Orşelîm: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Orşelîm
Orşelîm
	Koordînat: 31°47′Bk 35°13′Rh / 31.783°Bk 35.217°Rh
Demonîm	Orşelîmî
Malper	jerusalem.muni.il
	biguhêre

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere

← Cudahiya kevntir Cudahiya nûtir →

Content deleted Content added

DîtbarîWîkînivîs

Inline

Guhartoya 15:39, 5 kanûna pêşîn 2017

Orşelîm yan Quds (bi îbranî: יְרוּשָׁלַיִם‎, lat. Yerushaláyim; bi erebî: القُدس‎, lat. al-Quds; bi zimanê misrî yê kevin Ruşalimum, bi zimanê asûriyan ê kevin Urusalim an jî Urisalimmu; bi zimanê yewnanî ê kevin Hiyerosolyma ^{[çavkanî hewce ye]}) bajarrekî dîrokî li Filistînê ye. Hem Filistîn û hem jî Îsraîl îdia dikin ku Quds paytextê wan e.

Di dema Îbrahîm de Melkîsedek li Orşelîmê padîşah û kahîn bû (Destpêkirin 14:18).

Wek ku ji "Nameyên el-Amarnayê" kifş dibe ^{[çavkanî hewce ye]}, Orşelîm di sedsaliya 14'an berî zayînê de, di destê misriyan de bû.

Piştî misriyan û heta dema Dawid padîşah, bajar di destê yêbûsiyan de ma^{[çavkanî hewce ye]}. Di sala 1000 berî zayînê Dawid Orşelîm vegirt (Samûêl II, 5:6-10) û kir peytexta xwe û kurên xwe. Ev wilo ma heta ku 587 berî zatînê padîşahê babîloniyan Nebûkadnesar êrîşî Orşelîmê kir û bajar ket destê wî.

537 berî zayînê padîşahê farisan Kîros destûr da cihûyan ku ji Babîlê vegerin cihê xwe û peytexta xwe dîsa ava bikin.

Di sala 70'ê berî zayînê serleşkerê romayî Tîtus bi ordiya xwe ve Orşelîm vegirt, şûreyên bajêr hilweşandin û gelek xanî jî xera kirin.

Di serîhildana Bar Koxba de (132 piştî zayînê) ordiya romayiyan careke din ket Orşelîmê û hemû cihû hatin sirgûnkirin; hingê romayiyan jî navê bajêr danî Eliya Kapîtolîna^{[çavkanî hewce ye]}. Bi vê yekê dixwestin ji pûtekî wan ê bi navê "Yûpiter Kapîtolînus" re hurmetê bikin.

638 piştî zayînê misilman ketin Orşelîmê û navê bajêr kirin Quds, yanî "pîroz"^{[çavkanî hewce ye]}.

Navên cuda yên bajarê Orşelîmê

Bawermendên mesîhî û misilman bajar wekî "Bajarê Pîroz" (bi îngilîzî: the Holy City), "Qudsa Pîroz" û "Qudsa Şerif" (Kudüs-i Şerif, Quds ash-Sharif) bi nav dikin.

Galerî

Mertala Orşelîmê
Alaya bajarê Orşelîmê
Dîwarê rojava yê Orşelîmê

Çavkanî

^ "Baitul Muqaddas". Book Home. 1 kanûna paşîn 2007 – bi riya Google Books.
^ "Facts and Figures". jerusalem.muni.il.
^ "LOCALITIES, POPULATION AND DENSITY PER SQ. KM., BY METROPOLITAN AREA(1) AND SELECTED LOCALITIES" (PDF). Israel Central Bureau of Statistics. Roja gihiştinê 18 îlon 2016.

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

[1] "Baitul Muqaddas". Book Home. 1 kanûna paşîn 2007 – bi riya Google Books.

[2] "Facts and Figures". jerusalem.muni.il.

[3] "LOCALITIES, POPULATION AND DENSITY PER SQ. KM., BY METROPOLITAN AREA(1) AND SELECTED LOCALITIES" (PDF). Israel Central Bureau of Statistics. Roja gihiştinê 18 îlon 2016.

@@ Rêz 38: / Rêz 38: @@
 | formata koordînatê            = dms
 | awayê binebeş                 = Welat
-| navê binebeş                  = {{ISR}}
+| navê binebeş                  = [[Filistîn (herêm)]]
 | awayê binebeş1                = Rêveberî
 | navê binebeş1                 = {{ISR}}
 | awayê binebeş2                = Îdîakirin
-| navê binebeş2                 = [[Îsraêl]] û [[Filîstîn]]
+| navê binebeş2                 = [[Filîstîn]] û [[Îsraêl]]
 | awayê binebeş3                = [[Navçeyên Îsraêlê|Navçe]]
 | navê binebeş3                 = [[Navçeyên Orşelîmê]]
@@ Rêz 128: / Rêz 128: @@
 }}
-'''Orşelîm''' an '''Quds''' ({{bi-he|יְרוּשָׁלַיִם|Yerushaláyim}}; {{bi-ar|القُدس|al-Quds}}; bi zimanê misrî yê kevin ''Ruşalimum'', bi zimanê asûriyan ê kevin ''Urusalim'' an jî ''Urisalimmu''; bi zimanê yewnanî ê kevin ''Hiyerosolyma'' {{Çavk}}) paytexta [[Îsrael]]ê ye.
+'''Orşelîm''' yan '''Quds''' ({{bi-he|יְרוּשָׁלַיִם|Yerushaláyim}}; {{bi-ar|القُدس|al-Quds}}; bi zimanê misrî yê kevin ''Ruşalimum'', bi zimanê asûriyan ê kevin ''Urusalim'' an jî ''Urisalimmu''; bi zimanê yewnanî ê kevin ''Hiyerosolyma'' {{Çavk}}) bajarrekî dîrokî li [[Filistîn (herêm)|Filistîn]]ê ye. Hem [[Dewleta Filistînê|Filistîn]] û hem jî [[Îsraîl]] îdia dikin ku Quds paytextê wan e.
 Di dema [[Îbrahîm]] de Melkîsedek li Orşelîmê padîşah û kahîn bû ([[Destpêkirin]] 14:18).
@@ Rêz 146: / Rêz 146: @@
 ==Navên cuda yên bajarê Orşelîmê==
-Bawermendên mesîhî û misilman bajar wekû "Bajarê Pîroz" (bi îngilîzî: ''the Holy City''), "Qudsa Pîroz" û "Qudsa Şerif" (''Kudüs-i Şerif, Quds ash-Sharif'') bi nav dikin.
+Bawermendên mesîhî û misilman bajar wekî "Bajarê Pîroz" (bi îngilîzî: ''the Holy City''), "Qudsa Pîroz" û "Qudsa Şerif" (''Kudüs-i Şerif, Quds ash-Sharif'') bi nav dikin.
 == Galerî ==
@@ Rêz 163: / Rêz 163: @@
 {{kurt}}
+[[Kategorî:Filistîn]]
 [[Kategorî:Îsraêl]]
 [[Kategorî:Paytextên Asyayê]]