Med

Mêd (Mad) Madeh (farsiya kevn) Mad (farsiya navîn) Μῆδοι (yewnanî) מָדַי (îbranî)
← BZ 678 — BZ 549 →
Împeratoriya Medî di salên 600'ê BZ de
Agahiyên gelemperî
Rêveberî		Keyanî - Monarşî
Paytext		Ekbatan
Ziman		Medî
Dîn		Zerdeştîtî
TBH		{{{tbh}}}
TBH/sal		{{{tbh kes}}}
Dirav		{{{dirav}}}
Dem		{{{dem}}}
Nîşana înternetê		{{{nîşana înternetê}}}
Kd. telefonê		{{{koda telefonê}}}
{{{agahîgelemp1 sernav}}}		{{{agahîgelemp1}}}
{{{agahîgelemp2 sernav}}}		{{{agahîgelemp2}}}
{{{agahîgelemp3 sernav}}}		{{{agahîgelemp3}}}
{{{agahîgelemp4 sernav}}}		{{{agahîgelemp4}}}
{{{agahîgelemp5 sernav}}}		{{{agahîgelemp5}}}
Gelhe
		{{{gelhe}}}
		{{{gelhe2}}}
		{{{gelhe3}}}
		{{{gelhe4}}}
		{{{gelhe5}}}
Rûerd
		{{{rûerd}}}
		{{{rûerd2}}}
		{{{rûerd3}}}
		{{{rûerd4}}}
		{{{rûerd5}}}
Dîrok û bûyer
BZ 612		Hilweşandina Nînova
BZ 28'ê gulanê 585		Şerê Halîsê
		{{{bûyer3}}}
		{{{bûyer4}}}
		{{{bûyer5}}}
		{{{bûyer6}}}
		{{{bûyer7}}}
		{{{bûyer8}}}
		{{{bûyer9}}}
		{{{bûyer10}}}
		{{{bûyer11}}}
		{{{bûyer12}}}
Serwerî
{{{sernav serokA}}}
		{{{serokA1}}}
700 - 647		Diyako
647 - 625		Ferwertîş
624 - 597		Xeşterîtê
597 - 585		Keyaksar
585 - 549		Astiyag
{{{sernav serokB}}}
		{{{serokB1}}}
		{{{serokB2}}}
		{{{serokB3}}}
		{{{serokB4}}}
		{{{serokB5}}}
{{{sernav serokC}}}
		{{{serokC1}}}
		{{{serokC2}}}
		{{{serokC3}}}
		{{{serokC4}}}
		{{{serokC5}}}
{{{sernav serokD}}}
		{{{serokD1}}}
		{{{serokD2}}}
		{{{serokD3}}}
		{{{serokD4}}}
		{{{serokD5}}}
{{{sernav serokE}}}
		{{{serokE1}}}
		{{{serokE2}}}
		{{{serokE3}}}
		{{{serokE4}}}
		{{{serokE5}}}
		{{{serokE6}}}
		{{{serokE7}}}
		{{{serokE8}}}
		{{{serokE9}}}
Karîna qanûndanînê
	{{{perleman}}}
		{{{perleman1}}}
		{{{perleman2}}}
		{{{perleman3}}}
		{{{perleman4}}}
		{{{perleman5}}}
Ya berê Ya paşê Împeratoriya Asûr Urartû Împeratoriya Hexamenişî

Împeratoriya Mêdî li Rojhilata navîn

Mêdî li gor wêneyekî almanî (li dora 1860-80)

Mêdî an jî Madî Ariyên berî tên nas kirin ku hezar sala berî zayînê, li rex Deryayê Xezer (Kaspî, Mazenderan) bi rojavaya Asya bar kirine. Di pirtûka pîroz a Avestayê de hatiye ku ew diyar mîna bihuştê ye.

Mêd, navê bereke dîrokî û desthilatdariya wan e. Mêdiyan li xaka ku Kurdistan, Îran û parçeyek ji Anatolî û Mezopotamyayê desthilatî kirine.

Di demên kevn de ji rojhilat, başûrê Kurdistan û başûrê Azerbaycanê re Mêda piçûk û ji Çiyayê Zagrosê û cihên wê ye din re jî Mêda mezin dihate gotin. Paytextê Med bajêrê Ekbatana bû.

Mêdiyan kari ku, yekemîn Împeratoriya heri mezin a Dema xwe ya Îraniya damezirînin, berî ku Kûruşê mezin împeratoriya Îraniya bi têkeliya mediyan û persiyan damezirîtên. Rola Mêdan ji ber wê yekê girîng e, ku sebeba desthilatiya Îraniyan ser Rojavayê Asya bûn.

Girêdanên derve

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Med de hene.