Şablon:GH/2022/2

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Wêneya gotarê
Wêneya gotarê

Erd, Dinya yan jî Cîhan, (bi îngilîzî: Earth) yek ji gerstêrkên pergala rojê ye û piştê gerstêrkên Tîr û Gelawêjê gerstêrk a sêyemê nêzîkî rojê ye. Erd, yekane heybera astronomîkî ye ku tê zanîn jiyanê dihewîne û piştgirya jiyanê dike. Di pergala rojê de gerstêrk a yekane ye ku girseyên mezin ên avê diparêze. Rûyê cîhanê bi giranî av e yan wekî qeşa avê ya li herêmên polar e. Bi piranî ji sedî 70,8 rûyê cîhanê ji avê pêk tê. Firehiya Erdê 510 milyon km2 ye. Ji çaran yekê serzemînê bejahî ye û ji çaran sisê ji derya ye. Temenê erdê 4.5 milyar sal e û ji sedî 29.2ê rûyê erdê ax e ku ji parzemîn û giravan pêk tê. Piraniya axê di nîvkada bejahiyê de ye. Erd xwedî atmosferek heyî ya ku bi piranî ji nîtrojen û ji oksîjenê pêk tê. Şert û mercên rûyê erdê bi giranî ji hêla atmosferê ve ji hêla pêkhateyê erdê û sîrkulasyona erdê û bi sîrkulasyona Okyanûsê ve têne birêvebirin. (bêhtir...)