Æthelstan: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Kurteya guhartinê tine Etîket: Guhartina mobîl Guhartina sepana mobîl Guhartina sepana Androidê |
B Min ji bo sah key Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
||
Rêz 57: | Rêz 57: | ||
| zarok = |
| zarok = |
||
}} |
}} |
||
'''Æthelstan''' an '''Athelstan'''(/Eselstan/ˈæθəlstæn/;Bi Îngilîziya Kevn: Æþelstan an Æðelstān; Norweciya kevn: Aðalsteinn tê wateya "kevirê esîl" z.894-27'a Cotmehê sala 939'an) di navbera salên 924'an heta 927'an |
'''Æthelstan''' an '''Athelstan'''(/Eselstan/ˈæθəlstæn/;Bi Îngilîziya Kevn: Æþelstan an Æðelstān; Norweciya kevn: Aðalsteinn tê wateya "kevirê esîl" z.894-27'a Cotmehê sala 939'an) di navbera salên 924'an heta 927'an keyê anglosaksonan û 927'an heta mirina xwe, yanî sala 939'an şahê hemû Îngilîzan bû.Ew kurê [[Edwardê Kal]] û jina wî ya yekê, [[Ecgwynn]] bû.Dîroknasên nûjen ên Îngilistanê, Edwardê wekî yekem şahê Îngilîzan û yek ji mezintirîn keyên Anglosaksonan dihesibînin. Qet nezewicî û zarokên wî çênebûn.Piştî wî zirbirayê wî [[Edmund I şahê Wessexê|Edmundê I]] rûnişt li ser texta Îngilîstanê. |
||
Dema ku [[Edwardê Kal]] mir, Merciayiyan Æthelstanê wekî |
Dema ku [[Edwardê Kal]] mir, Merciayiyan Æthelstanê wekî Keyê [[Keyaniya Merciayê|Merciayê]] qebûl kirin.Dive ku zirbirayê wî [[Ælfweard]] pêşiya wî rûnişta ba textê lê piştî 3 heftê miirna bavê xwe, [[Ælfweard]] jî mir.Tac ket destê Æthelstan. Æthelstan çendîn mehan rastî berxwedanan hat.Bi vê yekê re jî heta îlona sala 925'an nehat tackirin.Di sala 927'an de Keyaniya [[Vîkîng]] a herî dawî, York, hate fetihkirin û Æthelstan bû keya anglosaksonî ya hemû Îngilîstanê.Di sala 934'an de Æthelstan Skoçyayê dagir kir û [[Konstantînê IIê]] neçar kir ku xwe teslîmî Æthelstanê bike û gelên Skotlandî û Vîkîng di bin serweriya Æthelstanê de qehirîn.Æthelstan di [[Şerra Brunanburh]]ê de wana têk bir. Ew serkeftin ku di giravên Brîtantayê de û di kîşwerê de Æthelstanê re prestîjên mezin da.Piştî mirina wî Vîkîng dîsa Yorkê zeft kirin û heta 954'an neket destê Anglo-Saksonan. |
||
Æthelstan hikûmeta xwe sentralîze kir û wî kontrola xwe li hilberîna peymanan zêde kir û pêşengên deverên dûr vexwend ku werin encûmena wî.Di van hevdîtinan de her weha serwerên ji derveyî xaka wî, bi taybetî padîşahên Welsh, ku bi vî rengî serweriya wî qebûl kirin beşdarî xaka wî bûn.Zêdetir nivîsên qanûnî ji serdestiya wî xelas dibin ji hemû |
Æthelstan hikûmeta xwe sentralîze kir û wî kontrola xwe li hilberîna peymanan zêde kir û pêşengên deverên dûr vexwend ku werin encûmena wî.Di van hevdîtinan de her weha serwerên ji derveyî xaka wî, bi taybetî padîşahên Welsh, ku bi vî rengî serweriya wî qebûl kirin beşdarî xaka wî bûn.Zêdetir nivîsên qanûnî ji serdestiya wî xelas dibin ji hemû keyên îngîlîzî yê sedsala 10-an.Wan gumanên xwe li ser diziyên berbelav û sazûmana civakî anîn ziman.Reformên wî yên zagonî li ser Kalikê wî, Alfredê Mezin ve binyatkirî ye.Æthelstan yek ji keyên ayînperist ên Saksonên Rojava bû û bi komkirina emanetên pîroz û bi afirandina dêran re navdar bû. |
||
==Binyat== |
==Binyat== |
Guhartoya 21:51, 22 tebax 2020
Æthelstan | |
---|---|
