 11 Rezber 1980 (guhortin li 1989 û 2005)
|bûyera avakirinê5 =
|dema avakirinê5 =
|rûerd etîket2 =
|rûerd etîket2 =
|rûerd dane =
|rûerd dane2 =
|rûerd =
|rûerd km2 = 756,096.3
|rûerd sq/mi = 291,930.4
|rûerd magnitude = 1 E11
|rûerd rêz = 38.
|rûerd jêrenot =
|ji sedî av = 1.07<sup>b</sup>
|gelhe texmînkirin = 18,006,407<ref>{{cite web|url=http://www.ine.cl/canales/sala_prensa/noticias/noticia.php?opc=news&id=615&lang=esp|title=CIFRAS DE ENVEJECIMIENTO Y MIGRACIÓN MUESTRAN UN CHILE DISTINTO AL DE HACE UN DECENIO|work=POBLACIÓN PAÍS Y REGIONES – ACTUALIZACIÓN 2002–2012|publisher=[[National Statistics Institute (Chile)|National Statistics Institute]]|date=4 September 2014|accessdate=4 September 2014}}</ref>
|gelhe texmînkirin sal = 2015
|gelhe texmînkirin rêz = 62.
|gelhe giştî = 16,341,929<ref>{{cite web |url=http://www.emol.com/noticias/nacional/2014/02/26/646872/entrega-de-conclusiones-del-cuestionado-censo-2012.html |title=Revisión del cuestionado Censo 2012 reduce población chilena a 16.341.929 |publisher=Emol |accessdate=26 February 2014 |language=Spanish}}</ref>
|gelhe giştî sal = 2012
|gelhe giştî rêz =
|gelhe tîrbûn km2 = 24
|gelhe tîrbûn sq/mi = 61
|gelhe tîrbûn rêz = 194.
|hejmara endaman =
|TBH PHK = $457.534 trîlyon<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=73&pr1.y=3&c=228&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|work=International Monetary Fund web site|title=Chile|date=July 2016|accessdate=27 July 2016}}</ref>
|TBH PHK sal = 2016
|TBH PHK rêz = 42.
|TBH PHK her kesekî = $25,415
|TBH PHK her kesekî rêz = 53.
|TBH nomînal = $297.714 trîlyon
|TBH nomînal sal = 2016
|TBH nomînal rêz = 38.
|TBH nomînal her kesekî = $16,573
|TBH nomînal her kesekî rêz = 49.
|Gini = 50.3 <!--tenê hejmar-->
|Gini sal = 2011
|Gini guherandin = kêmbûn
|Gini rêz =
|Gini çavk = <ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/social/soc/47572883.pdf |title=Society at a Glance : Social Indicators OECD |publisher=[[OECD]] |date=October 2012 |accessdate=28 October 2013}}</ref>
|EPM = 0.832 <!--tenê hejmar-->
|EPM sal = 2014
|EPM guherandin = zêdebûn<!--zêdebûn/kêmbûn/neguhertin-->
|EPM rêz = 42.
|EPM çavk = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |date=2015 |accessdate=14 December 2015 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
|dirav = [[Pesoya Şîleyê|Peso]]
|dirav kod = CLP
|demjimêr = {{nowrap|[[Demjimêra Şîleyê|CLT û EAST]]<sup>c</sup>}}
|utc offset = −3 û −5
|demjimêr DST =
|utc offset DST =
|DST not =
|dijrabertî =
|celebê dîrokê =
|hatûçûn = rast
|koda înternetê = [[.cl]]
|iso3166kod = CL
|koda telefonê = [[+56]]
|berdilê hîmander =
|wêne nexşe3 =
|nexşe sernav3 =
|jêrenot a = [[Siyaseta Şîleyê#Şaxê Qanûnsaziyê|Zagonsazî]] li gor [[Valparaíso]] ye.
|jêrenot b = Tê de Girava Rojhilatê û [[Isla Sala y Gómez]]; ne di nav {{convert|1250000|km2}} ji herêmên li Antartîkê îdîakirin.
}}


'''Şîle''' ({{IPA-ku|ˈ|ʃ|i:|l|e|}};<ref>{{cite web |url=http://dictionary.reference.com/browse/Chile |title=Chile |publisher=Dictionary.reference.com |accessdate=14 November 2010}}</ref> {{IPA-es|ˈtʃile|lang}}), bi fermî '''Komara Şîleyê''' ({{Audio-es|República de Chile|RepChile.ogg}}),<!-- {{IPA-es|reˈpuβlika ðe ˈtʃile|}} --> dewletekî ji aliyê [[Amerîkaya Başûr]] gelek caran hate dagirkirin, di xeteka teng ên erdên ku di navbera [[zincîreçiyayên Andê]] a li rojhilat û li rojavayê [[Okyanûsa Pasîfîk|Okyanûsa Pasîfîkê]] ye. Paytext û bajarê mezin a Şîlîyê [[Santiago de Chile|Santiago]] ye. Sînorên wî bi [[Perû]] li bakur, bi [[Bolîvya]] li bakurrojhilat, bi [[Arjentîn]] li rojhilat, û bi [[Dertenga Dêrîk]] li başûrê dûr e. Erdên Şîleyê di Pasîfîkê de bi Giravên [[Juan Fernández Islands|Juan Fernández]], [[Salas y Gómez]], [[Desventuradas Islands|Desventuradas]], û [[Girava Paskalyayê]] li [[Okyanûsya]] ye. Şîle jî li ser {{convert|1250000|km2}} ya [[Antarktîka|Antarktîkayê]] îdîa dike, tevî ku hemû îdîaya di bin [[Peymana Antarktîkayê]] rawestandin in.
Ev welat wekî axeka zirav dikevit navbera [[zincîreçiyayên Andê]] û [[Okyanûsa Aram]]. Tevaya sînorê rojava yê welatî Okyanûsa Aram e. Hevsiyên Şîleyê ev in: li bakur [[Perû]], li bakurê rojhilat [[Bolîvya]], li rojhilat [[Arjentîn]]. [[Dertenga Dêrîk]] dikevit aliyê herî başur yê Şîleyê.

