And
And, Çiyayên Andê, Rêzeçiyayê Andê (spanî: Cordilleras de los Andes) navê rêzeçiyayên li seranser rojavayê parzemîna başûrê Amerîkayê dirêj in e. Dirêjtirîn rêzeçiyayê erdê ye. Dikevin tixûbê heft welatan.
Taybetiyên wê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Ji bakur berî bi başûr dirêj in. Dirêjiya wê 7.000 km, berayiya wê 200-700 km ye. Kêmzêde bilindahiya wê 4.000 m ye. Lûtkeya wê ya herî bilind li Arjentînê ye, Aconcagua. 60 milyon sal berê ava bûne.
Lûtkeyên Andê yên sereke
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Huascarán 6.768 m (Perû)
- Alpamayo 5.947 m (Perû)
- Nevado Yerupajá 6.634 m (Perû)
- Nevado Illimani 6.483 m (Bolîvya)
- Cerro Torre 3.133 m (Arjentîn)
Volkanan
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Di bilindahiya 6.882 m de Monte Pissis (Arjentîn) û 6.887 m de Ojos del Salado (Şîle), hin ji volkanên wê yên sereke ne.
Volkanên aktîv
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Cotopaxi 5.897 m (Ekuador)
- Tungurahua 5.016 m (Ekuador)
- Pichincha 4.784 m (Ekuador)
- Villarrica, 2.840 m (Şîle)
Volkanên ne aktîv in
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Llullaillaco 6.723 m (Arjentîn û Şîle)
- Nevado Coropuna 6.426 m (Perû)
- Ubinas 5.675 m (Perû)
- Chimborazo 6.310 m (Ekuador)
- Osorno 2.652 m Şîle
- Sierra Nevada de Lagunas Bravas 6.127 m (Arjentîn û Şîle)
- Lanín, 3.747 m (Arjentîn)
- Uturunco 6.010 m (Bolîvya)
- Licancabur 5.921 m (Bolîvya)
- Misti 5822 m (Perû)
