Japon: Cudahiya di navbera guhartoyan de
ref. Etîket: 2017 amûra guhartina çavkaniyê |
BKurteya guhartinê tine |
||
Rêz 39: | Rêz 39: | ||
| nexşe_sernav = |
| nexşe_sernav = |
||
}} |
}} |
||
'''Japon''' an ''Japonya'' an ''Japan''<ref> |
'''Japon''' an '''Japonya''' an '''Japan'''<ref>D. Îzolî, Ferhenga kurdî-tirkî-kurdî: Japan, xelkê Japanê.</ref> an jî '''Yaban''' (Bi japonî: 日本, ''Nihon'' an jî ''Nippon'', navê fermî 日本国, ''Nihon-koku'' an jî '' Nippon-koku''), li başûr-rojavaya Asyayê welatekî girav e. Japon di [[Okyanûsa Mezin]] de ji [[Deryaya Japanê]] digihije heta [[Çîn]], [[Korêya Bakur]], [[Komara Korêyê|Korêya Başûr]] û rojhilata [[Rûsya|Rusyayê]], li bakur [[Deryaya Oxotskê|Deryaya Ohotskê]], li başûr [[Deryaya Çîna Rojhilat]] û [[Taywan]]<nowiki/>ê. Karakterên kanji yên ku navê Japon pêk tînin, têne wateyên "tav/roj" û "nijad/reh". Ji ber vê jî Japon wekî "Welatê ku tav lê hiltê" tê zanîn. |
||
Japon [[Arxîpela Japonî|komgiravekî]] ye ku ji 6.852 giravan pêk tê. Giravên herî mezin Honshu, Hokkaido, Kyushu û Shikoku ne û ji % 97ê ya welêt dihewînin û giravên din erdên çiyayî ne û hin ji wan ji [[Volkan|agirpij]] in ku çiyayê herî mezin ê Japon, [[Çiyayê Fuji]] agirpijekî ye. Japon ji ber nifûsa xwe ya mezin, dehemîn welatê herî şênî ye. Metropola [[Tokyo]] ya Mezin a ku li Honshuyê ye, bi tevahiya paytexta kiryariyê, Tokyoyê û prefektor û bajarên li dora wê ne, digihijin zêdetirî 30 mîlyon nifûsî û ev taybetî vê qadê dike metropolitena herî mezin a cîhanê. |
Japon [[Arxîpela Japonî|komgiravekî]] ye ku ji 6.852 giravan pêk tê. Giravên herî mezin Honshu, Hokkaido, Kyushu û Shikoku ne û ji % 97ê ya welêt dihewînin û giravên din erdên çiyayî ne û hin ji wan ji [[Volkan|agirpij]] in ku çiyayê herî mezin ê Japon, [[Çiyayê Fuji]] agirpijekî ye. Japon ji ber nifûsa xwe ya mezin, dehemîn welatê herî şênî ye. Metropola [[Tokyo]] ya Mezin a ku li Honshuyê ye, bi tevahiya paytexta kiryariyê, Tokyoyê û prefektor û bajarên li dora wê ne, digihijin zêdetirî 30 mîlyon nifûsî û ev taybetî vê qadê dike metropolitena herî mezin a cîhanê. |
Guhartoya 16:41, 8 adar 2018
日本 Nippon û Nihon | |||||
Japon | |||||
| |||||
Sirûda netewî: Kimi ga yo | |||||
Zimanên fermî | Japonî
| ||||
Paytext | Tokyo 35°41′Bk 139°46′Rh / 35.683°Bk 139.767°Rh | ||||
Bajarê mezin | Tokyo | ||||
Sîstema siyasî | Keyîtî | ||||
- Împerator - Serekwezîr |
Akihito Yoshihiko Noda | ||||
Rûerd - Giştî - Av (%) |
377.944 km2 0,8 | ||||
Gelhe - Giştî (2008) - Berbelavî |
127.288.419 kes 336,8 kes/km2 | ||||
Serxwebûn | 3'ê gulanê 1947 (makeqanûn) | ||||
Dirav | Yen (JPY) | ||||
Dem | UTC+9 | ||||
Nîşana înternetê | .jp | ||||
Koda telefonê | +81 | ||||
Japon an Japonya an Japan[1] an jî Yaban (Bi japonî: 日本, Nihon an jî Nippon, navê fermî 日本国, Nihon-koku an jî Nippon-koku), li başûr-rojavaya Asyayê welatekî girav e. Japon di Okyanûsa Mezin de ji Deryaya Japanê digihije heta Çîn, Korêya Bakur, Korêya Başûr û rojhilata Rusyayê, li bakur Deryaya Ohotskê, li başûr Deryaya Çîna Rojhilat û Taywanê. Karakterên kanji yên ku navê Japon pêk tînin, têne wateyên "tav/roj" û "nijad/reh". Ji ber vê jî Japon wekî "Welatê ku tav lê hiltê" tê zanîn.
Japon komgiravekî ye ku ji 6.852 giravan pêk tê. Giravên herî mezin Honshu, Hokkaido, Kyushu û Shikoku ne û ji % 97ê ya welêt dihewînin û giravên din erdên çiyayî ne û hin ji wan ji agirpij in ku çiyayê herî mezin ê Japon, Çiyayê Fuji agirpijekî ye. Japon ji ber nifûsa xwe ya mezin, dehemîn welatê herî şênî ye. Metropola Tokyo ya Mezin a ku li Honshuyê ye, bi tevahiya paytexta kiryariyê, Tokyoyê û prefektor û bajarên li dora wê ne, digihijin zêdetirî 30 mîlyon nifûsî û ev taybetî vê qadê dike metropolitena herî mezin a cîhanê.
Xebatên arkeolojiyê rê didin ku ji serdema Paleolitikê vir ve mirov li giravên Japonê dijîn. Di dîroka nivîskiyê de navê Japon cara yekemîn di metnên Çîniyan de derbas dibe ku ji sedsalê 1emîn mane. Bandora îzolebûnê li ser dîroka Japonê ber bi çav in. Çanda Japon a îroyîn ji hevbandoriya derve û rûdanên hindurîn pêk hatiye. Ji pejirandina makezagonê ya 1947ê vir ve Japon bi monarşiya destûrî tê bi rê ve birin. Serê dewletê împaratora Japon e, serê hikûmetê jî serokwezîr e. Parlemento bi hilbijartinê dikeve ser karê.
Li gorî têrbûna berhemên hundirî, Japon, piştî DYAyê li cîhanê duyemîn e.[2][3] Endama NY, G8 û APEC e. Budçeya parastinê ya Japon li cîhanê rêza 5emîn e.
Çavkanî
- ^ D. Îzolî, Ferhenga kurdî-tirkî-kurdî: Japan, xelkê Japanê.
- ^ http://web.archive.org/web/20151220044055/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html
- ^ http://web.archive.org/web/20090721161422/http://www.cfr.org:80/publication/13144/asias_overlooked_great_power.html
Girêdanên derve
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |