Bikarhêner:Balyozxane/badînî/مێژوویا سەمایا ھیپ-ھوپ Mêjûya semaya hîp-hop
Ev gotar li ser ckb.wiki ji hêla I Believe in Science & Ideas beyond borders & Beit al Hikma 2.0 ve bi badînî hatiye nivîsîn. Eger hûn karibin ji kerema xwe re transkrîbeyî herfên latînî bikin û rûpelê bar bikin sernavê gotarê
مێژویا سەمایا هیپ-هوپ وان کەس و بونەیان بخوڤەدگریت ئەڤێن ل دوماهیا سالێن شێستان ل چەرخێ بیستێ کو بەشداربووین دپێشڤەچونا جورێن سەمایا هیپ هوپ وەک ( پوپینگ و برێکینگ و لوکینگ و روبوتینگ و بووگالو). ئەمریکیێن ب رەچال ئەفریقی وئەمریکیێن ب رەچال لاتینی جورێ سەمایا برێکینگ و ئاپ روک ل باژارێ نیویورک دا داهێنا و ئەمریکیێن ب رەچال ئەفریقی جورێ سەمایا لوکینگ و پوپینگ و روبوتینگ و بوگالو ل باژارێ کالیفۆرنیا داهێنا. ئەڤ جورێت سەمایا دبەرنیاس بون ب ستایلێ فانک. ئەڤ جورێن سەمایێ هەمی دجیاوازن ژلایێ شێوازان ڤە . بەلێ ئەو د هندێ دا دپشکدارن د وێ یەکێ کو هەمی لسەر جادەیان ئێکەم جار دەرکەفتینە و بێ بەرهەڤی.
پشتی 50سالان، سەمایا هیپ هوپ ب شێوەکێ بەرفرەھ بەربەلاڤ بو ب تایبەتی پشتی پێکهاتنا ئێکەم گروپێ پیشەییێ سەمایا سەرجادەیان ل ئەمریکا ل سالێن حەفتێیان. کاریگەرترین گروپ گروپا ذەلووکرس و روک ستێدی کروو هەروەسا ئیلیکتریک بوگالوو بوو کوهوکار بون ژبو بەلاڤکرنا سەمایا هیپ هوپ ژ جورێن برێکینگ و لوکینگ و پوپینگ ب رێزبەندیڤە.
شێوازێ سەمایا بروکلین پێشوەختانە کاریگاریەکا مەزن لسەر پێشکەفتنا جورێ سەمایا برێکینگ هەبو. هەروەسان سەمایا ژ جورێ بوگالو پێشکەفتنەکا پتر بدەست خوڤە ئینا ژبەر گروپێ سەماکارێ ئێلیکتریک کو گروپەکاسەماکارا هیپ هوپ بو ژ جورێ بوگالو.سەمایێن ئاپ روک و بوگالو و روبوتینگ ڕێزەکا تایبەت لە دەف خەلکی هەبوو، لێ خو ئێک ژ وان ب شێوەکێ گشتی درێررەوا سەمایان دا وەک لوکینگ و بروکینگ و پوپینگ دبەرنیاس و بناڤ و دەنگ نەبوون.
ب هەڤدەمی دگەل دەرکەفتنا موزیکا هیپ هوپ، نەریتێ کۆمەڵایەتی سەمایا هیپ هوپ ژی دەرکەت ژ جورێ سەمایا برێکینگ و ب ستایلێ فانک ڤە هەردووک ژ قالبێ خو دەرکەفتن و بەرەڤ فورمەک و شێوازەکێ جیاواز دی چون. سەماییێن سالێن نوهەتان ل چەرخێ بیستێ وەکی ذەرانینگ مان و ذە وورم و هەروەسا کابیج پاچ بەڵاڤ بوون. و پشتی سالا ٢٠٠٠ هندەک سەمایێن بکۆمەڵ یێن نویترسەرهەلدا و سەمایێن وەک چاچا سلاید و داگی گەلەک بناڤ و دەنگ بوون د وی دەمی دا.
