Vatîkan

Girêdanan biguhêre
Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Status Civitatis Vaticanæ Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Vatîkan
Civitas Vaticana Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ala Mertal
Sirûd: Inno e Marcia Pontificale Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Vatîkan li ser nexşeyê
Map
Paytext
41°54'14"Bk, 12°27'11"Rh
Zimanên fermî
Zimanên tên bikaranîn
Rêveberî teokrasî
 •  Serokdewlet Papa Fransîs (2013–) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
 •  Serokwezîr Fernando Vérgez Alzaga Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Avakirin
 •  Dema avakirinê 11 sibat 1929 
 •  Rûerd 0,49 kîlometre çargoşe Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Gelhe
 •  Giştî 764 (2023) Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dirav
  • Euro (1 kanûna paşîn 1999)
    		•
    Demjimêr UTC+1
    Koda telefonê +39
    Malper
    http://www.vaticanstate.va/, http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/en.html, http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/fr.html, http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/de.html, http://www.vaticanstate.va/content/vaticanstate/es.html Li ser Wîkîdaneyê biguhêre

    Vatîkan an jî Dewleta Bajarê Vatîkanê (bi îtalî: Stato della Città del Vaticano), welatêkî[1] bê derya, dewletbajar û mîkrodewleteke serbixwe li dorpêça Roma, paytexta Îtalyayê.[2] Welat di sala 1929an de bi Peymana Lateran ji Îtalyayê serbixwe bû, û ev herêmek cihêreng e ku bixwe di bin hiqûqa navneteweyî de saziyek serwer e, ku dewleta bajêr diparêze.[3] Bi rûbera 49 hektar û ji sala 2023an de nifûsa xwe nêzî 764 kes e,[4] hem ji hêla rûber û hem jî ji hêla nifûsê ve dewleta herî piçûk a cîhanê ye.[5] Dewlet Bajarê Vatîkanê dewletek dêrî an pîroz-keyîtî e ku ji hêla Papayê ku metranê Romayê û serokê dêra katolîk e ve tê rêvebirin.[6] Karbidestên herî bilind ên dewletê hemî oldarên katolîk ên bi eslê xwe cûda ne. Vatîkan di heman demê de metonîme Meqamê pîroz e.

    Meqamê pîroz vedigere heya destpêkê û serekî yê dêra katolîk ku ji sala 2018an vir ve li seranserê cîhanê 1.329 mîlyar katolîkên imadkirî li dêra latînî û 23 dêrên katolîk ên rojhilat hene.[7] Li aliyê din dewleta serbixwe ya Vatîkanê di 11ê Sibata 1929an de bi Peymana Lateran li Îtalyayê de derketa holê, ku behsa wê kir wekî afirînek nû, ne wek paşmayek ji Vatîkana bêre ku beşek mezin ji Îtalyaya navîn kir di dîrok de.[8]

    Aboriya bêhempa ya dewlet-bajarê Vatîkanê ji hêla bexşên dilsoz, bi firotina pûl û bîranînên posteyê, xercên ji bo têketina muzeyan, û firotina weşanan ve ji hêla aborî ve tê piştgirî kirin. Bajarê Vatîkanê bac nîne û tişt bê bac in.

    Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

    1. ↑ "Vatican City | History, Map, Flag, Location, Population, & Facts | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). 29 îlon 2023. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    2. ↑ "Vatican country profile". BBC News (bi British English). 8 gulan 2012. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    3. ↑ "Text of the Lateran Treaty of 1929". web.archive.org. 25 sibat 2021. Ji orîjînalê di 25 sibat 2021 de hat arşîvkirin. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    4. ↑ "Popolazione". www.vaticanstate.va. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    5. ↑ "Holy See (Vatican City)". The World Factbook (bi îngilîzî). Central Intelligence Agency. 26 îlon 2023.
    6. ↑ "Vatican City | Catholic-Pages.com". web.archive.org. 22 adar 2019. Ji orîjînalê hat arşîvkirin li 22 adar 2019. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
    7. ↑ AsiaNews.it. "Catholics increasing worldwide, reaching 1.329 billion". www.asianews.it (bi îngilîzî). Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.
    8. ↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. Ji orîjînalê hat arşîvkirin li 10 çiriya pêşîn 2017. Roja wergirtinê: 29 îlon 2023.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

    Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

    Commons Li Wikimedia Commons medyayên di warê Vatîkan de hene.


    Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Vatîkan&oldid=1195680" hatiye standin.