Gansu: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine |
BKurteya guhartinê tine |
||
Rêz 1: | Rêz 1: | ||
[[File:China Gansu.svg|thumb|Gansu]] |
[[File:China Gansu.svg|thumb|Gansu]] |
||
'''Gansu''' ([[Zimanê çînî|çînî]]: |
'''Gansu''' ([[Zimanê çînî|çînî]]:甘肃 / 甘肅, ''Gānsù'') [[parêzgeh]]eke [[Çîn]]ê ye. Ji ber ku korîdoreke teng bû, ew ji bo sedsalan wekî derî di navbera herêma Huangheya jor ([[çemê Zer]]) û deverên rojavayê Çînê re xizmet kir. |
||
Serbajarê parêzgehê [[Lanzhou]] ye, rûerdê parêzgehê 454.000 km² ye, di 2004an de hejmara niştecîhên parêzgehê digihe 454.000 kesî. |
Serbajarê parêzgehê [[Lanzhou]] ye, rûerdê parêzgehê 454.000 km² ye, di 2004an de hejmara niştecîhên parêzgehê digihe 454.000 kesî. |
||
== Dîrok == |
== Dîrok == |
||
Gansu di [[xanedana Qin]] (221-206 B.Z.) de tevlî axa Çînê bû. [[Marco Polo]] ji vir ra |
Gansu di [[xanedana Qin]] (221-206 B.Z.) de tevlî axa Çînê bû. [[Marco Polo]] ji vir ra ketiye Çînê û gelek kesan serdana vê deverê kiriye. Navê Gansu ji navên deverên Ganzhou û Suzhou di dema [[xanedana Yuan]] de hate afirandin (1206-1368). Ji 1644an heta 1911an, ew di bin rêveberiya [[xanedana Qing]] (Manchu) de ma. [[Zuo Zongtang]] (1812-1885), yek ji serwerên herî navdarê vê serdemê, piştî serhildanên Taiping û misilmanan (1862-1877), nêzîkî 50 salî demeke bi aştî pêk anî. Di sala 1920an de yek ji [[Erdhej|erdhêj]]a herî mezin ya cîhanê li vir pêk hat. Li rojhilatê Gansuyê erdheja bi mezinahiya 8,6 qewimî. Nêzîkî 200.000-250.000 kesan jiyana xwe ji dest da û pir bajar û bajarok hilweşiya. |
||
== Erdnîgarî == |
== Erdnîgarî == |
||
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu |
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu de [[plato]] ne. Gansuya rojhilat, navenda erdhejê ya Çînê ye. Li Gansu di navbera [[havîn]] û [[zivistan]]ê de cûdahiyên germê yên mezin hene. <br /> |
||
== Demografî == |
== Demografî == |
||
Piraniya [[nifûs]]a |
Piraniya [[nifûs]]a Çînê [[Han]] e (92%). Di nav gelan de civakên [[mongol]], [[tirk]] û [[tîbetî]] jî hene. |
||
== Aborî == |
== Aborî == |
||
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. [[Neft]] |
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. [[Neft]] û [[komir]] û [[hesin]] tê derxistin. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Galerî == |
== Galerî == |
||
[[File:JiayuguanFort.jpg|100px]] |
[[File:JiayuguanFort.jpg|100px]] |
||
[[File:Summer Vacation 2007, 263, Watchtower In The Morning Light, Dunhuang, Gansu Province.jpg|100px]] |
[[File:Summer Vacation 2007, 263, Watchtower In The Morning Light, Dunhuang, Gansu Province.jpg|100px]] |
||
[[File:Cernuschi Museum 20060812 156.jpg|100px]] |
[[File:Cernuschi Museum 20060812 156.jpg|100px]] |
||
[[File:Daxia-River-Valley-panorama-5902+5903+5904+5905+5906.jpg|100px]] |
[[File:Daxia-River-Valley-panorama-5902+5903+5904+5905+5906.jpg|100px]] |
||
== Çavkanî == |
== Çavkanî == |
||
{{Çavkanî}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Şablon:Gansu}} |
{{Şablon:Gansu}} |
||
{{ |
{{BDabeşbûna îdarî ya Çînê li asta parêzgehan}} |
||
[[Kategorî:Çîn]] |
[[Kategorî:Çîn]] |
||
[[Kategorî: |
[[Kategorî:Parêzgehên Çînê]] |
Guhartoya 18:10, 23 nîsan 2020
Gansu (çînî:甘肃 / 甘肅, Gānsù) parêzgeheke Çînê ye. Ji ber ku korîdoreke teng bû, ew ji bo sedsalan wekî derî di navbera herêma Huangheya jor (çemê Zer) û deverên rojavayê Çînê re xizmet kir.
Serbajarê parêzgehê Lanzhou ye, rûerdê parêzgehê 454.000 km² ye, di 2004an de hejmara niştecîhên parêzgehê digihe 454.000 kesî.
Dîrok
Gansu di xanedana Qin (221-206 B.Z.) de tevlî axa Çînê bû. Marco Polo ji vir ra ketiye Çînê û gelek kesan serdana vê deverê kiriye. Navê Gansu ji navên deverên Ganzhou û Suzhou di dema xanedana Yuan de hate afirandin (1206-1368). Ji 1644an heta 1911an, ew di bin rêveberiya xanedana Qing (Manchu) de ma. Zuo Zongtang (1812-1885), yek ji serwerên herî navdarê vê serdemê, piştî serhildanên Taiping û misilmanan (1862-1877), nêzîkî 50 salî demeke bi aştî pêk anî. Di sala 1920an de yek ji erdhêja herî mezin ya cîhanê li vir pêk hat. Li rojhilatê Gansuyê erdheja bi mezinahiya 8,6 qewimî. Nêzîkî 200.000-250.000 kesan jiyana xwe ji dest da û pir bajar û bajarok hilweşiya.
Erdnîgarî
Taybetmendiya herî berbiçav a bingeha xwezayî di Gansu de plato ne. Gansuya rojhilat, navenda erdhejê ya Çînê ye. Li Gansu di navbera havîn û zivistanê de cûdahiyên germê yên mezin hene.
Demografî
Piraniya nifûsa Çînê Han e (92%). Di nav gelan de civakên mongol, tirk û tîbetî jî hene.
Aborî
Pembo, rûnê felq, zebeş, garis hilberên bazirganî yên çandinî yên sereke ne. Lêbelê, aboriya Gansu bi piranî li ser bingeha maden derxistinê ye. Neft û komir û hesin tê derxistin.
Parêzgeh li Çînê navendek hêza nukleer e.
Galerî
Çavkanî
- Ev gotar ji agahiyên naveroka gotara wekhev a Wîkîpediyaya tirkî pêk tê.