Şerê Pûnîk ê yekem
Şerê Punîk ê Yekem (264-241 BZ) di navbera Kartaca û Romayê de bi giranî li ser kontrola Sîsîlyayê hatiye kirin.
Sedem û Amadekariyên Şer[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
Têkiliyên di navbera her du hêzan de bi sedsalan beriya şer bi giranî aştiyane bûn. Peymanên aşitiyê di sala 509 BZ, 348 BZ, 306 BZ û 279 BZ de, ku qada bandora her du dewletê diyar dikir, hatibûn îmzekirin, lê dema ku Roma li Magna Graecia(Deryaya Navîn) zêde bû, Kartaca xwest ku berjewendiyên xwe biparêze. Cihê nakokîyê Sîsîlya bû, giraveke stratejîk a girîng û bextewar, ku Kartacayiyan demeke dirêj bi bajarên-dewletên Yewnanî re gengeşî kiribûn û niha bala Romayê jî kişandibû ser xwe. Dema ku Roma kontrola Rhegium girt û Messana parastina Romayê ji xetereya ducar a Kartaca û Hieron II (tîranê Sîrakuse) geriya, têkiliyên di navbera her du hêzên mezin ên Deryaya Navîn de, bêtir xirab bûn.
Messana di sala 288 BZ de ji hêla Mamertines, komeke kirêgirtiyên bêrûmet ên ji Campania li Îtalya, hatibû dagir kirin.Ji ber windakirina şerekî di sala 265 BZ, Hieron II neçar ma û alîkariyê ji Kartacayiyan xwest. Mamertînan jî Romê wekî hevalbendek bi hêz dît ku dikare serxwebûna wan garantî bike, û gava ku alîkariya wan hate pêşkêş kirin, wan garnîzona Kartacayê rakirin. Romayê konsolos Appius Claudius Caudex û du lejyon şandin Sîsîlyayê dema ku Kartaca bersiv da û pêşî fermandarê garnîzonê yê ku ji Messana hatibû avêtin kuşt û paşê bi Acragas (Agrigento) û Sîrakuseyê re hevalbendiyek çêkir. Dema gihîştina, fîloya Kartacayê bi Hieron re tev li hev bûn, Messana dorpêç kirin, û li bendê bûn ku daketina Romayê ji hêla Appius Claudius ve were girtin. Hanno, fermandarê Kartacayê, hişyarî da Romayiyan ku fîloya wî dê piştrast bike ku Romayî jî nikaribin destên xwe di deryayê de bişon. Li hember vê bersiva dramatîk a Kartacayê, konsulê Romayê, ku nuha li Messana ye, peymanek aştiyê pêşkêş kir, lê ew ji hêla fermandarê Kartacayê Hanno ve hate red kirin.[1]