Asîda amînî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added

Inline

Guhartoya 17:46, 15 kanûna paşîn 2018

Asîda amînî (aa) an jî tirşiya amînî yekeya (monomer) proteînan ê. Terma asîda amînî ji navê du koman pêk tê ,koma amîno û koma asîda karboksîlê. Van her du kom jî di pêkhateya asîda amînî de cih digirin. Di xane û şaneyên zîndeweran de 21 cureya asîda amînî(aa) heye. Li gor hejmar,cure û rêza asîdên amînî yên polîpeptîdê, proteînên curbecur çê dibin. Bi gelemperî di lîteraturê de 20 asîdên amînî bi nav dikin, lê bi rastî di sedsala 21an pişti peyda kirina asîda amînî ya bi navê seleonosîstîn (selenocysteine) di nav xaneyên eukaryotî de hejmara aa gihîşt 21an. Lê emê li vir li gor lîteratura belave li ser 20 asîdên amînî bisekinin.

Di pekhateya hemû asîdên amînî de li gel beşên hevpişk, beşek yekta jî heye ku cure ya aa dîyar dike. Di hemû asîdên amînî de karbonek navendî heye, ev karbon bi çar bendan bi molekulan ve girêdayî ye. Bendek karbonê bi hîdrojenê ve girêdayî ye, benda duyem bi koma karboksîlê, a sêyem bi koma amînê giredayî ye. Van hersê bêş di pêkhateya hemû aa de hevpişk e. Benda çaremîn a karbona navendî bi rêza talî (Koma guhêrbar) ve girêdayî ye. Molekulen rêza talî bi tîpa R tê nîşankirin. Molekulên rêza talî cureya asîda amînê dîyar dike. Loma herî kêm 20 cureyên rêza talî heye.

Zîndewerên ototrofî(yên fotosentezî û yên kemosentezî) dikarin hemû cureyên asîda amînî bi serê xwe çê bikin. Riwek zindewerên otototrofî ne. Loma riwek ji hawirdora xwe madeyên înorganîk digirin û ji wan asîdên amînî jî tê de hemû pêkhatiyên organîk ava dikin. Lê zîndewerên heterotrofî, wekî minak, hemû ajal divê hin cureyên asîda amînî di nav xurekên(adan) xwe de bigire. Ji boy tenduristiya laşê, di xaneyên mirov de divê hertim herî kêm 20 cureya asîda amînî hebe. Tenê bi hebûna hemû cureyên asîda amînî xane bi têra xwe proteîn, enzîm û hormonan çê dike. Ji bîst cureya asîda amînî, deh hev di xaneyên mirov de, bi kar anîna molekulên wekî karbohîdrad û asîdên rûnê tên çêkirinê. Lê deh heb asîden amînî divê bi awayekî hazir wekî xurek bên girtin. Ew asîdên amînî yên di xaneyê mirov de çê nabin û bi tenê di nav adanên biproteîn ve tên girtin, wekî asîdên amîni yên bingehîn bi nav dibin. Wekî mînak, Valîn(Valîne) asîda amînî ya bingehîn e.

Çavkanî

[1]
[2]

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)

(Biyolojiya Bi Kurdî 02:25, 23 kewçêr 2017 (UTC))

Guhartoya 17:46, 15 kanûna paşîn 2018 biguhêre CommonsDelinker (gotûbêj \| beşdarî) 2874 guhartin Wêneyê bi navê Amino_acids_ku.png ji gotarê hate jêbirin, ji ber ku ew li Commonsê ji aliyê Jcb ve hate jêbirin. Sedema jêbirinê: Copyright violation; see Commons:Licensing - ← Cudahiya kevntir		Guhartoya 17:46, 15 kanûna paşîn 2018 biguhêre betal bike CommonsDelinker (gotûbêj \| beşdarî) 2874 guhartin Wêneyê bi navê AminoAcidball_ku.svg ji gotarê hate jêbirin, ji ber ku ew li Commonsê ji aliyê Jcb ve hate jêbirin. Sedema jêbirinê: Copyright violation; see Commons:Licensing - Cudahiya nûtir →
Rêz 1:		Rêz 1:
	[[Wêne:AminoAcidball ku.svg\|thumb\|250px]]
	'''Asîda amînî''' (aa) an jî '''tirşiya amînî''' yekeya (monomer) proteînan ê. Terma ''asîda amînî'' ji navê du koman pêk tê ,koma amîno û koma asîda karboksîlê. Van her du kom jî di pêkhateya asîda amînî de cih digirin. Di xane û şaneyên zîndeweran de 21 cureya asîda amînî(aa) heye. Li gor hejmar,cure û rêza asîdên amînî yên polîpeptîdê, proteînên curbecur çê dibin. Bi gelemperî di lîteraturê de 20 asîdên amînî bi nav dikin, lê bi rastî di sedsala 21an pişti peyda kirina asîda amînî ya bi navê seleonosîstîn (selenocysteine) di nav xaneyên eukaryotî de hejmara aa gihîşt 21an. Lê emê li vir li gor lîteratura belave li ser 20 asîdên amînî bisekinin.		'''Asîda amînî''' (aa) an jî '''tirşiya amînî''' yekeya (monomer) proteînan ê. Terma ''asîda amînî'' ji navê du koman pêk tê ,koma amîno û koma asîda karboksîlê. Van her du kom jî di pêkhateya asîda amînî de cih digirin. Di xane û şaneyên zîndeweran de 21 cureya asîda amînî(aa) heye. Li gor hejmar,cure û rêza asîdên amînî yên polîpeptîdê, proteînên curbecur çê dibin. Bi gelemperî di lîteraturê de 20 asîdên amînî bi nav dikin, lê bi rastî di sedsala 21an pişti peyda kirina asîda amînî ya bi navê seleonosîstîn (selenocysteine) di nav xaneyên eukaryotî de hejmara aa gihîşt 21an. Lê emê li vir li gor lîteratura belave li ser 20 asîdên amînî bisekinin.