Herakleîtos

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
(Ji Heraklîtos hat beralîkirin)
Herakleîtos
Navê rastî
Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Jidayikbûnc. 535 b.z. Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ephesos (Efes)
Mirinc. 470s b.z. Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Ephesos (Efes)
Sedema mirinêEdema li ser wîkîdaneyê biguhêre(Sedemên sirûştî)
EsilYewnanî
HevwelatîEfesos (presumably, most precise value), Împeratoriya Hexamenişî Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Pîşe
Bandorbar
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Herakleîtos (bi yewnaniya kevn: Ἡράκλειτος, lat. Hērákleitos; bi latînî: Heraclitus) fîlozofê yewnanî di navbera sedsala 535- 475 b.z. li Efesê jiyaye.

Jiyana wî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Herakleîtos piştî nîvê sedsala VI an b.z., ber bi 544-541 jiyaye. Ew yek ji fîlozofên berî Sokrates e li rojavayê Anatolîyê li Efesê jiyaye. (Li gor Diyojen Laers di olimpiyata 69 han de(504-501 b.z.) ew î çil salî bû). Li gor Sokrates ew 60 salî miriye, yanî ber bi 480. gerek mirov "Heraklîtes" û "Heraclides" bi tevlî hev neke. Nameyên Apokrîfes wî weke hemdemê Daryûsê yekem şîrove dikin.

Felsefeya wî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]

Herakleîtos filozofê yekem e ku sîstemek dînamik kiriye nav felsefa rojava de. Ji berhehên Herakleîtos bi tenê çend fragman gihêştine me. Li gor pirtuka "Lives and Opinions of Eminent Philosophers" ya Diyojen Laers Herakleîtos pirtûkek nivîsandiye û nezirî pîrozgiha Artemîs kiriye. Li gor Herakleîtos li cîhanê her tişt, her tim di nava gûhartinê de ye û ji bo zanyariya xwuzayê gerek ev guhartin were çavdêr kirin. Herakleîtos tu caran bahsa pirensîbek ku nayê guhartin ne kiriye. Lê belê ji gotina wî ya pêhempa "merov xwe du caran di çemekî de naşo" û pêde hin firagmanên wiha hatine îdia kirin.

Girêdanên derve[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]