André Gide

Gide 1920

André Paul Guillaume Gide (jdb. 22ê çiriya paşîn 1869 li Parîs; m. 19ê sibatê 1951 li heman derê) nivîskarekî Fransî bû. Di sala 1947î de Xelata Nobelê ya wêjeyê wergirtibû.

Jînenîgarî

Di malbateke bingeh-gundî de hatiye jiyanê. Sala 1889î de dibistana xwe bidawî dike û bi pisporî dest bi nivîsandinê dike. Ceribandinên wî serî de ewçend balê nakşînin. Gereke mezin berî bi bakurê Efrîqa û welatên Ereban lidardixe. Têkilî bi zana û rewşenbîrên hemdemî re datîne. Ew bi xwe mirovekî xwedî balên homoseksûalîteyê bû. Bi qasî demekê serokatiya şaredariyek dike. Sala 1908î bi gelek nivîskaran ve kovareke wêjeyî dadimezirînin. Di demên dijwar ên şerê cîhanî yê duyemîn, li bakurê Efrîqayê dimîne. Ew li hemberî ewqas neheqî û rexneyan bûye kesekî navdar ê wêje û ronakbîriya Fransa. Di berhemên xwe de berevaniya mafên ferdî û sinca gelemperiyê dike. Xwedî bilêvkirineke nerm û hêja bû.

Berhem

• 1891 - Les Cahiers d'André Walter (Xebata li ser xêzkirin û helbestên André Walter)
• 1893 - Le Voyage d'Urien (Gera Urian)
• 1893 - La Tentative amoureuse ou le Traité du vain désir
• 1895 - Paludes
• 1897 - Les nourritures terrestres (Erd me xwedîdike)
• 1899 - Le Prométhée mal enchaîné (Promete yê zexm girêdayî)
• 1902 - L'Immoraliste
• 1907 - Le Ramier
• 1908 - Le Retour de l'enfant prodigue (Vegera lawên windabûyî)
• 1909 - La Porte étroite
• 1911 - Corydon. Quatre dialogues socratiques
• 1911 - Isabelle
• 1914 - Les Caves du Vatican
• 1919 - La Symphonie pastorale
• 1924 - Si le grain ne meurt
• 1925 - Les Faux-Monnayeurs
• 1929 - L'École des femmes (Dibistana jinan)
• 1929 - Robert
• 1927 - Voyage au Congo
• 1928 - Le Retour du Tchad
• 1931 - Œdipe (Oîdîpûs, Şano)
• 1936 - Geneviève
• 1937 - Au retour de l'URSS (Vegera ji YKSS)
• 1938 - Rotûşên rojîna min a Rûsyayê
• 1938 - Et nunc manet in te (erschienen 1951)
• 1946 - Thésée (Theseus)
• 1949 - Feuillets d'automne (Pelgên payîzê)
• 1939, 1946, 1950 - Journal (Rojîn)