Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci [leoˈnardo daˈvintʃi] (*15'ê avrêlê 1452 li Anchiano, Floransa; † 2'ê gulanê 1519 li Amboise) yek ji pêşengên ronesansê, mûzîkar, kaşîf, endazyar, peykerçêker, wênesaz, anatomîst û geometrîkerê Îtalî ye.

Vinci bi wêneyên xwe yên nemir Mona Lîza (1503 - 1507) û Xwarina Dawî (1495 - 1497) tê hişê mirov.

Vinci (Vînsî tê xwandin), lawê noter Ser Piero da Vinci û Caterinayê ye û ji ber ku zewaca fermî ya dê-bavê wî nebû, gorî zagonên wê demê mafê wî yê xwandina zanîngehê nebû. Herwekî ev yeka han dibû sedem ku Vinci jiyaneke dijwar bijî. Di mala bapîrê xwe de dest bi wêneyan dike. Wêneyên wî yen bala wênesazên mezin dikşîne û Vinci hêdî hêdî tê naskirin.

Vinci di sala 1482’î bajarê Floransayê diterikîne û li cem dûkê Mîlano Sforza kar dibîne. Di xizmeta dûk de berhemên bêhempa û têr zîrekî diafirîne. Dîsa li Roma û gelek cihan dijî. Pireyan, peykeran, çekan, keştiyan hwd çêdike, li ser anatomiyê, geometriyê lêkolînan dike û di warê çandê de meziniya xwe îsbat dike.

Di jiyana xwe de rastî gelek neheqî û bovlatan jî tê û tê darizandin. Papa xebatên wî yên li ser anatomiyê qedexe dike û Vinci ji aliyê gelekan bi homoseksûalîteyê tê reşkirin. Lê ew bi berhemên xwe yên bêhempa di dîroka mirovahiyê ya spî de ciheke girîng digire.