سەمایا هیپ هوپ ی نه ش وان جورێن سەمایانە ئەڤێن لناڤ ستودیۆیان دهێنە ئەنجام دان. سەماکارێن سەرجادەیان ل گەرەک و کۆلانان دا دەرئێخست و بێی هیچ بەرهەڤیێن فەرمی. هەمی ئەو شوازێن پەرایی و سەمایێن بکۆمەڵ دەرکەتن ئێکەم جار د چەند بونەیەیان دا ژوانا ژی ئیلهاما جیمس براون و داهێنانا دی جێی هیرک ژبوو ئاوازێن ئارامکەر، هەروەسان داهێنانا دوون کورنیلو ژ بو وەشانا تلەڤزیونیا سول ترەین.
دەستپێکا گوهرانکاریا لسەر سەمایا برێکینگ
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]لگور چالاکڤانێن سەمایاهیپ هوپ افریکا بامباتا و بی بووی ریتشارد و کرەیزی لێگز کولون کو پاکژترین جورێ سەمایا هیپ هوپ ێ برێکینگە (کو پتر یا بەرنیاسە ب برێک دانس) ل دەستپێکا سالێن حەفتێیان سەرهەلدایە وەک ڕەنگدانەڤەیەک ل سەر سەمایا جیمس براون لسەرسترانا وی یا بناڤێ (گێت ئون ذە گود فود). خەلک رادبوون ب زارڤە کرنا لڤینێن وی دناڤ ژورێن خوە و دناڤ هول و ئاهەنگێن خوەدا. هەر برێکا ڤان ئاهەنگابو کو برێک دانس پەرەساندی و پێشکەفتی ب هاریکاریا گەنجەکی بناڤێ کلیف کامبل. کامبل کو پتر یێ بەرنیاس بو ب ناڤێ دي جي كول هيرك کو ل وەلاتێ جامایکا ژدایک ببو بشێوەکێ بەردەوام پشکداری د ئاهەنگێن گەنجێن هەڤسودا دکر ل برونکس. جێف چانگ دپەرتوکاخویا بناڤێ کانت ستوپ ونت ستوپ (نەشێم ڕاوەستم و من نەڤێت ڕاوەستم) دا کو ل سالا 2005دەرکەتیە ب ڤی شێوەی بحسی دی جی کول دکەت:
"هیرک گەلەک ب هوشیارانە ڤەکوولین ئەنجام دا ل سەر سەماکاران. من جگاراخو دکێشا و ل هیڤیێ بوم داکو تومار ب دوماهیک بهێت". ومن تێبینی کر کو خەلک هەمی یێل هیڤیا بەشەکێ دیارکریێ وێ تومارێنە". ئەوی گوت: "کو ئەو د هزرا خودا وەسا بەرێخود دا ڤی تشتی هەر وەکی بیرۆکەکا مەزن وەکی داهێنانا موزیکا دەب ژ لایەن روودی رێدوود. ل وی دەمی کو سەماکار ب تەمامی گەرم دبوون وەکی ڕاوستانەک هەبا د ئامێرێن میوزیکێدا دەمێ تیما میوزیکێ دڕاوەستا و بەشێ رێتمێ ب دیار دکەفت. هزرا خۆ ل میلۆدی و کۆرسی و سترانا نەکە چونکی ئەو هەمی بو ڕازیکرنێ بوون داوکو ئەڤ سەمایە بهێتە دروستکرن و بەردەوام بیت.[1]