[[Wêne:Mapa administrativo de Chile.png|thumb|Nexşeya Şîleyê]]


[[Santiago de Chile|Santiago]] mezintirîn bajêr û paytextê Şîleyê ye.


== Galerî ==
== Galerî ==
Rêz 20: Rêz 155:


{{Welatên Amerîkayê}}
{{Welatên Amerîkayê}}
== Çavkanî ==


[[Kategorî:Şîle| ]]
[[Kategorî:Şîle| ]]

Guhartoya 14:12, 21 kanûna pêşîn 2016

Komara Şîleyê
República de Chile  (spanî)
Ala Mertal
Dirûşm: 
  • "Por la razón o la fuerza" (spanî)
  • "Aliyê rastê an karînê" [1]
Sirûd: 
Sirûda Neteweyî ya Şîle
Şîle bi keskê tarî tê xuyakirin; îdîakirin ku di heman demê de naskirin Herêma Antarktîkê bi keskê ronî tê xuyakirin.
PaytextSantiagoa
Nîşana Santiago de Chile
Nîşana Santiago de Chile

33°26′Bş 70°40′Ra / 33.433°Bş 70.667°Ra / -33.433; -70.667
Bajarê mezin Santiago
Nîşana Santiago de Chile
Nîşana Santiago de Chile
Zimanên fermî Spanî
Demonîm Şîleyan
Rêveberî serokatiya yekîne yên komara destûrî
 •  Serok Michelle Bachelet
Pêşvebirî Kongreya Neteweyî
 •  Meclîsa jorîn Senato
 •  Meclîsa jêrîn Odeya Cîgiran
Serxwebûn ji Spanyayê
 •  Yekem Hikûmeta Cûnta 18 Rezber 1810 
 •  Îlankirin 12 Reşemî 1818 
 •  Naskirin 25 Avrêl 1844 
 •  Destûra niha 11 Rezber 1980 (guhortin li 1989 û 2005) 
Rûerd
 •  Giştî 756,096,3 km2 (38.)
Gelhe
 •  2015 Texmînkirin 18,006,407[2] (62.)
 •  2012 Giştî 16,341,929[3]
 •  Tîrbûn 24/km2} (194.)
TBH (PHK) 2016 texmînkirin
 •  Giştî $457.534 trîlyon[4] (42.)
TBH (nomînal) 2016 texmînkirin
 •  Giştî $297.714 trîlyon (38.)
Gini (2011)▼ 50.3[5]
bilind
Dirav Peso (CLP)
Demjimêr CLT û EASTc (UTC−3 û −5)
Hatûçûna ajotinê rast
Koda telefonê +56
ISO 3166 CL
Înternet TLD .cl
a. Zagonsazî li gor Valparaíso ye.
b. Tê de Girava Rojhilatê û Isla Sala y Gómez; ne di nav 1.250.000 square kilometres (480.000 sq mi) ji herêmên li Antartîkê îdîakirin.

Şîle (/ˈʃiːlɛ/;[6] Spanî: [ˈtʃile]), bi fermî Komara Şîleyê (bi spanî: República de Chileⓘ), dewletekî ji aliyê Amerîkaya Başûr gelek caran hate dagirkirin, di xeteka teng ên erdên ku di navbera zincîreçiyayên Andê a li rojhilat û li rojavayê Okyanûsa Pasîfîkê ye. Paytext û bajarê mezin a Şîlîyê Santiago ye. Sînorên wî bi Perû li bakur, bi Bolîvya li bakurrojhilat, bi Arjentîn li rojhilat, û bi Dertenga Dêrîk li başûrê dûr e. Erdên Şîleyê di Pasîfîkê de bi Giravên Juan Fernández, Salas y Gómez, Desventuradas, û Girava Paskalyayê li Okyanûsya ye. Şîle jî li ser 1.250.000 square kilometres (480.000 sq mi) ya Antarktîkayê îdîa dike, tevî ku hemû îdîaya di bin Peymana Antarktîkayê rawestandin in.

Nexşeya Şîleyê


Galerî

Girêdanên derve

Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê Şîle de hene.

Wikimedia-Atlas: Şîle – Nexşên kevin û cografîk


Çavkanî

  1. ^ "100 peso Coin". Central Bank of Chile. Ji orîjînalê di 10 gulan 2012 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 16 îlon 2012.
  2. ^ "CIFRAS DE ENVEJECIMIENTO Y MIGRACIÓN MUESTRAN UN CHILE DISTINTO AL DE HACE UN DECENIO". POBLACIÓN PAÍS Y REGIONES – ACTUALIZACIÓN 2002–2012. National Statistics Institute. 4 îlon 2014. Roja gihiştinê 4 îlon 2014.
  3. ^ "Revisión del cuestionado Censo 2012 reduce población chilena a 16.341.929" (bi Spanish). Emol. Roja gihiştinê 26 sibat 2014.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (lînk)
  4. ^ "Chile". International Monetary Fund web site. tîrmeh 2016. Roja gihiştinê 27 tîrmeh 2016.
  5. ^ "Society at a Glance : Social Indicators OECD" (PDF). OECD. çiriya pêşîn 2012. Roja gihiştinê 28 çiriya pêşîn 2013.
  6. ^ "Chile". Dictionary.reference.com. Roja gihiştinê 14 çiriya paşîn 2010.
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Şîle&oldid=678593" hatiye standin.