Lekî

Lekî
Lekî
Welatên lê tê axaftin	Îran Îraq
Herêm	Lekistan Kirmaşan Dilêman Parêzgeha Diyala
Axiverên zimanê zikmakî	1.000.000
Malbata zimanî	Zimanên hind û ewropî Zimanên hind û îranî Zimanên îranî Zimanên îranî yên rojava Zimanên îranî yên bakur-rojava Kurdî Kurdí Xwarig Lekî
Awayên kevn
Kodên zimanî
ISO 639-3	lki

Lekî pronunciation^ⓘ zaravayekî zimanê Kurdî ye. Her çiqas nêzikê Kirmaşanî be jî Lekî li bi lurî re jî têkildar e. Herêmên Başurê Kurdistan, Lekistan, Loristan, Îlam, Pahla û Hemedan ji aliyê kurdên Şiî (Feylî) tê axavtin. Belê kurdnas Mehrdad Izady bawer dike ku lek şaxeke êla kurdên goran bû ye.

Çend hav êl (eşîr) li Deşta Germiyan û li Tirkiyeyê (Enqere/Haymana), li Bakurê Kurdistanê bi navên Şêxbizin, Hemewend hwd hene, ev jî bi zaravayê Lekî diaxivin.

Lekî ligel zaraveyên kurdî yên din û îngilîzî

Lekî	Feylî	Kirmaşanî	Soranî	Kurmancî	Hewramî	Zazakî	Îngilîzî
wehar, vihar	wehar	wehar	behar, wehar	bihar, behar	wehar	wisar, wesar	spring
tawsan ,birêjan	tawsan	tawsan	hawîn, hamîn, tawsan	havîn	hamna, hamîn	amnan, hamnan	summer
payîz , malejêr	payîz	payîz	payîz	pehîz, payîz	payîz	payîz	fall
varan, waran, veşt	waran	waran	baran, waran, verişt	baran	waran	varan	rain
çem	çew/çaw	çew/çaw	çaw	çav	çem	çim	eye
dit, afiret	düet	düet	kiç	keç, dot	kinaçe	kêna, kêneke	girl
koir	kurr	kurr	kurr	kur, law	kur	laj	boy
gurdale , viłk	gurdale	gurdale	gurdale, gurçîle	gurçik	-	gurçike, velke	kidney
rîwar, rêvêar	rêwêar	rêwêar	rêbwar	rêwî	rawyer,raywan	raywan	stranger
ayîl	minal	minał	mindał	zarok	zaro,zawle,zarole	eyel	child
wijim	xwem	xwem	xom	ez bi xwe	wêm	ez bi xo	myself
minîj , minîş,minîc	minîş	minîş	minîş	ez jî / min jî	minîş	ez zî, mi zî	me too
ketin	keftin	keftin	kewtin	ketin	kewtey	kewtene	to fall
aîtin, aîştin	xistin	xistin	hawêştin	avêtin	shanaî	eştene	to throw
(mi) hetim	(mi) hatim	(min) hatim	(min) hatim	ez hatim	(min) amany m	ez ameya	I came
(mi) merim/mexwim	(mi) xwem/xwerim	(min) xwem/dixwem	(min) exwem/dexom	ez dixwim	min meweru	ez wena	I eat
(mi) nanim hward	(mi) nan xwardim	(min) nan xwardim	(min) nanim xward	min nan xwar	(min) nanm ward	mi nan werd	I ate the meal
(mi) nane merim/mexwim	(mi) nan xwem	(min) nan exwem	(min) nan dexwim	ez nan dixwim	(min) nan mewerû	ez nan wena	<I am eating the meal
(mi) nanme mehward	(mi) nan xwardisim	(min) nan exwardim	(min) nanim dexward	min nan dixwar	-	mi nan werdîn	I was eating the meal
(mi) hetime	(mi) hatime	(min) hatime	(min) hatûme	ez hatime	-	ez ameya	I have come
(mi) hetüm	(mi) hatüm	(min) hatüm	(min) hatibûm	ez hatibûm	-	ez ameybîya	I had come

Rengên lekî

Lekî	Kurmancî	Zazakî	Îngilîzî
ispê, çermê	spî	sipî	white
reş, sê	reş	sîya	black
kaw	şîn	kewe, kiho	blue
soêr	sor	sûr	red
sioz	kesk	sewz, hewz, kesk	green
hoîl, qehveyî	qehweyî	qeweyî	brown
xakî	gewr	gewr	grey
zerd	zer	zerd	yellow

Mangên lekî

Mangê lekî
pence
mêrêan
gakoir
agranî
mirdał
male jêr
male jêr doimaêne
tül tekin
mange sêe
niorûj
xake lêe
mang êd

Devokên lekî

• Biranewenî: li Bakurê Loristanê tê axaftin.
• Şêx bizinkî: li Bakurê Kurdistan û Tirkiyeyê tê axaftin.
• Harsînî: li navçeya Harsîn, mintika navbera Kirmaşan û Loristan de tê axaftin.
• Silaxûrî: li başurê Hemedanê, li herêma Silaxûr an jê re Lekistan jî dibêjin, tê axaftin.

Nav

Lekî navê zimanê lekan e.

Têkildar

• Lekí
• Şêxbizinî
• Bêranwenî
• Harsînî
• Silaxurî

Giredayîne derve

• Lakestan.ir (Lekî) ^{Girêdana arşîvê 2016-10-27 li ser Wayback Machine}
• Kurdehaymane.com Tirkî (Romîkî) ^{Girêdana arşîvê 2007-04-09 li ser Wayback Machine}