وەکی بەرسڤەکێ بۆ ڤی تشتێ تازە، هیرکی پەرە ب تەکنیکا مێری و گوو راوند دا پێخەمەت بەرفرەھ کرنا سەمایا برێک کو بریتی بوو ل لێدانێن بەردەوام یان ژی ژه نینێن تاک دناڤ پارچە میوزیکەکا درێژتر.دەمێ ئەوی دانسا برێک دکر لسەر ئامێرا قەوانان ئەوی هەمان ئەو سەمایا برێک بوجارا دویێ دوبارەکرەڤە ل ئامێرەکا دێ یا قەوانا ئێکسەر پشتی ژ یا ئێکێ ب دوماهیک دهات. پشتی هنگی ئەوی ئەڤ هەردوو تومارە ئێک ل دیف ئک گرێددان و ل دویڤ دلێ خوە درێژ دکر. هیرکی گوتە چانگی "لدەمێ سەماکاران گوهـ ل ڤێ یەکێ بوی ئێدی پاشڤەزڤرین بونەما. ئەوان هەردەم حەزکر گوهێ خوە بدەنە میزیکا برێک بێ ڕاوەستان. هەرئەو سەماکارە بوون پشتی هنگی بەرنیاس بون بناڤێ برێک بووی یان بی بووی کوسەماکارێن سەمایا برێک بون.[2]
سەمایا برێک وەکی سەمایا ئاپ روک فوت ورک ب گەرمی دەست پێکر و لڤینێن وان یێن سەماکاری و نمایشێن لسەر پییان بوون دەمێ ئەو د ڕاوستیای بوون. ل دەستپێکی ئەوان دەست ب توپ روکێ دکر بەری بچنە دناڤ لڤینێن سەماکاریێن سەر ئەردی. سەمایا ئاپ روک ئەوسەمایە بو کو کاریگەری لسەر شێوازێ سەمایا توپ روک هەبو و یابەرنیاس بو بناڤێ روکیینگ یان بروکلین ئاپ روک ژبەرکو ژ باژێرێ بروکلین لو ویلایەتا نیویۆرک هاتبوو. رەھ و ریشالێن شێوازێ سەمایا ئاپ روک ڤەدگەریتەڤە بو دز و جەردان. هەر چەندە ژلایێ شێوازیڤە سەمایا ئەپڕۆک یا نێزیکە ژ شێوازێ توپ روک، بەلێ سەمایا ئەپ روک پێتڤیە دناڤبەرا سەماکەرا بیت هەروەسا سەمایەکا سەخت و زەحمەتە ژلایێ لڤینێن پێ یا وو شێوازێ دووبارەکرنێ و لڤێنین نەش بلەز هەروەسان یا نزیکە ژ شەر و لێکدانێ. بەرێدا ئەگەر شەرە ک چێ ببا دناڤ دوو نەتەوەیاندا سەروکێن وان دا رابن ب سەمایا ئاپ روک و کی ژ وان ب سەرکەفتبا دا بریارێ لسەر جهێ درست یێ شەری دەت ژبەر کو سەمایا ئاپ روک دهاتەب کارئینان دناڤ شەراندا پئشڤەچونەکا مەزن بدەست خوڤەنەئینا وەکی پێشڤەچونا سەمایا بڕێکینگ ئەوا ئەڤرو ل بەرچاڤ بتنێ هندەک لڤینێن وێ نەبن کوهاتینە پاراستن و هەلگرتن ژلایێ برێکەراڤە ئانکو ئەو کەسێن سەمایا برێک دکەن داکو ب هاریکاریا وان لڤینا هندەک گهورینا لسەر سەمایا توپ روک بکەن
ژبلی جیمس براون و ئاپ روک مێژوزانێ سەمایا هیپ هوپ خورخێ پوپ ماستەر فایبل نڤیسی کو تاپ دانس و لیندی هوپ وسالسا افرو کیوبان [3]
سەرچاوەکان
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ "Aug 11, 1973: Hip Hop is born at a birthday party in the Bronx". History.com. 11 tebax 2011. Ji orîjînalê di 2 çiriya pêşîn 2011 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 12 tebax 2011.
- ^ Chang 2005, p. 115.
- ^ "The Roots". Spartanic.ch. Ji orîjînalê di 2 kanûna pêşîn 2009 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 8 çiriya paşîn 2015.