Gansu: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine |
Kurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
[[File:China Gansu.svg|thumb|Gansu]] |
[[File:China Gansu.svg|thumb|Gansu]] |
||
'''Gansu''' ([[Zimanê çînî| |
'''Gansu''' ([[Zimanê çînî|çînî]]: 甘肃 / 甘肅; "Gānsù") [[parêzgeh]]eke [[Çîn]] e. Ji ber ku korîdorek teng bû, ew ji bo sedsalan wekî derî di navbera herêma Huanghe ya jor ([[çemê Zer]]) û deverên rojavayê Çînê re xizmet kir. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Dîrok == |
== Dîrok == |
||
Gansu di [[xanedana Qin]] (221-206 B.Z.) |
Gansu di [[xanedana Qin]] (221-206 B.Z.) de tevlî axa Çînê bû. [[Marco Polo]] ji vir ra ketîye Çînê û gelek kesan serdana vê deverê kirîye. Navê Gansu ji navên deverên Ganzhou û Suzhou di dema [[xanedana Yuan]] de hate afirandin (1206-1368). Ji 1644an heta 1911an, ew di bin rêveberiya [[xanedana Qing]] (Manchu) da ma. [[Zuo Zongtang]] (1812-1885), yek ji serwerên herî navdarê vê serdemê, piştî serhildanên Taiping û misilmanan (1862-1877), nêzîkî 50 salî demeke aşîtî/aramî pêk anî. Di sala 1920an de, yek ji [[Erdhej|erdhêj]]a herî mezîn ya cîhanê , li vir pêk hat. Li rojhilatê Gansuyê erdheja bi mezinahiya 8,6 qewimî. Nêzîkî 200.000-250.000 kesan jîyana xwe ji dest da û pir bajar û bajarok hilweşîya. <br /> |
||
== |
== Erdnîgarî == |
||
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu da plato ne. Gansu ya rojhilat, navenda erdhejê ya Çînê ye. Li Gansu, di navbera [[havîn]] û [[zivistan]] |
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu da plato ne. Gansu ya rojhilat, navenda erdhejê ya Çînê ye. Li Gansu, di navbera [[havîn]] û [[zivistan]]ê de cûdahiyên germê yên mezin hene. <br /> |
||
== Demografî == |
== Demografî == |
||
Piraniya [[nifûs]] |
Piraniya [[nifûs]]a Çînî (Han) (92%) ne. Di nav gelan de civakên [[Mongol]], [[Tirk]] û [[Tîbet]]î jî hene. <br /> |
||
== Aborî == |
== Aborî == |
||
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. [[Neft]], [[komir]] û [[hesin]] tê derxistin. |
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. [[Neft]], [[komir]] û [[hesin]] tê derxistin. |
||
Parêzgeh li Çînê navendek hêza [[atom]] |
Parêzgeh li Çînê navendek hêza [[atom]]î/nukleer ê ye. |
||
Rêz 32: | Rêz 33: | ||
== Çavkanî == |
== Çavkanî == |
||
{{werger çavkanî|tr|Kansu}} |
|||
[[:tr:Kansu|https://tr.wikipedia.org/wiki/Gansu]] |
|||
https://en.wikipedia.org/wiki/Gansu |
|||
Rêz 43: | Rêz 43: | ||
[[Kategorî:Çîn]] |
[[Kategorî:Çîn]] |
||
[[Kategorî:Çînî]] |
|||
[[Kategorî:Parêzgeh]] |
[[Kategorî:Parêzgeh]] |
Guhartoya 13:06, 23 nîsan 2020
Gansu (çînî: 甘肃 / 甘肅; "Gānsù") parêzgeheke Çîn e. Ji ber ku korîdorek teng bû, ew ji bo sedsalan wekî derî di navbera herêma Huanghe ya jor (çemê Zer) û deverên rojavayê Çînê re xizmet kir.
Serbajarê parêzgehê Lanzhou ye, rûerdê parêzgehê 454.000 km² ye, di 2004an de hejmara niştecîhên parêzgehê digihe 454.000 kesî.
Dîrok
Gansu di xanedana Qin (221-206 B.Z.) de tevlî axa Çînê bû. Marco Polo ji vir ra ketîye Çînê û gelek kesan serdana vê deverê kirîye. Navê Gansu ji navên deverên Ganzhou û Suzhou di dema xanedana Yuan de hate afirandin (1206-1368). Ji 1644an heta 1911an, ew di bin rêveberiya xanedana Qing (Manchu) da ma. Zuo Zongtang (1812-1885), yek ji serwerên herî navdarê vê serdemê, piştî serhildanên Taiping û misilmanan (1862-1877), nêzîkî 50 salî demeke aşîtî/aramî pêk anî. Di sala 1920an de, yek ji erdhêja herî mezîn ya cîhanê , li vir pêk hat. Li rojhilatê Gansuyê erdheja bi mezinahiya 8,6 qewimî. Nêzîkî 200.000-250.000 kesan jîyana xwe ji dest da û pir bajar û bajarok hilweşîya.
Erdnîgarî
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu da plato ne. Gansu ya rojhilat, navenda erdhejê ya Çînê ye. Li Gansu, di navbera havîn û zivistanê de cûdahiyên germê yên mezin hene.
Demografî
Piraniya nifûsa Çînî (Han) (92%) ne. Di nav gelan de civakên Mongol, Tirk û Tîbetî jî hene.
Aborî
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. Neft, komir û hesin tê derxistin.
Parêzgeh li Çînê navendek hêza atomî/nukleer ê ye.
Galerî
Çavkanî
- Ev gotar ji agahiyên naveroka gotara wekhev a Wîkîpediyaya tirkî pêk tê.