Æthelstan St. Cuthbert re pirtûkekî diyarî dike,ev portre, portreya şahê Îngilîzan ya herî pêşîn e.Mînakek ji destnivîsên Bede ya bi navê Jiyana Saint Cuthbert[1],di peristgeha Cuthbertî ya bi navê Chester-Le-Street de Æthelstan re hat diyar kirin.Ew tacekî xwe dikir ku dîzayna vê tacê di polikên "peykera bitac" de jî eynî wekî vê tacê bûn.[2] | |
Keyaniya Wessexê | |
Serwerî | 924-927 |
Tackirin | 4'ê Îlonê sala 925'an |
Yê pêşî | Edwardê Kal |
Yê paşî | Edmundê I |
Keyaniya Îngilistanê | |
Serwerî | 927-939 |
Yê paşî | Edmundê I |
Jînenîgarî | |
Roja jidayikbûnê | 894 |
Mirin | 27'ê Cotmehê sala 939'an |
Dîn | Filletî |
Xanedan | Xanedana Wessexê |
Bav | Edwardê Kal |
Dayik | Ecgwynn |
biguhêre |
Æthelstan an Athelstan(/Eselstan/ˈæθəlstæn/;Bi Îngilîziya Kevn: Æþelstan an Æðelstān; Norweciya kevn: Aðalsteinn tê wateya "kevirê esîl" z.894-27'a Cotmehê sala 939'an) di navbera salên 924'an heta 927'an keyê anglosaksonan û 927'an heta mirina xwe, yanî sala 939'an şahê hemû Îngilîzan bû.Ew kurê Edwardê Kal û jina wî ya yekê, Ecgwynn bû.Dîroknasên nûjen ên Îngilistanê, Edwardê wekî yekem şahê Îngilîzan û yek ji mezintirîn keyên Anglosaksonan dihesibînin. Qet nezewicî û zarokên wî çênebûn.Piştî wî zirbirayê wî Edmundê I rûnişt li ser texta Îngilîstanê.
Dema ku Edwardê Kal mir, Merciayiyan Æthelstanê wekî Keyê Merciayê qebûl kirin.Dive ku zirbirayê wî Ælfweard pêşiya wî rûnişta ba textê lê piştî 3 heftê miirna bavê xwe, Ælfweard jî mir.Tac ket destê Æthelstan. Æthelstan çendîn mehan rastî berxwedanan hat.Bi vê yekê re jî heta îlona sala 925'an nehat tackirin.Di sala 927'an de Keyaniya Vîkîng a herî dawî, York, hate fetihkirin û Æthelstan bû keya anglosaksonî ya hemû Îngilîstanê.Di sala 934'an de Æthelstan Skoçyayê dagir kir û Konstantînê IIê neçar kir ku xwe teslîmî Æthelstanê bike û gelên Skotlandî û Vîkîng di bin serweriya Æthelstanê de qehirîn.Æthelstan di Şerra Brunanburhê de wana têk bir. Ew serkeftin ku di giravên Brîtantayê de û di kîşwerê de Æthelstanê re prestîjên mezin da.Piştî mirina wî Vîkîng dîsa Yorkê zeft kirin û heta 954'an neket destê Anglo-Saksonan.
Æthelstan hikûmeta xwe sentralîze kir û wî kontrola xwe li hilberîna peymanan zêde kir û pêşengên deverên dûr vexwend ku werin encûmena wî.Di van hevdîtinan de her weha serwerên ji derveyî xaka wî, bi taybetî padîşahên Welsh, ku bi vî rengî serweriya wî qebûl kirin beşdarî xaka wî bûn.Zêdetir nivîsên qanûnî ji serdestiya wî xelas dibin ji hemû keyên îngîlîzî yê sedsala 10-an.Wan gumanên xwe li ser diziyên berbelav û sazûmana civakî anîn ziman.Reformên wî yên zagonî li ser Kalikê wî, Alfredê Mezin ve binyatkirî ye.Æthelstan yek ji keyên ayînperist ên Saksonên Rojava bû û bi komkirina emanetên pîroz û bi afirandina dêran re navdar bû.
Binyat
Bi sedsala 9'an re di heyama Anglo-Saksonan a zû de, çendin Keyaniyên Anglo-Saksonan hat çar kirin:Rojhilata Anglia,Mercia,Northumbria,Wessex[3].Di sedsala 8'an de Mercia bû keyaniya herî bihêz a Başûrê Îngilîstanê, lê belê di serê sedsala 8'an de, Wessex li başûrê Îngilîstanê de,di bin serweriya Egberth de domînant bû ku Æthelstan nevîçirrçirrkê Egberth e.
- ^ "History by the Month: September and the Coronation of Æthelstan'". Parker Library, Corpus Christi College, Cambridge. 8 îlon 2015. Roja gihiştinê 6 nîsan 2016.
- ^ Foot, Æthelstan: The First King of England, pp. 155–156
- ^ Stenton, Anglo-Saxon England, pp. 95, 236