Qereyazî: Cudahiya di navbera guhartoyan de
B →Mijarên têkildar: Bot: Binêre jî → Mijarên têkildar |
Tawîz qasî (gotûbêj | beşdarî) B Sererastkirina peyva başûr Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl |
||
Rêz 34: | Rêz 34: | ||
== Erdnîgarî == |
== Erdnîgarî == |
||
Navçeyek li [[ |
Navçeyek li [[Başûr]] - [[Rojhelat]]ê Erzîromê ye. Qereyazî gelekî bilind e û deşt û zozan li Qereyaziyê kem in. [[Çiya Gewrk]] (2.900 m) li başûrê Qereyaziyê e. |
||
== Dîrok == |
== Dîrok == |
Guhartoya 07:07, 5 hezîran 2019
Navçeya Qereyaziyê Karayazı | |
Navçe | |
Welat | Bakurê Kurdistanê |
---|---|
Dûgel | Tirkiye |
Parêzgeh | Erzîrom (parêzgeh) |
Serbajar | Qereyazî |
Qeymeqam | Ahmet Gencer |
Hejmara nahiyan | 3 nahiye |
Hejmara bajarokan | 1 bajarok |
Hejmara gundan | 70 gund |
Gelhe (2011) | 32.664[1] kes |
Rûerd | 2.372 km2 |
Berbelavî | 14,2 kes/km2 |
Bajarê navendî | |
Gelhe (2011) | 4.784 kes |
Koordînat | 39°42′5″Bk 42°8′35″Rh / 39.70139°Bk 42.14306°Rh |
Bilindayî | 2.280 m |
Koda postayê | 25830 |
Koda telefonê | (+90) 442 |
Bêraqdar an Qereyazî an jî Qeza (bi tirkî: Karayazı) navçeyêke Erziromê ye. Xelkê herêmî Qeza dibêje.
Erdnîgarî
Navçeyek li Başûr - Rojhelatê Erzîromê ye. Qereyazî gelekî bilind e û deşt û zozan li Qereyaziyê kem in. Çiya Gewrk (2.900 m) li başûrê Qereyaziyê e.
Dîrok
Qereyazî li welate Serhedê herêmeke dirokî ye. Darazê Urartu, Med, Pers, Bîzans, Ermenî, Ereb, Selçûqî, Osmanî û Rusa li ser derbaz bûye. Li nêzikî gundê Beyro mixareya Cunî nişan dide ku Tirkên Oxiz (Oğuz) demeki kin lê mane. Li dema Osmanîliye da nave Qereyazî bi serhildanan hatiye bîhîstin. Li ser şerê gundê Hespreş (bi tirkî: Üzengili) klamên dengbêja hene.
Li herême eşirên Zirkan, Cemaldînî, Banoki Dimilî, Berazî (Êzîdî) û Sipkan (Êzîdî) pir in. Eşîrên Qereyaziyê demekî li ser navê Zirkî/Zirkan Konfedere bûne. Piranîya wan cejna dikin ku eslê xwe Zirkî ne. Axaye Zirikan Keremê Qolaxasî ji herêma Goksiyê, dema koçrevîye Ermeniyan de bi hengên Hamidiyên be parastina herême kirîye û paşe bi axayên hesenan be, di serhildana hesenan de hatîye şehîdkirin. Navê Qereyaziyê yek ji bi nave Rêbiraya te zanin. Demeki je re gotine Rêbira Bajer . Serhildana Elîcan jî li herêma Qereyaziyê û Dûtaxê tekîyaye. Li herême gelekî mezel û vexuyên Ermenîyanen din hene. Tê zanîn ku li herême pêşiya sed salan gelekî Ermenî jî dijîyan. Piştî koçberkirina Ermeniyan zehf eşîrên Kurdan, ên ji Çewlîgê û Qersê hatine Qereyaziyê û di şûna Ermeniyan de bi cîh û war bûne.
Demografî
Serjimarê navçeyê niha nêzî 34.000 e, ji wan qasî 5 .000 kes li bajerê Qereyaziyê dijî. Gelê herême hemû Kurd in û bi Zaravayê Kurmancî qise dikin.
Kurdên herême hemû Misilmanê Sunnî ne, têne di gundê Gazbêlê de 5-6 malbatên Kurdên Elewî ango Zerdeştîtî hene.
Aborî
Gelê herême bi zêdeyî Cotkarin, belê xwedîkirina pez û devar jî xwedî cîhekî girînge li herême. Berkêşana hingiv li Qereyaziyê heye. Hingivê Qereyaziyê li Kurdistan û Tirkiyeyê bi nav û deng e.
Çand û huner
Ji Qereyaziyê gelek dengbêj derketine. Evdalê Zeynikê, Bedrane Reso, Şakiro, Mihemedê Canşa ji wana çend havin. Evdalê Zeynikê ji gunde Qanciyan (bi tirkî: Selenli) bû.
Mijarên têkildar
Girêdanên derve
Çavkanî